Hanoıda vetnam tiline aýdarylǵan Abaıdyń «Qara sózderi» tanystyryldy
Qazaqstan Elshisi Erlan Baıjanovtyń aıtýynsha, Abaı shyǵarmashylyǵy qazaq halqy tarıh toǵysynda turǵan kezeń – XIX ǵasyrdyń aıaǵyna sáıkes keledi.
«Ózgergen álem dástúrli kóshpeli qoǵamdy orny tolmastaı joıyp jatqanyn, al qazaq halqy tarıh qaltarysynda qalyp qoımaý úshin qalyptasqan tártiptiń tolyq jańarýynan ótýi kerek ekenin aqyn óte jaqsy bildi. Mine, bul kitapta onyń otandastaryna degen úndeýi osyǵan negizdeldi», - dedi Hanoı ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetinde oıshyldyń áıgili týyndysyn tanystyrǵan E.Baıjanov.
Kitaptyń vetnamdyq basylymynda alǵysóz retinde Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń «Abaı jáne Qazaqstan HHІ ǵasyrda» atty maqalasy jazylǵan. Sonyń arqasynda vetnamdyq oqyrman Abaı tulǵasy men onyń murasynyń qazirgi qoǵam úshin mańyzy týraly qundy oılar jınaqtaı alady.
Dıplomattyń aıtýynsha, aýdarma kitaptyń tusaýkeseri Hanoı ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetinde ótip jatqanynyń sımvoldyq máni bar – munda Abaı atyndaǵy ǵylym jáne mádenıet ortalyǵy jumys isteıdi.
«Qara sózderdi» vetnam tilinde basyp shyǵarý – Vetnam aýdıtorııasy úshin Qazaqstan, onyń halqy, qazaq tarıhy, mádenıeti men ádebıeti týraly kóbirek bilýge taptyrmas múmkindik», – dedi ýnıversıtettiń Ákimshilik keńesiniń tóraǵasy jáne partııalyq komıtetiniń hatshysy Do Vet Hýng.
Abaı kitabynyń aýdarmashylarynyń biri, Vetnam jazýshylar odaǵynyń vetnamdyq jáne orys ádebıetterin taratýǵa qolǵabys kórsetý qory dırektorynyń orynbasary Le Dyk Man da óz pikirimen bólisti. Kórkem aýdarma sheberi atqarylǵan jumys týraly oı qozǵaı otyryp: «Aýdarma qyzmeti – bul eki ulttyń, eki mádenıettiń baılanystyrýshy kópiri, al árbir aýdarma osy kópirdiń ajyramas bóligi bolyp tabylady. Bizdiń aýdarma Vetnam men Qazaqstan arasyndaǵy osy kópirdiń alǵashqy bóligini biri bolǵanyna qýanyshtymyn», - dedi.
Ho Shan Mın Ulttyq saıası akademııasynyń Halyqaralyq qatynastar departamentiniń dırektory Hoang Van Ngııa eki eldi joǵary deńgeıdegi saıası qatynastar men saýda-ekonomıkalyq baılanystar biriktiretindigin, alaıda mádenıet jáne bilim salasyndaǵy yntymaqtastyqtyń aýqymy olarǵa sáıkes kelmeıtindigin basa aıtty. Ol bul kitap osy olqylyqty ishinara toltyrady jáne odan ári vetnamdyqtar Abaı shyǵarmashylyǵyna, onyń ózin-ózi damytý, mádenıet, bilim berý jáne qoǵamdyq adamgershilik salasyndaǵy ıdeıalary men fılosofııasyna qyzyǵýshylyq tanyta bastaıdy degen senim bildirdi.
Ýnıversıtettiń Tarıh fakýltetiniń dekany Dao Týan Thannyń aıtýynsha, Abaı Qunanbaıulynyń ómiri men shyǵarmashylyǵy qazaq halqynyń ulttyq biregeılikti saqtaý, eldi jańǵyrtý jáne reformalaý jolyndaǵy tynymsyz kúresin aınadaı kórsetedi.
«Onyń oılaryn zertteı otyryp, men onyń kóptegen progressıvti ıdeıalarynyń qazirgi zamanǵa sáıkes keletindigin, dáýirinen asyp kekten kózqarastardy kórsetetindigin anyqtadym. Menińshe, Abaıdy «Shyǵystyń Volteri» dep ataýǵa bolady. Bul tulǵaaldymyzda alty keıipte kórinis tabady: fılosof, aqyn, qazaq ádebıetiniń negizin qalaýshy, kompozıtor, aýdarmashy jáne aǵartýshy», - deıdi ol.
«XIX ǵasyrdyń aıaǵy - HH ǵasyrdyń basyna jatatyn «Qara sózder» óziniń ózektiligimen tańǵaldyrady. Onda ulttyq jáne álemdik mádenıetterdi ıntegratsııalaý, jastardy tárbıeleý, rýhanı tárbıe, adamgershilik jáne gýmanızm máseleleri sııaqty máseleler kóteriledi», – dep ýnıversıtettiń Fılologııa fakýltetiniń dekany Do Haı Fong ta nazar aýdartty.
Іs-shara barysynda qatysýshylar Abaıdyń mýzykalyq murasymen tanysty, olarǵa «Kózimniń qarasy», «Aıttym sálem, Qalamqas», «Jelsiz túnde jaryq aı», «Qarańǵy túnde taý qalǵyp», «Segiz aıaq» atty eń áıgili ánderi oryndalǵan beınerolıkter kórsetildi.
Qazaq klassıginiń 175 jyldyǵyn merekeleý aıasynda Vetnamdaǵy Qazaqstan Elshiligi uıymdastyrǵan tusaýkeserge ýnıversıtettiń professorlyq-oqytýshylyq quramy men stýdentteri, sheteldik elshilikterdiń dıplomattary, burynǵy KSRO elderimen dostyq toptarynyń jergilikti qaýymdastyqtarynyń jetekshileri, Vetnamnyń jetekshi aqparattyq agenttikteri men telearnalarynyń jýrnalısteri qatysty.
