Otbasylyq bıýdjet: bıyldan bastap salyq shegerimderi kimderge beriledi
ASTANA. Kazinform – 2025 jyldyń 1 qańtarynan bastap elimizde kópbalaly otbasylar, ıpotekalyq tólem jáne oqý aqysy boıynsha jańa salyq normasy qoldanyla bastaýy tıis. Ol qandaı norma jáne qalaı júzege asady?
Kópbalaly otbasy
Kópbalaly otbasyna jeke tabys salyǵynan (JTS) jylyna 282 AEK-ke deıin salyq shegerimi jasalady:
- Ata-ananyń bireýine ǵana qoldanylsa – aıyna 23 AEK-ke deıin (90 436 teńge)
- Ata-ananyń ekeýine de qoldanylsa, árbirine — aıyna 12 AEK-ke deıin (47 184 teńge).
Bul salyq shegerimi jasalýy úshin 1 qańtardaǵy jaǵdaı boıynsha otbasynda 4 jáne odan da kóp bala bolýy kerek. Bul statýs balalardyń týý týraly kýáligin jumys berýshi uıymnyń býhgalterııa ne kadr bólimine kórsetý arqyly naqtylanady.
Bul jeńildikti qarapaıym tilmen bylaı túsindirsek bolady: jumys isteýshi ata-ananyń biriniń jalaqysynan 90 myń teńge sýmma jeke tabys salyǵynan bosatylyp, sonyń arqasynda ár aı saıyn 9 myń teńge únemdeledi.
Basqasha aıtqanda, buryn 500 myń teńge jalaqysynan 10% JTS tólep kelgen adam endi sol jalaqysynyń tek 410 myń teńgesiniń 10%-y mólsherinde JTS tóleıdi. Sáıkesinshe buryn JTS-ke 50 myń teńge ustalsa, salyq shegerimin qoldanǵan sátten bastap 41 myń teńge ustalady.
Oqý aqysy
Salyq shegerimi myna oqý túrleriniń tólemine qoldanylady:
- Mektepke deıingi tárbıe men bilim berý;
- Tehnıkalyq jáne kásiptik bilim berý;
- Arnaýly orta jáne joǵary bilim;
Salyq shegeriminiń shekti somasy — bir kúntizbelik jylda 118 AEK-ke deıin. Demek, oqý aqysynan 463,9 myń teńge JTS-ten bosatylyp, ata-ana 46,3 myń teńge únemdep qala alady.
Bundaı jeńildikti 21 jasqa tolmaǵan stýdent balasynyń oqý aqysyn tóleý kezinde ata-ana da, bilim alýshynyń ózi de paıdalana alady.
Ony alý úshin bilim berý qyzmetin kórsetetin uıymmen jasalǵan kelisim men tólemdi rastaıtyn qujattardy kórsetý kerek.
Ipoteka syıaqysy
2024 jyldyń sońyna deıin ıpotekalyq qaryz syıaqysy boıynsha salyq shegerimi «Otbasy bank» klıentterine ǵana jasalyp keldi. 2025 jyldan bastap mundaı jeńildik kez kelgen ekinshi deńgeıli bankterden alynǵan ıpotekalarǵa da qoldanylady.
Salyqtyq shegerimdi jasatý úshin býhgalterııa ne kadr bólimine ótinish jazyp, myna qujattardy kórsetý kerek:
- ıpotekalyq turǵyn úı zaımy týraly kelisim;
- ıpotekalyq turǵyn úı zaımyn óteý kestesi;
- tólem jasalǵanyn dáleldeıtin qujattar.
Zańǵa saı ma?
2025 jyldyń 1 qańtarynan bastap Salyq kodeksiniń 8-bólimi 2017 jylǵy 25 jeltoqsandaǵy № 120-VІ QR zańy negizinde jumys isteıdi.
Buǵan deıin osy kodekstiń 8-bólimi 2025 jyldyń 1 qańtaryna deıin toqtatylǵan.
Memlekettik organdar áldeneshe ret osy tyıym 2026 jyldyń 1 qańtaryna deıin sozylady dep málimet bergenine qaramastan, áli kúnge ondaı norma jarııalanǵan joq.
Osy másele boıynsha Ulttyq ekonomıka mınıstrligine habarlasyp kórdik, biraq ázirge jaýap ala almadyq.
Jańa salyq kodeksi 2026 jyldyń 1 qańtarynan bastap iske qosylýy múmkin. Bul týraly Májilis depýtaty Berik Beısenǵalıev Kazinform tilshisine bergen jaýabyna aıtty.