EO qandaı elderdiń azamattaryna baspana berýden bas tartty

ASTANA. KAZINFORM —  Eýrokomıssııa Brıýsselde qaýipsiz dep tanylǵan jáne mıgranttardy qaıta qaıtarýǵa bolatyn elderdiń tizimin jarııalady, dep habarlady Kazinform agenttigi.

Bul tizimge Kosovo, Bangladesh, Úndistan, Kolýmbııa, Mysyr, Marokko jáne Týnıs kiredi.

Atalǵan tizimdi daıyndaý — kelesi jyly jazda kúshine enýi tıis jańa «Mıgratsııa jáne baspana týraly paktini» júzege asyrýdy jedeldetý baǵytyndaǵy qadamdardyń biri. Alda bul qujatty Eýroparlament pen Eýrokeńes maquldaýy qajet. Eger olar kelisim berse, EO elderi osy tizimdegi qaýipsiz memleketterden kelgen baspana suraýshylardyń ótinishterin jedeldetilgen tártipte qarastyra alady.

Bul adamdardyń Eýroodaqta qalý múmkindigi aıtarlyqtaı tómen bolady. Eýrokomıssııanyń baspasóz hatshysy Markýs Lammert bul tizimniń «qozǵalmaly» ekenin atap ótti.

– Bul tizim ýaqyt óte kele keńeıtilýi nemese qaıta qaralýy múmkin. Eger qandaı da bir el qaýipsiz el retinde qarastyrý talaptaryna sáıkes kelmeı qalsa, ol tizimnen alynyp tastalýy yqtımal, – dedi ol.

Atalǵan jeti memleket buǵan deıin qaýipsiz dep tanylǵan elder qataryna qosyldy. Bul sanatqa avtomatty túrde EO-ǵa múshe bolýǵa úmitker elder (soǵys júrip jatqan Ýkraınadan basqa) de kiredi.

Brıýssel EO-nyń keıbir músheleri óz deńgeıinde mundaı tizimderdi áldeqashan qoldanyp kele jatqanyn eske saldy. Eýrokomıssııanyń pikirinshe, biryńǵaı eýropalyq tizim qabyldaý mıgratsııalyq protsesterdi tıimdi basqarýǵa, ótinishterdi qaraý tártibin birizdendirýge jáne mıgranttar júgin ádil bólýge múmkindik beredi.

Komıssııa qaýipsiz elderden kelgen ótinishterdi 3 aı ishinde qarastyrýdy usynady, degenmen árbir jaǵdaı jeke tártippen zerttelýi kerek ekenin basa aıtady. Alaıda keıbir quqyq qorǵaýshylar bul tizimmen kelispeıdi. Máselen, EuroMed Rights uıymynyń ókili Sara Prestıanı Mysyr, Týnıs jáne Túrkııada adam quqyqtarynyń júıeli túrde buzylyp, ádil sotqa qoljetimdilik shektelgenin alǵa tartady.

Sonymen qatar, jańa erejeler bas tartylǵan ótinishke shaǵymdaný kezinde EO aýmaǵynda bolý quqyǵyna da áser etýi múmkin. Qazirgi tártip boıynsha, shaǵym qaralǵansha adam elde qala alady. Eýrokomıssııa bul tártipti ózgertip, bolashaqta tek arnaıy ruqsatpen ǵana elde qalýǵa múmkindik beretin nusqany qarastyrýda.

Aıta keteıik, buǵan deıin Germanııanyń jańa úkimeti baspana suraýshylardyń sanyn qysqartýdy josparlap otyrǵany habarlanǵan. 

Eske sala keteıik, buǵan deıin Eýroparlament Kosovoǵa qatysty qabyldanǵan sharalardy dereý alyp tastaýdy talap etkenin jazǵan bolatynbyz.