Ǵalymdar XIX ǵasyrdaǵy fotosýretterdiń kómegimen ejelgi Kúltóbe qalashyǵyn qalpyna keltirýde
«Túrkistan albomy – fotosýretter men arhıtektýralyq josparlardan, akvareldi sýretter men kartalardan turatyn aımaq týraly kórneki materıaldardyń biregeı jıyntyǵy. XIX ǵasyrdyń ekinshi jartysynda jasalǵan osy albomnyń kómegimen ejelgi Túrkistan qalasynyń sáýlettik qurylymyn kózben kórýge bolady. Munda Qoja Ahmet ıAssaýı kesenesiniń mańynda ornalasqan qurylymdar fotosýretke túsken. Dál ejelgi Kúltóbe qalashyǵynyń sol tusynda qazba jumystaryn júrgizýdemiz. Aıtpaqshy tsıfrlandyrylǵan Túrkistan albomy asa sapaly kúıde AQSh Kongresi Kitaphanasynyń resmı saıtynda jarııalanǵan», - deıdi jobanyń ǵylymı jetekshisi, PhD doktory Andreı Hazbýlatov.
Jobanyń ǵylymı jetekshisi, PhD doktory Andreı Hazbýlatov pen arheolog Rýslan Sherbaev Kúltóbe qalashyǵynyń І nysanynda Arheologııalyq zertteý barysynda.
Kúltóbe qalashyǵynyń ýchaskeleriniń birinen Túrkistan albomynyń fotosýretterine uqsas qurylymdardyń qaldyqtary tabyldy. Máselen XVIII – XIX ǵasyrdyń basyndaǵy aýqatty qala turǵynynyń úıi – І nysandaǵy arhıvti fotosýretterge uqsaıdy. Al ІІ nysandaǵy qoǵamdyq qurylym XVIII-XIX ǵasyrlardaǵy ejelgi minájattyq qurylys bolýy múmkin.
1871-1872 jylǵy Túrkistan albomynyń fotosýreti. Alynǵan jeri: AQSh Kongresiniń Kitaphanasy
1871-1872 jylǵy Túrkistan albomynyń fotosýreti. Alynǵan jeri: AQSh Kongresiniń Kitaphanasy
Jekelegen nysandardyń egjeı-tegjeıli úshólshemdi úlgilerin, tipti jergilikti jerlerdiń tolyqqandy ýchaskesin qurýǵa múmkindik beretin fotogrammetrııalyq amaldyń kómegimen Kúltóbe qalashyǵynyń keıbir arheologııalyq nysanyn uqsata jasadyq. Arhıvti fotosýretterden shynynda da zerttelgen nysandardyń qandaı bolǵanyn kórip otyrsyzdar. Al basqa fotosýretterde (bizdiń qoldaǵy) nysandardyń qazirgi túri, ıaǵnı ortofojosparlar tanystyrylǵan», - dep túsindirdi arheolog Rýslan Şerbaev.
Nysannyń І ortofotojospary
Nysannyń ІІ ortofotojospary
Bul amal qazir óte tıimdi ári ol álemdik arheologııa salasynda keń aýqymda qoldanysqa engizilýde. Sonymen qatar bul amal nysandardy qaıta jóndeýge múmkindik berip qana qoımaı, ydystar men ózge de bólikterdi «bir kesekke» biriktirýge jol ashady. Osyndaı kompıýterlik «manıpýlıatsııalardyń» nátıjesinde qurylymnyń tolyqqandy modeli jasalady. Úshólshemdi keskinin qurý úshin ony elektrondy tsıfrlyq formatta ımporttaýǵa da bolady.
«Bizdiń arheologtar ázirlegen amal – qazirgi amal-ádisterdiń sıntezinen, arheologııalyq izdeýden, sáıkestendirilgen amaldardy paıdalanýdan, sonymen qatar zamannyń úzdik kompıýterlik tehnologııalaryn paıdalanýdan, úshólshemdi prınterden turady. Biz ashyq aspan astyndaǵy «Kúltóbe qalashyǵy» arheologııalyq parki aıasynda túpnusqa landshaftty qurý maqsatyna jaqyndap qaldyq. Biz tańdap alǵan ádisteme arheologııa jáne mádenı muralar nysanyn restavratsııalaý salasyndaǵy álemdik joǵary standarttarǵa saı keledi», - deıdi jobanyń bas ǵylymı qyzmetkeri Janerke Shaıǵozova.
Jobanyń bas ǵylymı qyzmetkeri Janerke Shaıǵozova
Joba Eurasian Resources Group (ERG) qarjylyq qoldaýymen júzege asyrylýda.
І jáne ІІ nysandaǵy arheologııalyq jumys protsesi
