Germanııamen ekijaqty saýda-sattyq qarqyndy damyp keledi – Prezıdent

Qasym-Jomart Toqaev pen Olaf Sholts BAQ ókilderi úshin brıfıng ótkizdi. Memleket basshysy Berlınge saparmen kelýge arnaıy shaqyryp, qonaqjaılyq kórsetkeni úshin Olaf Sholtske rızashylyǵyn bildirdi, dep habarlaıdy QazAqparat Aqordanyń baspasóz qyzmetine silteme jasap.

– Germanııa – Qazaqstannyń Eýropa Odaǵyndaǵy strategııalyq seriktesi, ásirese ózara saýda-ekonomıkalyq jáne ınvestıtsııalyq baılanystar jolǵa qoıylǵan. Sondyqtan eki eldiń yntymaqtastyǵyn nyǵaıtýǵa basa mán beremiz. Biz búgin qurmetti Kantsler myrzamen birqatar mańyzdy máseleni talqyladyq. Qazaqstan men Germanııa arasyndaǵy baılanystardy odan ári damytýǵa erekshe nazar aýdardyq, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Prezıdent júrgizilgen kelissózder qazaq-german qatynastaryn odan ári nyǵaıtýǵa eki taraptyń nıetti ekenin taǵy da rastaǵanyn atap ótti.

– Qazirgi jaǵdaıda Qazaqstan men Germanııa eki eldiń ornyqty damýyn qamtamasyz etý úshin jańa ınvestıtsııalyq jobalardy júzege asyrý isine barynsha pragmatıkalyq turǵydan qaraýy kerek. Ol úshin bizdiń saıası erik-jigerimiz ben orasan zor ekonomıkalyq áleýetimiz bar. Kelissózder barysynda saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqtyń perspektıvalaryna basa mán berildi. Biz ekijaqty saýda-sattyqtyń qarqyndy damyp kele jatqanyn atap óttik. Eksporttyq jáne ımporttyq taýarlar nomenklatýrasyn odan ári keńeıtý úshin pármendi sharalar qabyldaýǵa ýaǵdalastyq, – dedi Memleket basshysy.

Prezıdent munaı-gaz hımııasy, metallýrgııa, kólik jáne logıstıka sekildi perspektıvti salalarda birlesken jobalardy júzege asyrý máseleleri jan-jaqty qarastyrylǵanyn aıtty.

Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan tarapynyń jetekshi eýropalyq kompanııalarmen qol jetkizgen ýaǵdalastyqtaryn joǵary baǵalady.

– Búgingi kezdesý qarsańynda Siemens, Deutsche Bahn, Siemens Energy, Linde jáne taǵy da basqa negizgi seriktestermen mańyzdy kommertsııalyq kelisimderge qol qoıylýyn quptaımyn. Bul qujattar memleketterimiz arasyndaǵy ekonomıkalyq baılanystardy odan ári nyǵaıtýǵa tyń serpin beredi, – dedi Memleket basshysy.

Qasym-Jomart Toqaev energetıka salasyndaǵy kooperatsııany damytýdy basty basymdyqtardyń biri retinde atady.

– Ózderińizge málim, Qazaqstan jyl basynan beri Germanııaǵa «Dostyq» munaı qubyry arqyly 500 myń tonna munaı jóneltti. Munyń bári ózara kelisimniń nátıjesinde júzege asty. Germanııalyq dostarymyzdyń ótinishi boıynsha jetkiziletin munaı kólemin ulǵaıtýǵa, onyń uzaqmerzimdi bolýyn qamtamasyz etýge elimizdiń daıyn ekenin rastadym, – dedi Memleket basshysy.

Prezıdent óz sózinde eki eldiń ózara yqpaldastyǵyn keńeıtetin jańa múmkindikterge de toqtaldy.

– Qazaqstan men Germanııanyń básekelestiktegi artyqshylyqtaryn «shıkizat, ónerkásip jáne tehnologııa» formýlasyna saı úılestirý eki tarap úshin sınergetıkalyq turǵyda aıtarlyqtaı tıimdi bolmaq. Men Kantslerge Shıkizatty ıgerý jónindegi birlesken jobalardy júzege asyrý úshin konsortsıým qurýdy usyndym. Biz jańartylatyn energııa kózderine, ásirese, «jasyl» sýtegine qatysty nemistiń ozyq tehnologııalary men ǵylymı jetistikterin transfert jasaýǵa múddelimiz, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basshysy Transkaspıı kólik baǵdarynyń tranzıttik qýatyn arttyrý, sondaı-aq ony Transeýropalyq kólik jelisimen (TEN-T) jáne Global Gateway bastamasymen ushtastyrý úshin birlese jumys isteýge daıyn ekenin málimdedi.

Qasym-Jomart Toqaevtyń pikirinshe, agroónerkásip sektoryndaǵy, sondaı-aq qarjy, ınnovatsııa, tsıfrlandyrý salalaryndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtý úshin mol múmkindik bar.

– Búginde ekonomıkalyq jobalardy qarjylandyrý aıasynda biz Deutsche Bank, Euler Hermes, KfW sekildi banktermen, sondaı-aq aımaqtyq qarjy qurylymdarymen birlesip jumys istep jatyrmyz. Osy tizimdi keńeıtý úshin nemis qarjy ınstıtýttaryn barynsha tyǵyz yqpaldastyq ornatýǵa shaqyramyz, – dedi Prezıdent.

Kelissózder barysynda mádenı-gýmanıtarlyq saladaǵy yntymaqtastyqqa da aıryqsha mán berildi. Memleket basshysy jańa qazaq-nemis bilim berý mekemeleriniń qurylýyn, atap aıtqanda, bıyl maýsym aıynda Aqtaý qalasynda Qazaqstan-Germanııa ornyqty ınjenerııa ınstıtýtynyń ashylýyn quptaıtynyn jetkizdi.

Qasym-Jomart Toqaev memleketter arasyndaǵy yqpaldastyqtyń joǵary deńgeıin saqtaý úshin Germanııa Kantslerin Qazaqstanǵa resmı saparmen kelýge shaqyrdy.

Federaldyq kantsler Olaf Sholts óz sózinde Qazaqstan Germanııanyń Ortalyq Azııadaǵy jetekshi saýda-ekonomıkalyq seriktesi ekenin atap ótti.

Sondaı-aq energetıka, ornyqty damý, tsıfrlandyrý jáne klımattyń ózgerýine qarsy kúres salalaryndaǵy yntymaqtastyqty keńeıtýdiń mańyzdy ekenin aıtty.

Budan bólek, Kantsler Germanııa men Eýropa Odaǵy Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń bastamasymen Qazaqstanda júzege asyrylyp jatqan reformalardy tolyq qoldaıtynyn málimdedi.

Qazaqstan men Germanııa basshylary buqaralyq aqparat quraldary ókilderiniń suraqtaryna jaýap berdi.

Atap aıtqanda, Memleket basshysyna Qazaqstannyń Reseımen qarym-qatynasy jóninde, Ýkraına tóńiregindegi qaqtyǵystarǵa qatysty jáne sanktsııalardy saqtaý týraly suraqtar qoıyldy.

– Shyn máninde, Qazaqstan men Reseıdiń arasyn álemdegi eń uzyn qurlyqtyq shekara bólip jatyr. Elderimiz arasynda saýda, gýmanıtarlyq baılanystar boıynsha dástúrli yntymaqtastyq ornaǵan. 2013 jyly eki el Odaqtastyq qarym-qatynas týraly shartqa qol qoıdy. Ýkraınadaǵy qaqtyǵysqa keler bolsaq, Qazaqstan áskerı is-qımyldardyń tez arada toqtatylýyn jáne BUU Jarǵysy negizinde beıbit kelissóz júrgizilýin jaqtaıdy. Men búgin qurmetti Kantsler myrzaǵa jaǵdaıdyń shyn máninde óte kúrdeli ekenin aıttym. Reseı de, Ýkraına da kelissóz júrgizýge daıyn ekenin rastaıdy. Alaıda kelissózdiń qandaı alańda júrgiziletini ázirshe belgisiz. Sondyqtan parasatty, salmaqty, salıqaly dıplomatııanyń kezeńi týady dep oılaımyn. Olar birin-biri aıyptaýdy doǵaryp, eki jaqqa da tıimdi kelissózdiń jolyn tabýy kerek. Qazaqstan Ýkraına qaqtyǵysyn sheshýdiń qandaı da bir joldaryn usynyp jatqan ózge elder men memleketter tobynyń kúsh-jigerin qoldaıdy. Biz óz tarapymyzdan barlyq qajetti sharany qabyldaımyz. Al Qazaqstan men Reseıdiń shekarasyna keler bolsaq, oǵan delımıtatsııa jasalyp, aıtarlyqtaı deńgeıde demarkatsııalandy. Ony eki el parlamentteri naqtylap, tıisti qujatty ratıfıkatsııalady. Sondyqtan Reseımen arada qandaı da bir terrıtorııalyq daý joq. Qazaqstan men Reseı ekijaqty deńgeıde jáne tıisti ıntegratsııalyq birlestikter aıasynda turaqty dostyq qarym-qatynas ornatqan. Sanktsııany aınalyp ótý máselesine keler bolsaq, Qazaqstan sanktsııa rejımin múltiksiz saqtaıtynyn málimdedi. Biz sankııa rejımin saqtaý jóninde tıisti uıymdarmen udaıy baılanystamyz. Germanııa tarapynyń sanktsııa rejımin aınalyp ótý yqtımaldyǵyna qatysty eshqandaı kúmáni bolmaýǵa tıis dep oılaımyn, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.