Erte pisken ónimderdi tutynýdy shektegen durys — qyzylordalyq maman
QYZYLORDA. KAZINFORM — Jaz mezgilinde jiti ishek ınfektsııasy aýrýlarynyń tirkelý kórsetkishi basqa kezeńge qaraǵanda arta bastaıdy. Bul ýaqytta tamaq ónimderiniń tez buzylýy jıi kórinis beredi. Osy oraıda Qyzylorda oblysynyń sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamenti basshysynyń orynbasary Erlan Uzaqbaevty áńgimege tartqan edik.
— Jiti ishek ınfektsııasy aýrýlarynyń týyndaýyna qandaı jaǵdaılar sebep bolady?
— Aýrýdyń basty taralý sebebi retinde úı jaǵdaıynda daıyndaý tehnologııasy buzylǵan nemese durys saqtalmaǵan taǵamdardy tutynýdy aıtýǵa bolady. Sondaı-aq mundaı derekter sút ónimderi, merziminen erte pisken jemis-jıdek, qaınamaǵan sý jáne bala kútiminiń nasharlyǵynan tirkeledi.
Ádette qaýyn-qarbyz maýsym aıynda saýda sórelerinde paıda bola bastaıdy. Bul ýaqytta ónimder anaǵurlym qaýipti. ıAǵnı nıtratpen ýlaný deńgeıi joǵary. Nıtrat deńgeıi belgilengen mólsherden asyp ketken jaǵdaıda densaýlyqqa keri áserin beredi. Odan bólek, gerbıtsıd, pestıtsıdterdiń mólsherden tys bolýy óz zııanyn tıgizedi. Al jemis-jıdekterdi, qarbyz-qaýyndy saqtaý jáne jetkizý erejesiniń buzylýy da ýlanyp qalý jaǵdaıyna sebepshi bolýy yqtımal.
— Onyń aldyn qalaı alýǵa bolady?
— Azamattar erte pisken jemis-jıdekter men qaýyn-qarbyzdan densaýlyqqa zııan kelmes úshin saqtyq sharalaryna salǵyrt qaramaý qajet. Aýrý belgisi baıqalǵan jaǵdaıda medıtsınalyq kómekke júginýge keńes beredi. Jeke bas gıgıenasyn saqtap, qoldy jıi sabyndap jýý qajet. Qaınatylǵan nemese tazartylǵan, bótelkedegi sýdy paıdalanýy tıis. Jemis-jıdekterdi mindetti túrde muqııat jýyp jeý kerek. Erte pisken baqsha ónimderin tutynýdy meılinshe shekteı turý, sýburqaqtarǵa shomylmaý sııaqty saqtyq sharalary aýrýdyń aldyn alýǵa yqpal etedi.
— Qyzylorda oblysynda jiti ishek ınfektsııalar aýrýlary kórsetkishi qandaı?
— Oblysta jazdyń alǵashqy aılarynan bastap turǵyndar arasynda jiti ishek ınfektsııalary aýrýlary tirkelip otyr. Olardyń barlyǵy derlik merziminen erte pisken baqsha ónimderi men jemis-jıdekke baılanysty ekeni ańǵaryldy. Bıylǵy jyldyń 5 aı qorytyndysymen oblys kóleminde jiti ishek ınfektsııasynyń 349 jaǵdaıy tirkeldi. Ótken jyldyń osy merzimimen salystyrǵanda 9,1%-ǵa tómendeý tendentsııasy baıqalady. Oblys kóleminde tirkelgen juqpaly jiti ishek aýrýlarynyń 98%-y Qyzylorda qalasynda anyqtalǵan. Basym bóligi 14 jasqa deıingi balalar arasynda tirkelip otyr.
Buǵan deıin habarlaǵanymyzdaı, Qyzylorda oblysynda merziminen erte pisken jemis-jıdek pen qaýyn-qarbyz jegen 13 adam dárigerler kómegine júgindi.
