Qaraǵandyda Qanysh Sátpaevtyń 120 jyldyǵyn atalyp ótýde

12 sáýirde Qaraǵandy ǵalymdary men qoǵam qaıratkerleri Keńes Odaǵynyń metallogenııalyq ǵylymynyń negizin qalaýshylardyń biri, uly geolog Qanysh Sátbaevty eske aldy. Qaraǵandyda ǵalymnyń eskertkishi janynda mıtıng ótti. Sharaǵa Qanysh Imantaıulynyń jerlesteri qatysty.
Mıtıngke qatysýshylar eskertkishke gúl shoqtaryn qoıdy. Jınalǵan qaýym qazaq halqynyń uly tulǵasynyń eńbegi, ómiri týraly sóz qozǵady. Sondaı-aq Sátbaev qalasyna arnalǵan óleńder oqyldy.
«Qanysh Sátbaevtyń murasyn urpaqtan urpaqqa jetkizý kerek. Ol - jer qoınaýynyń qupııasyn ashqan keremet ǵalym, uly geolog. Onyń ómirlik joly - Otanǵa sheksiz qyzmet etýdiń úlgisi. Qýǵynǵa jáne qýdalaýǵa qaramastan ol óz isine, ǵylymyna adal bolyp qala berdi, - dep atap ótti ǵalym, QR Ulttyq Ǵylym akademııasynyń akademıgi Arstan Ǵazalıev.
Jınalǵandar Sátbaevtyń Úlken Jezqazǵan úshin kúresin eske aldi. Osyndaı tarıhı oqıǵalardyń biri Qanysh Sátpaevtyń 1947 jyly Anglııada Ýınston Cherchılmen kezdesýi kezinde bolǵan eken. Cherchıll KSRO Joǵarǵy Keńesi delegatsııasynyń arasynan uzyn boıly qazaqty baıqap, «Barlyq qazaqtar osyndaı boıshań ba?» dep suraǵanynda ol: «Qazaqtardyń arasynda, bálkim, meń eń kishkentaıy bolarmyn. Meniń halqym menen de bıik», - dep jaýap bergen eken.
Qaraǵandy oblysynyń Sátpaev qalasynda uly qaıratkerdiń 120 jyldyǵy keńinen toılanýda. Búgin munda kenshiler alańyndaǵy eskertkishke gúl shoqtary qoıyldy. Kenshiler Dańq alańynda aǵashtar otyrǵyzdy. Sh. Dildebaeva atyndaǵy kenshiler saraıynda taý-ken isi boıynsha jyljymaly kórme ashyldy. Ol jerde Qanysh Sátbaevtyń ómiri men qyzmeti týraly qysqa metrajdy fılm kórsetildi.
Baǵdarlama ashyq qalalyq sahnada ótetin úlken kontsertpen jalǵasady. Sondaı-aq merekelik kúnge aýqymdy jarystar oraılastyrylǵan. 14 sáýir kúni Sátbaev qalasynda 400-den astam adamnyń qatysýymen velomarafon, al 27-30 sáýirde dzıýdodan halyqaralyq týrnır ótedi.
Qanysh Sátbaev ( 1899-1964) - ǵalym-geolog, qoǵam qaıratkeri, oıshyl, geologııa-mıneralogııa ǵylymdarynyń doktory, professor, QazKSR ǴA birinshi prezıdenti, KSRO ǴA akademıgi, QazKSR ǴA akademıgi.
1899 jyly 12 sáýirde Semeı oblysynyń Pavlodar ýezinde dúnıege kelgen (qazirgi Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdanynyń Teńdik kenti). 1926 jyly Q. Sátpaev Tomsk tehnologııalyq ınstıtýtyn bitirip, taý-ken ınjener-geology dıplomyn alǵan alǵashqy qazaq boldy. Osydan keıin halyq sharýashylyǵy Ortalyq keńesiniń qaraýyna jiberildi.
Memlekettik (1942) jáne Lenın (1958) syılyqtarynyń laýreaty.
Q. Sátpaev Ulytaý-Jezqazǵan mys ken ornyn ashty.
Onyń esimimen Qaraǵandy oblysyndaǵy qala, QR Ǵylym akademııasynyń geologııalyq ǵylymdar ınstıtýty, Jezqazǵan taý-ken metallýrgııalyq kombınaty, Qazaqstannyń qalalary men kentterindegi kósheler men oqý oryndary ataldy. Ataqty ǵalymnyń esimi Jońǵar Alataýynyń Telts, muzdaq jáne taý shyńdary shoqjuldyzyndaǵy kishi ǵalamshardyń ataýynda máńgige saqtalǵan. Sátbaev mıneraly, "Akademık Sátpaev" gladıolýs sorty, onyń atyndaǵy asteroıd bar.
Q. Sátpaevtyń týǵanyna 100 jyl tolýyna oraı QR Ulttyq Banki 20 teńge nomınaldy estelik moneta shyǵardy.
Tomskide geologtar alleıasynda Q. Sátbaevtyń bıýsti ornatylǵan.