Іndetten keıin ókpeni qalpyna keltirý jumystary qalaı júredi
Onyń aıtýynsha, koronavırýs ınfektsııasy birneshe kezeńde bolady. Birinshisi – ınkýbatsııalyq kezeń, onda vırýs adam aǵzasyna túskenimen, klınıkalyq sımptomdar kórinbeıdi. Ekinshisi – JRVI-ge uqsas kezeń, osy ýaqytta dene qyzýy kóterilip, tersheńdik pen uıqyshyldyq baıqalady. Úshinshisi – ókpeniń qabynýy, ıaǵnı osy kezeńde ókpe tinderine zaqym kelip, trombovaskýlıt bolady. Birinshi kezeńde ókpege zaqym kelmeıdi, sondyqtan alǵashqy úsh-bes kúnde kompıýterlik tomografııadan ótkenimen, ókpede eshteńe kórinbeýi múmkin.
«Ókpedegi belgiler ınfektsııa juqqannan keıingi jetinshi-segizinshi kúnde baıqalady. Jetinshi kúnde kompıýterlik tomografııadan ókpeniń zaqymdanýyn tek 7-8 paıyz deńgeıinde kórýge bolady, al 14-shi kúnge qaraı ókpe 50 paıyzǵa deıin zaqymdanýy múmkin», - dedi dáriger.
Kompıýterlik tomografııany jótel men entigý paıda bolǵanda jasaý kerek. Ókpeniń zaqymdanýy kórsetkishi naýqas jaǵdaıynyń aýyrlyǵyn kórsetpeıdi, sebebi indetpen qatar trombovaskýlıt júredi. Bul turǵyda qan qoıýlanyp, trombtar paıda bolady. Osy kórsetkishterge adamnyń densaýlyq jaǵdaı tikeleı baılanysty. Keıbir naýqastarda ókpesi 60-70 paıyzǵa zaqymdanǵanymen, ottek satýratsııasy jaqsy deńgeıde kórinedi. Sonymen qatar ókpe tini 30 paıyzǵa zaqymdanǵan keıbir adamdarda ottek satýratsııasy 85-ke deıin tómendegen jaǵdaılar kezdesti. Óıtkeni tamyrlarda qannyń aınalymy baıaýlap, keri áseri bolady.
Dáriger koronavırýstan emdelgennen keıin ókpeni qalpyna keltirýge qatysty keńes berdi.
«Statsıonardan shyqqannan keıin tynys alý gımnastıkasyn jasaý mańyzdy. Osy oraıda túrli jattyǵýlar bar, ony kúnine 3-4 ret jasaý kerek. Koronavırýstan emdelgennen keıin aǵzaǵa salqyn tıgizbeý qajet, sondaı-aq basqa ınfektsııalardy juqtyrýdan saqtaný kerek», - dedi K. Garkalov.
Tumaýdan saqtaný kerek
Zertteý málimetterinde COVID-19 aýrýyna qarsy áleýmettik shekteý sharalaryna baılanysty ózge jedel respıratorly vırýsty ınfektsııalardyń taralý jıiligi de áldeqaıda azaıǵany aıtylýda. Tumaýdan qalaı saqtanýǵa bolady?
Astana medıtsına ýnıversıteti balalar juqpaly aýrýlary kafedrasynyń dotsenti, PhD doktory Baıan Týrdalınanyń aıtýynsha, JRVI-diń ishinde tumaý vırýsy qaýipti ınfektsııalardyń biri sanalady. Ol ásirese, erte jastaǵy balalar, júkti áıelder men qosalqy aýrýlary bar egde jastaǵy adamdarda aýyr aǵymymen sıpattalady.
«Juqpaly aýrýlardyń aldyn alýdyń eń tıimdi ádisi – ekpe. Sondyqtan tumaý vırýsyna qarsy ekpe alǵandaryńyz jón. Buǵan qosa, mindetti túrde aldyn alý, saqtyq sharalaryn meılinshe ustaný da asa qajet. Eń aldymen, áleýmettik araqashyqtyqty tolyqtaı saqtaýǵa tyrysý kerek. Kúndelikti tamaqtaný rejımine de basa mán bergen jón», - dedi dáriger.
Onyń sózine qaraǵanda, qashyqtan oqytý ádisiniń múmkindikterin paıdalaný qajet. Qoǵamdyq oryndarda mindetti túrde maska taǵyp, qoldaryńyzdy antıseptıkalyq eritindimen jıi tazalap otyryńyzdar. Aǵzanyń táýliktik fızıologııalyq sý qajettiligin paıdalaný kerek.
«Taza aýada serýendeýdiń de paıdasy óte zor. Jedel respıratorly vırýsty ınfektsııalar men tumaýdyń belgileri baıqalsa, dárigerdiń kómegine júginý kerek», - dedi Baıan Týrdalına.