«Gonkong tumaýynyń» belgileri qandaı
ASTANA. KAZINFORM – Qazir kúzdiń sońy, tumaý men vırýstyq ınfektsııalar órshıtin kezeń. Dárigerler qazaqstandyqtardy saq bolýǵa shaqyryp otyr. Epıdemııalyq maýsym bastalǵaly elimizde zerthanalyq túrde A tumaýynyń birneshe jaǵdaıy tirkelgen. Bul vırýs halyq arasynda «Gonkong tumaýy» dep atalyp júr.
QR DSM Sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý komıtetiniń basqarma basshysy Jasulan Alpysbaevtyń aıtýynsha, jyl saıyn qazan aıynan sáýirdiń sońyna deıin JRVI men tumaýdyń epıdemııalyq kezeńi bastalady.
– «Gonkong tumaýy» degende ony jańa shtamm dep qorqýdyń qajeti joq, onyń ǵylymı ataýy - «N3N2», alǵash ret 1968 jyly Gonkong qalasynda anyqtalǵan. Sol jyldan beri bul tumaý aınalymda kele jatyr, A tıpti tumaýdan asa kóp erekshelenbeıdi. Adamnyń qyzýy kóterilip, basy aýyryp, denesi syrqyraıdy, qurǵaq jótel birneshe kúnge deıin mazalaıdy. Osy kezde naýqas ózin-ózi emdemeı, tirkelgen emhanaǵa barýy kerek nemese dárigerdi úıge shaqyryp em alý kerek, – dedi J.Alpysbaev Jibek Joly telearnasynyń «BÚGІN. Live» baǵdarlamasynda.
Sarapshy ımmýnıtetti saqtap, durys uıyqtap, durys tamaqtaný, bólmeni jeldetip, jyly sýsyn ishý, qoldy sabyndap jýý sekildi qarapaıym, biraq mańyzdy keńesterdi ustanýǵa shaqyrady.
– Densaýlyq saqtaý mınıstrligi aı saıyn, apta saıyn aýada aınalymda júrgen túrli vırýstarǵa monıtorıng júrgizip otyrady. Qazaqstanda 2025-2026 jylǵy eıpdemııalyq kezeńinde tumaýdyń 29 jaǵdaıy tirkeldi. Sonyń 28-i H3N2 bolsa, bireýi – H1N1. Jyl saıyn epıdemııalyq kezeńde eki myńǵa jýyq tumaý, 3-4 myń JRVI jaǵdaıy tirkeledi. Bul qalypty jaǵdaı. Qazan aıynda tirkelgen 29 tumaý da asa úreı týdyrmaıdy. Degenmen bosańsymaý kerek. Qoǵamdyq jerlerde, saýda-oıyn-saýyq ortalyqtarynda, qoǵamdyq kólikte muqııat bolý kerek. Ózińiz aýyryp tursańyz, áleýmettik jaýapkershilikti sezinip, betperde taǵý kerek, – dedi maman.
Arnaıy profılaktıkalyq sharalardyń biri – ekpe salý. Kepildendirilgen medıtsınalyq kómek aıasynda jyl saıyn memleket esebinen 2 mln astam tumaýǵa qarsy ekpe dozasy satyp alynady.
– Biz jyl saıyn eıpdemııalyq kezeńge daıyndyq júrgizemiz, aldyn ala boljam jasap, tıisti ǵylymı ınstıtýttardyń pikirlerine qulaq asamyz. Bıyl H3N2, H1N1, B tıpti tumaý shtamdary bolady degen boljamǵa sáıkes, vaktsına quramyna osy shtammdar elementterin salýǵa tyrsamyz. Sony qabyldaý arqyly, shtammdarǵa qarsy ımmýnıtet qalyptasady, – dep túsindirdi basqarma basshysy.
Sondaı-aq, dıspanserlik esepte turǵan balalarǵa, 65 jastan asqan qarttarǵa, júrek-qan tamyrlary, tynys aýrýlarynyń sozylmaly aýrýlary barlarǵa, medıtsınalyq qyzmetkerlerge, dáriger nusqaýymen júkti áıelderge tumaýǵa qarsy ekpe tegin salynady. Ony alǵan adamdar tumaýmen aýyrmaıdy, aýyrsa da jeńil ótkizedi, bronhıt, týberkýlez sekildi asqynýlarǵa jol bermeıdi.