«Haıýanattar baǵyndaǵy bassyzdyq» - baspasózge sholý

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi 24 qazan, senbi kúni jaryq kórgen respýblıkalyq buqaralyq aqparat quraldaryndaǵy ózekti maqalalarǵa sholýdy usynady.

***

«Qaraǵandydaǵy haıýanattar baǵyna bara qalǵa­nymyzda múńkigen ıisten basymyz aýyryp qaıtýshy edi. Jan-janýardyń neshe túri jınalǵan jer ǵoı, solaı bolýǵa tıis shyǵar dep buǵan sonshalyqty mán de bermeıtinbiz... «Baqsaq, baqa eken» demekshi, bul kiltıpannyń syry endi ashyldy. Kiltıpannyń kiltin tapqan prokýratýra qyzmetkerleri. Taıaýda oblystyq mamandandyrylǵan tabıǵat qorǵaý prokýratýrasy «Qaraǵandy memlekettik haıýanattar baǵy» kásipornynyń qyzmetine tekserý júrgizip, kóptegen bylyqtyń betin ashty.

Haıýanattar baǵynyń qyzmetkerleri naryqtyń tamyryn tap basqan pysyq bolyp shyqty. Olar týǵanynan ádeıi tirkelmegen janýarlardy mal tabý maqsatymen satyp kelgen... Bul jerden nege jaǵymsyz ıis shyǵady dep basymyz qatyp júrse, onyń syry mynada eken: ańdar men qustar, jándiktiń alýan túri turyp jatqan úıshikter men volerler kóbine tazartylmaıtyn kórinedi. Ol azdaı-aq, jaǵymsyz ıisti syrtqa aıdap turatyn jeldetkish qondyrǵy bul jerde múlde joq bolyp shyqqan...»,-dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti.

Prokýrorlardyń málimeti boıynsha, 2012-2014 jyldar aralyǵynda «zooparktiń» 84 haıýany tıisti veterınarlyq qujattarynsyz jeke jáne zańdy tulǵalar qolyndaǵy 183 janýarǵa aıyrbastalyp alynypty. ıAǵnı, janýarlarǵa túrli aýrýlar juqtyrý qaýpi óte-móte zor bolǵan.

Ol ol ma, haıýanattar baǵynyń obal-saýap degendi bilmeıtin qyzmetkerleri jyrtqysh ańdarǵa azyq retinde qashyr, esek, taý eshkisi, laq sııaqty janýarlardy tirideı talaýǵa beripti.

Budan bólek, prokýratýra kásiporyndaǵy qarjyny ońdy-soldy shashyp, tıimsiz jumsaýdyń da birneshe faktisin anyqtady. Tekserý qorytyndysy boıynsha jergilikti atqarý­shy organ men haıýanattar baǵynyń 16 qyzmetkeri tártiptik jazaǵa tartyldy. Al kásiporynnyń dırektory ákimshilik jaza arqalady. Qazir joǵaryda atalǵan zańdy buzý faktileri boıynsha sotqa deıingi tergeý amaldary júrip jatyr. Bul materıal «Haıýanattar baǵyndaǵy bassyzdyq» degen taqyryppen kópshilik nazaryna usynylyp otyr.

Bas basylymda «Árbirimiz vırtýaldy dúnıedegi is-áreketimizge de jaýapty bolýymyz kerek» degen maqala basyldy. Elimizde ınternet paıdala­nýshy­lardyń sany jyl sanap artyp keledi. Osydan 10 jyl buryn ınternet paıdalanýshylar sany halqymyzdyń jalpy sanynyń 4%-yn qurasa, 2014 jylǵy statıstıka komıtetiniń málimeti boıynsha, 6 jas pen 74 jas aralyǵyndaǵy ınternet paıdalanýshylar sany halqymyzdyń jalpy sanynyń 63,9%-yn quraǵan.

Azamattarymyz álemdik úrdisten tys qalyp jatqan joq, kósh bastap otyrǵan barlyq áleýmettik jelige tir­kelip, paıdalanyp ártúrli sanattaǵy aqparattardy alyp jatyr. Ol túsinikti de, óıtkeni áleýmettik jeli arqyly adamdar óziniń ishki suranysyna qajetti barlyq aqparat­tardy alyp, aqparat taratyp, basqa adamdarmen tanysyp, jarnamalar berip, óz qýanyshymen bólise alady.

«Bul - áleýmettik jeliniń jaǵymdy jaq­tary. Ókinishke qaraı, qazirgi kezde áleýmettik jeli paıdalanýshylar arasynda eldiń úreıin ushyratyn aqparattar taratyp, ártúrli zań buzýshylyqqa jol beretin tym anaıy toptar da qurylyp, ony paıdalanýshylar da artýda. Bul óz kezeginde áli oı-qabileti tolyǵymen qalyptaspaǵan jastardyń durys tárbıe alýyna keri áserin týǵyzatyny belgili. Osy áleýmettik jelidegi aqparattar saldarynan óz-ózine qol jumsap nemese basqa da zańǵa qaıshy áreket jasaǵandar týraly aqparattar buqaralyq aqparat quraldarynda jıi-jıi kórinis berip júr»,-dep atap ótilgen maqalada.

***

«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, Almatyda Halyqaralyq valıýta qorynyń Ortalyq Azııa jáne Kavkaz óńirlerine arnalǵan «Óńirlik ekonomıkalardyń damý keleshegi» atty baıandamasynyń tanystyrylymy barysynda Ulttyq banktiń tóraǵasy Qaırat Kelimbetov elimizdegi bas banktiń Astanaǵa kóshpeıtinen málim etti.

«Ázirge Astanaǵa kóshpeımiz. Jal­­py, Astanada qurylatyn ha­lyq­aralyq qarjy ortalyǵy Qa­zaqstanda áli jetkilikti damymaǵan basqa qarjy qyzmetterin aldaǵy 5-10 jyl ishinde damytýǵa arnalǵan. Olar - qoǵamdyq jáne jeke kapı­taldy basqarý, ıslam qarjy­lan­dyrý júıesi, halyqaralyq kapıtal naryǵynda zeınetkerlik qarjyny basqarý jáne basqa da salalar. Al bank rıteıli, ıaǵnı jeke klıentterge qyzmet kórsetý kesheni, saqtandyrý kompanııalarynyń rıteıli qazirgi qarjy sektorynda, ıaǵnı Almatyda júzege asyrylatyn bolady»,-dedi Q. Kelimbetov. Bul jaıynda basylymdaǵy « Ulttyq bank ázirge Astanaǵa kóshpeıdi» atty materıalda berilgen.

Osy basylymda «Úzdik memqyzmetker yntalandyrylady» degen maqala jarııalandy. Parlament memlekettik qyzmet júıesin ári qaraı jetildirýge múmkindik beretin zań jobasyn maquldady. Jańa talapqa sáıkes tıimdi jumys isteıtin memlekettik qyzmetkerler bonýstar arqyly yntalandyrylady. Bul týraly Memlekettik qyzmet jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi tóraǵasy orynbasary Saıan Ahmetjanov jýrnalısterge málimdedi.

«Jańa zań jobasy boıynsha kelesi jyl­dan bastap sheneýnik bolǵysy kele­tin­der ózderiniń kásibı qyzmetin tek tó­mengi laýazymnan bastaıtyn bolady. Árıne, bul kóp úmitkerlerge teń jaǵdaıda básekege túsý­ge múmkindik berse, ekinshi jaǵynan je­ke sektordaǵy daryndy menedjerlerdi mem­lekettik qyzmetke tartýda kedergi tý­dyr­maı ma? Máselen, álemdik basqarý sa­lasynda Nıý-Iorktiń burynǵy meri Maıkl Blýmberg sııaqty bıznesten kelip, mem­lekettik qyzmette joǵary nátıjege jet­ken mysaldar kóp»,-dep jazady gazet.

Memlekettik qyzmetke ótý úshin sheneý­nikter zańnama men biliktilikti anyqtaý testileýinen ótedi. Sodan keıin Memle­ket­tik qyzmet jáne sybaılas jemqorlyqqa qar­sy is-qımyl agenttiginde suhbatqa qa­ty­sady. Sosyn óz salasy boıynsha memle­kettik organdaǵy áńgimelesýge shaqyrady. Oǵan qosa memlekettik qyzmetke alǵash ótkender synaq merziminen ótedi. Aıta ketý kerek, jańa qujatqa sáıkes sheneýnikterdiń memlekettik tilden test tapsyrý synaǵy jaıynda aıtylmaǵan.

***

Adam aǵzasyn ǵarysh jaǵdaıyna beıimdeý birneshe kezeńder arqyly iske asyrylady. Bul jaıynda ǵaryshker Aıdyn Aıymbetov áńgimesine negizdlegen maqalada « Kazahstanskaıa pravda» gazeti jazyp otyr. Alǵashqy on kúnde salmaqsyzdyq jaǵdaılaryna úırený sharalary júredi, sondaı-aq qozǵalystardy úılestirý daǵdysy ózgeredi. Bul daıyndyqtar kezinde adamnyń aǵzasyndaǵy qan qysymy artady. Jerdegi beıimdelý tezirek ótetin kórinedi, ıaǵnı osy turǵyda gravıtatsııaǵa daǵdylaný mańyzdy. A. Aıymbetovte gravıtatsııaǵa boıyn úıretý 12-14 saǵattyń ishinde bolǵan. Ǵaryshkerlerdiń daıyndyǵy men olardyń arasyndaǵy dástúrleri jaıynda egjeı-tegjeıli jazylǵan maqala «Prıtıagatelnaıa bezmernost» atty taqyryppen berilgen.