Ǵalymdar Atyraý oblysynan kópjyldyq ósimdiktiń jańa túrin tapty
ATYRAÝ. KAZINFORM – Atyraý oblysynda ósetin kópjyldyq ósimdiktiń jańa túrine Ivanov astragaly ataýy berilgen.
«Inder-2025» halyqaralyq ǵylymı-zertteý ekspedıtsııasyna jetekshilik etken V.Tatışev atyndaǵy Astrahan memlekettik ýnıversıtetiniń professory Alekseı Laktıonovtyń aıtýynsha, kópjyldyq ósimdik Inder aýdanynda ósedi.
– Bul ósimdik Inder tuzdy kúmbezi aımaǵynyń endemıgi bolyp shyqty. Alǵashqy jınalǵan gerbarıı úlgisi Sankt-Peterbýrgtegi Reseı ǵylym akademııasynyń V.Komarov atyndaǵy Botanıkalyq ınstıtýtynda ǵylymı gerbarııinde saqtaýly tur. Gerbarıı halyqaralyq derekter qoryna engizildi. Ivanov astragaly – kópjyldyq jartylaı buta. Onyń uzyndyǵy 5-10 sm-den aspaıdy. Ashyq qyzǵylt tústi gúl shoǵynyń uyzndyǵy – 5-8 sm. Jemisi – jumyrtqa tárizdes, uzyndyǵy 12-20 mm-lik shar tárizdi burshaq. Burshaǵynyń ishi qýys, quramynda 25-ke jýyq dáni bar, -deıdi Alekseı Laktıonov.
Ǵalymnyń pikirinshe, astragal tuqymdasyna jatatyn ósimdikterdiń 5 myńǵa jýyq túri anyqtalǵan.
– Ejelgi skıfter astragaldy ólmeıtin shóp dep ataǵan. Bul ósimdikti qaterli isik jáne júrek aýrýlaryn emdeý úshin qoldanýǵa bolady. Óıtkeni, aýrýǵa qarsy tyń ımmýndyq júıeni nyǵaıtady. Astragal vırýsqa qarsy ınterferondy jetildiredi. Aǵzanyń sýyq tııý, tumaý jáne bronhıt sekildi syrqattarǵa qarsy kúresý úshin ishki mehanızmin iske qosýǵa kómektesedi. Baýyr qyzmetin jaqsartady, qandaǵy qant deńgeıin tómendetedi. Qan tamyrlarynyń keńeıýine, qan qysymynyń tómendeýine kómektesedi, -deıdi ǵalym.
Reseılik ǵalymdar astragaldyń birneshe túrin onkologııalyq aýrýlardy emdeýge paıdalaný maqsatynda zertteýler júrgizýdi qolǵa alǵan. Kópjyldyq ósimdiktiń jańa túrin tabýǵa V.Tatışev atyndaǵy Astrahan memlekettik ýnıversıteti bıologııa kafedrasynyń professory Alekseı Laktıonov, atalǵan oqý ornynyń aspıranty Saıagúl Ahmedenova, Reseı ǵylym akademııasy Oral fılıalynyń (Ekaterınbýrg) Botanıkalyq baq zerthanasynyń meńgerýshisi Mıhaıl Knıazev, sondaı-aq M.Ótemisov atyndaǵy Batys Qazaqstan ýnıversıtetiniń ǵalymdary qatysty.
– Qýys burshaǵy bar ósimdikti kórgende, onyń erekshe ekenin birden sezindik. Bul – meniń ǵylymı qyzmetimdegi aıtýly jetistik, -deıdi Saıagúl Ahmedenova.
Halyqaralyq ekspedıtsııa músheleri ósimdiktiń taǵy úsh jańa túrin ashqan. Ǵalymdar jergilikti flora men ósimdikterdi zertteýdi jalǵastyrýdy kózdep otyr.
Eske sala ketelik, buǵan deıinKaspıı teńiziniń soltústik bóliginde jańa aral paıda bolǵanyn jazǵan edik.