«Halyq qatysatyn bıýdjet»: pavlodarlyqtardyń usynǵan jobalary eleýsiz qalǵan
PAVLODAR. KAZINFORM – Pavlodarda 2020 jyldan beri «Halyq qatysatyn bıýdjet» jobasy boıynsha 322 ótinim maquldanǵan. Alaıda onyń úshten biri júzege aspaǵan kúıi qalyp otyr, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.
Kreatıvti ıdeıalar joqtyń qasy
«Halyq qatysatyn bıýdjet» baǵdarlamasy qazyna qarajatyn paıdalaný boıynsha sheshimdi turǵyndardyń ózdiginen qabyldaýyna múmkindik berý úshin iske qosylǵany málim. Sheneýnikter jurtshylyqtan kreatıvti ádis-amaldar kútken ári alǵashqy jobalardyń biri solaı bolyp ta shyqty.
2022 jyly Pavlodar jaǵalaýynda Sabi Box ornatyldy. Ana men bala úshin jabdyqtalǵan ǵımaratta sábılerge arnalǵan shaǵyn ústel qoıyldy. Analar jaǵalaý mańynda serýendeý kezinde munda balasynyń jórgógin aýystyryp, tamaqtandyra alady. Bul bólmeni pavlodarlyqtardyń ótinishi boıynsha qurǵany da anyq. Qalalyq bıýdjetten oǵan 3 mln teńge bólindi. Shaharda jurt talabyna oraı jasalǵan erekshe joba ózge jobalarǵa bastaý bolǵanyn moıyndaýymyz kerek. Shyndap kelgende Sabi Box-pen sheneýnikter áli kúnge maqtanady.
– Atalǵan joba kishkentaı balalary bar otbasylar úshin qalada qolaıly jáne qoljetimdi orta qalyptastyrýdaǵy bastamalarǵa úlgi bolǵany sózsiz. Turǵyndar negizinen balalardyń sport oıyn alańdaryn, sport alańdaryn, fýtbol alańdaryn salyp berýdi, aýlalardy abattandyrýdy, dybystaǵysh baǵdarshamdardy ornatýdy suraıdy, - deıdi qala ákimdiginiń ókilderi.
Keıinirek qalany turǵyndar úshin qolaıly ete túsýge baǵyttalǵan jobalar halyqtan kóptep túse bastady, sonyń ishinde kópqabatty úılerden abattandyrý boıynsha ótinishter jıi tirkeldi. Biraq kóbi birizdi, kreatıvti tásilder joq deýge bolady. Mysal úshin bıyl maquldanǵan jobalardy alyp qaraıtyn bolsaq, Nazarbaev dańǵyly boıyndaǵy úılerge jaryq júıesin ornatý, Maksım Gorkıı kóshesindegi úıler arasyna trotýar tóseý, Malaısary batyr kóshesindegi úılerdiń syrtynda kólik turaǵyn jasaý jáne taǵysyn-taǵylar. Bul ótinishterdiń barlyǵyn saraptamalyq komıssııa qarastyryp, maquldady. Bylaı qaraǵanda atalmysh qarajattar «Halyq qatysatyn bıýdjet» jobasynan bólek memlekettik baǵdarlamalar arqyly aýlalardy asfalttaýǵa, trotýarlar tóseýge, jaryqtandyrýǵa, balalar jáne sport alańdaryn salýǵa onsyz da bólinip jatyr. Bul baǵdarlamada kreatıvtilik, ıaǵnı utymdy, jańashyl jobalar joq deýimiz de sondyqtan.
Ótinishke kómilip qaldy
Baǵdarlama alǵash iske qosylǵan 2020 jyly pavlodarlyqtar ótinish berýde asa belsendilik tanyta qoımaǵan. Soǵan oraı alǵashqy eki jylda ortasha alǵanda 5-6 joba ǵana maquldandy. Al 2022 jyly qala ákimdigi turǵyndardy bul iske belsene qatysýǵa shaqyryp, ótinimderdi qabyldaýdyń úsh kezeńin jarııalap jiberdi. Aıaǵynda jurttyń 300-ge jýyq ótinishi maquldandy. Biraq onyń barlyǵyn ómirsheń etýge qyrýar qarajat qajet. Barlyǵyn qarjylandyrýǵa aqsha jetpeı, saldarynan «Halyq qatysatyn bıýdjet» baǵdarlamasy birtindep «saqaldy qurylystyń» kebin qusha bastaǵanyn kóz kórdi. 2024 jyldyń ortasynda maquldansa da iske aspaǵan 159 ótinish turyp qaldy. Resmı málimetterge súıensek, olardyń sany qazir 94-ke deıin azaıǵan. Alaıda bul tizimde shynaıy ómirde iske asyrylýy múmkin bolmaı turǵan jobalar barshylyq.
– Azamattardyń daýys berý nátıjesinde iriktelgen jobalyq usynystardyń 94-i ǵana óz kezegin kútip otyr. Olardyń júzege aspaı turýyna túrli sebepter bar: keıbirin tehnıkalyq turǵydan ómirsheń etý múmkin emes, endibirine qajetti bos aýmaq joq. Taǵy birnesheýin «Halyq qatysatyn bıýdjet» jobasy aıasynda iske asyrý múmkin bolmaǵan. Ózge jobalar bıýdjetten bólinetin qarajattardyń shegine qaraı birtindep iske asady, - dep habarlady qalalyq ákimdikten.
Nátıjesinde sheneýnikter 55 jobany jaramsyz dep tanydy. Olardyń barlyǵy halyq jappaı usynys tastaǵan 2022 jyly tirkelgen eken. Osylaısha, ákimdik ókilderi «artyq qylamyz dep, tyrtyq qyldy». Qazirgi kúni iske asýy tıistiler tiziminde 30 ótinim ǵana qalǵan.
Qazirgi ahýal qandaı
Malaısary batyr kóshesindegi jańa úıler Pavlodar qalasynyń shetinde ornalasqan. Kópqabatty baspanalardyń ar jaǵy bos keńistik, zırattar men ónerkásiptik kásiporyndar bar. Al berirek №41 mektep oryn tepken. «Halyq qatysatyn bıýdjet» baǵdarlamasy boıynsha bul jerde shaǵyn skver jasalýy kerek edi. Biraq turǵyndar jobany áli kúnge kútip júr. Keleshekte aýmaqta skver emes, saıabaq qurylsa da artyq bolmaıtyndaı.
– Bul úıde turyp jatqaly tórtinshi jyldan assa da turǵyndar ıgiligine jasalǵan ıgilikterdi kóre alar emespiz. Mysal úshin munda avtobýs keletindeı múmkindik jasasa, saıabaq salsa, qandaı tamasha bolar edi. Qolaıly orta joq. Úı aldynda balalardyń oıyn alańy bar, biraq biz sııaqty jastar úshin serýendeıtin oryn aýadaı qajet, - deıdi Malaısary batyr kóshesindegi №53 úıdiń turǵyny Baqyt Rahymjanova.
Máshhúr Júsip kóshesi, 20/2 mekenjaıynda ornalasqan aýlada da baǵdarlama boıynsha joba iske asýy kerek edi. Aýmaqtaǵy jer standartty emes, qalanyń dál ortasynda bolýy sebepti ornalasqan orny yńǵaısyzdaý, ıaǵnı oryn az. Zeınetkerler óz betterimen aýlaǵa gúl egip, kóriktendirip qoıǵan. Munda shaǵyn kólik qoıatyn oryn men eski basketbol sheńberi ǵana bar. Al joba boıynsha strıtbol alańy jasalýy tıis.
– Sheneýnikter bizdiń aýlada eshteńe jasaǵylary kelmeıdi. Birneshe márte surap bardyq, naqty jaýabyn aıtpaıdy. Biz sııaqty qarııalar óz betterimen ne jasaı alsyn. Qolymyzdan kelgen azǵantaı sharýany ǵana tyndyryp qoıamyz, - dep qynjylady atalǵan mekenjaıda ornalasqan kópqabatty úıdiń turǵyny ıÝlııa Eleseeva.
Buǵan uqsas mysaldar qalada jetip artylady. Turǵyndar qyzyqty ári utymdy ıdeıalar usynbasa da, qarapaıym ǵana jobalar qabyldanyp ketken. Biraq sonyń ózinde keıbir ótinimder áli kúnge óz ýaqytyn kútýde. Adamdar kúte-kúte keıbir jobadan kúder úzgen. Al shyn máninde olardyń usynystary Pavlodar qalasyn abattandyryp, kóriktendirýge baǵyttalǵany túsinikti.
Jalpy alǵanda baǵdarlama iske qosylǵaly kópshilikten 464 ótinim túsip, onyń 322-si maquldanǵan jobalar tizimine engen. Alaıda sheneýnikter ótken jyldardan qordalanyp qalǵan jobalardy aıaqtaýdyń ornyna ótinim qabyldaýdyń jańa kezeńderin jarııalap, keıbirin maquldap jatqany qyzyq kórinedi.
– «Halyq qatysatyn bıýdjet» jobasyna qarajat qalalyq bıýdjetten bólinedi. 2025 jylǵa daýystardyń basym bóligin ıelengen 6 jobalyq usynys maquldandy. Bıyl atalǵan baǵdarlama aıasynda júzege asatyn is-sharalarǵa qalalyq bıýdjetten shamamen 81,9 mln teńge qarastyrylyp otyr, - dep qosty qalalyq ákimdikten.
Atap óterligi, sheneýnikter barlyq kezeńnen ótken ótinimder bir jyldan soń ómirsheń etiledi dep ýáde etken. ıAǵnı maquldanǵan usynystar bıýdjetke engizilip, tıisti qarajat bólinýi kerek. Al is júzinde mundaı naqtylanǵan jospardy kóre almaı otyrmyz.
Eske sala keteıik, Pavlodardaǵy sýburqaqtardyń kóbi jóndeý jumysyn qajet etedi.
Sondaı-aq Pavlodar áýejaıyn jańartýǵa oblys bıýdjetinen qosymsha 673 mln teńge bólingeni týraly jazǵanbyz.