Eýroparlament Qazaqstan bıligin saıası-ekonomıkalyq reformalardy jalǵastyrýǵa shaqyrady - depýtat
Májilis depýtaty Aıdos Sarym Eýroparlament qabyldaǵan «Eýropalyq Odaqtyń Ortalyq Azııa boıynsha strategııasy: seriktestikti nyǵaıtýdyń jańa múmkindikteri» atty qararynda qaralǵan máselelerdiń el ómirindegi mańyzyna toqtaldy.
Onyń aıtýynsha, búgin, 17 qańtarda Eýropalyq parlament «Eýropalyq Odaqtyń Ortalyq Azııa boıynsha strategııasy: seriktestikti nyǵaıtýdyń jańa múmkindikteri» atty qararyn qabyldaýǵa daýys bergen.
Qarar — Eýroparlamenttiń josparly qujaty, onyń sheńberinde zańshyǵarýshylar EO-nyń Ortalyq Azııa boıynsha jańa strategııasyn iske asyrýǵa qatysty óz baǵasyn beredi.
Osy maqsatta eýrodepýtattar Qazaqstanǵa jáne óńirdiń basqa elderine birneshe ret keldi.
Ortalyq Azııanyń resmı ókilderi men azamattyq sektorynyń pikiri eskerildi.
Saıasattanýshy ótken jyldardaǵy uqsas qujattarmen salystyrǵanda 2024 jylǵy Ortalyq Azııa boıynsha EO qarary óziniń birneshe sıpatymen erekshelenetinin aıtady.
«Munda alǵash ret Ortalyq Azııa kelesideı óńir retinde qarastyrylady: 1) óziniń óńirlik biregeıligin — qazirgi zamanǵy halyqaralyq jáne óńirlik qatynastardyń jekelegen máseleleri boıynsha táýelsiz ustanymyn oıdaǵydaı qalyptastyrǵan; 2) saýdada, ınvestıtsııada, bızneste jáne ınnovatsııalarda óńirlik múmkindikterdi biriktirgen. Eýropalyq parlament Eýropalyq Odaq pen Ortalyq Azııa úshin jahandyq jáne óńirlik syn-qaterler men qaýipterdiń uqsastyǵyn moıyndaıdy, bul uzaqmerzimdi, qurylymdyq jáne ózara tıimdi yntymaqtastyq úshin jańa múmkindikter týǵyzady. Osyǵan baılanysty Eýropanyń zań shyǵarýshy organy Eýropalyq Odaqty „geostrategııalyq mańyzyn“ eskere otyryp, Ortalyq Azııamen ózara is-qımyldy jandandyrýǵa jáne saıasat pen ekonomıka salasyndaǵy yntymaqtastyqty keńeıtý arqyly Ortalyq Azııa memleketterimen strategııalyq áriptestikti ilgeriletýge shaqyrady. Eýropalyq Odaqtyń Ortalyq Azııa memleketterimen ózara is-qımylynyń qajettiligine qatysty Eýropalyq parlamentshilerdiń úndeýin tek qana quptaýǵa bolady. Sonymen birge, biz „saıası qýdalaý“ jáne „saıası tutqyndar“ dep atalatyn másele boıynsha kelispeıtinimiz anyq. Qazaqstan zańnamasynda oǵan sáıkes elimizdiń azamattary qandaı da bir saıası kózqarasy úshin qýdalanatyn bir de bir jarlyq, bir de bir zań jáne normatıvtik qujat joq. Elde Konstıtýtsııamen tsenzýraǵa tyıym salynady. Kerisinshe, reformalar adam quqyqtaryn qorǵaý júıesin, oı bildirý men jınalys bostandyǵyn nyǵaıtty», — dep jazdy depýtat Telegram paraqshasynda.
Onyń aıtýynsha, Parlament belsendi saıası pikirtalastar men halqymyz úshin mańyzdy máseleler boıynsha polıarlyq pikir bildirý alańyna aınalyp otyr.
Zań ústemdigi qaǵıdaty — sot júıesiniń táýelsizdigi men kásibıligi dáıekti túrde nyǵaıtylyp jatyr.
Qazaqstannyń aldynda turǵan basty mindet — zań ústemdigi mádenıetin nyǵaıtý.
Zań men tártiptiń dıktatýrasy zańnyń bárine birdeı qoldanylýyn qamtamasyz etý kerek — eshkim budan tys qalmaýy kerek.
«Qazaqstan osyǵan umtylady jáne osy baǵytta kún saıyn jumys isteıdi. Zańnyń kez kelgen buzylýy jazalanady. Adamdardyń saıası kózqarasy men ıdeologııalyq qalaýynyń zań men quqyqtyq tártipke eshqandaı qatysy joq. Eýropalyq Parlamenttiń qararynda atalǵan barlyq adamdar zań buzdy jáne bul úshin sot sheshimimen jaýap beredi. Konstıtýtsııalyq qurylymdy qulatýǵa jáne bılikti kúshtep ózgertýge, ekstremıstik qyzmetti qozdyrý men qarjylandyrýǵa — bir sózben aıtqanda, konstıtýtsııalyq tártipti buzýǵa shaqyrý — Batys elderiniń zańnamasynda qatań qýdalanady. Amerıka Qurama Shtattarynda (zańdar kodeksi b.18, § 2383) mundaı quqyq buzýshylyq úshin 10 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrýǵa bolady», — deıdi Aıdos Sarym.
Saıasattanýshy osyǵan uqsas jaza Eýropada, sonyń ishinde Germanııa men Frantsııada da qoldanylatynyn aıtady.
«Jekelegen eýrodepýtattardyń qos standarttary bizge burynnan belgili jáne tutastaı alǵanda, eýropalyq zań shyǵarýshy organda qalyptasqan mádenıettiń bir bóligi retinde qabyldanady, ony joıý úshin Eýroparlamentte jalǵasyp jatqan sybaılas jemqorlyq janjaly aıasynda Eýropanyń quqyq qorǵaý organdary jumys istep jatyr. Mundaı zań shyǵarýshylardyń bedeli uzaq ýaqyt boıy qarjylyq jáne basqa sıpattaǵy buzýshylyqtarmen, sonyń ishinde syrtqy yqpal etý toptarymen baılanys arqyly lastanǵan. Qazaqstan bul úderisti alańdaýshylyqpen baqylap otyr. Eýropanyń mańyzdy zań shyǵarý ınstıtýtynyń bedelin qalpyna keltirý úshin Eýropanyń quqyq qorǵaý organdary men sottarynyń obektıvtiligine úmittenemin», — dep túıindedi depýtat.
