Qaraǵandy oblysynda brýtsellez juqtyrý órship tur

QARAǴANDY. QazAqparat – Qaraǵandy oblysynyń aýmaǵynda brýtsellez boıynsha epıdemıologııalyq jaǵdaı turaqsyz bolyp qala beredi. Bıyl Qaraǵandy oblysy turǵyndary arasynda brýtsellezdiń alǵash anyqtalǵan 19 jaǵdaıy tirkeldi, 2022 jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda 2 jaǵdaıǵa ósti, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

Brýtsellez jaǵdaılary bıyl Qaraǵandy, Saran, Shahtınsk qalalarynda, Abaı, Buqar Jyraý, Qarqaraly, Nura aýdandarynda tirkeldi. Shet, Abaı, Aqtoǵaı, Nura jáne Buqar Jyraý aýdandarynda adam úshin brýtsellez qozdyrǵyshynyń negizgi kózi bolyp tabylatyn iri jáne usaq mal arasynda brýtsellez juqtyrǵan aýyl sharýashylyǵy janýarlary 2022 jylmen salystyrǵanda 337 basqa artyq.

«Epıdemıologııalyq tekserý barysynda adamdardyń 61,8% brýtsellezdi sút pen sút ónimderin termııalyq óńdeýsiz taǵamǵa paıdalanýdan juqtyratyny, ony jeke tulǵalardan satyp alatyny, 38,2% jaǵdaıda jeke mal ıeleriniń mal ustaý kezinde sanıtarııalyq-gıgıenalyq normalar men erejelerdi buzatyny, janýarlardy ýaqtyly zerthanalyq teksermeıtini anyqtaldy. Syrtqy ortadan alynǵan synamada brýtsellez qozdyrǵyshtary sút ónimderiniń 13,2%-ynan, jemniń 25%-nan tabyldy. Bul anyqtalǵan oń nátıjeler mıkrobtardyń syrtqy ortaǵa taralýyn kórsetedi jáne óz kezeginde bul ınfektsııanyń berilý faktorlary bolýy múmkin», - dep málimdedi Qaraǵandy oblysy sanıtarlyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamenti basshysynyń orynbasary Gúljan Baıǵutanova.

Brýtsellez - juqtyrǵan janýarlarmen baılanysta bolǵan kezde janýarlardan adamǵa beriletin zoonozdy ınfektsııa.

Infektsııanyń qozdyrǵyshtary - bakterııalar (brýtsellalar), adam úshin patogendi mıkroorganızmder. Brýtsellezdiń ınkýbatsııalyq kezeńi 7 kún - 8 apta, kóbine 2 apta.

Adamda brýtsellez belgileri, ádette, birtindep damıdy jáne erekshe sıpattamalarǵa ıe emes.

Naýqastar kóbine álsizdik, tábettiń tómendeýi, bas aýrýy jáne tez sharshaý sımptomdaryna shaǵymdanady.

Emdelmegen jaǵdaıda aýrý kúsheıedi, naýqastyń dene temperatýrasy 38-39 gradýsqa deıin kóteriledi, qol men aıaqta shanshý, bel aýrýy, túnge qaraı terleý, uıqysyzdyq, kóbinde moıyn jáne qoltyq astynda lımfa túıini paıda bolady, kólemi azdap ulǵaıady jáne ustaǵanda aýyrady.

Dárigerlerge júginbeı ózin-ózi emdeý kezinde aýrý sozylmaly túrge aýysyp ketýi ábden múmkin.

Infektsııanyń negizgi kózi - tórt túlik, negizinen usaq jáne iri qara mal. Jylqylar, shoshqalar, túıeler, ıtter de aýyrady.

Patogender adam aǵzasyna teri arqyly nemese shyryshty qabyq arqyly enedi, ásirese lastanǵan janýarlardan alynatyn taǵamdardy (sút, irimshik, et) shıki nemese termııalyq óńdelmegen, aýrý janýarlarǵa kútim jasaý kezinde, tóldeý kezinde, aýrý janýardy, onyń ólekselerin soıý kezinde jáne t. b.

Sonymen qatar aýyldyq jerlerde onyń kózi otyn retinde paıdalanylatyn kóń bolýy da múmkin. Adam aýrý kezinde aınalasyndaǵylar úshin juqpaly emes.

Aldyn alý sharalary:

- aýylsharýashylyq ónimderin veterınarlyq baqylaý bar dúkenderden nemese bazarlardan satyp alǵan durys;

- ónimderdi termııalyq óńdeý óte mańyzdy: etti muqııat qýyryp, sútti qaınatý kerek;

- aýyl sharýashylyǵy janýarlaryn kútý, ustaý kezinde gıgıenany saqtaý, qoldy sabynmen jýý, ásirese aýrý janýarlarmen baılanysta bolǵan kezde qorǵanysh quraldaryn (qolǵaptardy) paıdalaný;

- jeke gıgıena erejelerin qatań saqtaý.