Enemmen birge urshyq ıirgen kezimdi saǵyndym – qazaq tilinen dáris beretin atyraýlyq ustaz Tatıana Lıýbına

ATYRAÝ. KAZINFORM – Atyraý oblysynda qazaq otbasyna kelin bolyp, qazaqtyń salt-dástúrin ustanyp otyrǵan ózge ulttyń ókili kóp. Sonyń biri – Tatıana Lıýbına. Qazir orys synyptaryna qazaq tilinen dáris berip júr.

Tatıana Lıýbına Inder aýdanynda ómirge kelgen. Aýylda qazaq balalarymen birge oınap, qazaq tilin erkin meńgergen. Keıin qazaq jigitine turmysqa shyqqan.

«Qazir Atyraý qalasynda turǵanymmen, týǵan aýlymdy eshbir shaharǵa aıyrbastaı almaımyn. Kún saıyn «Aınalaıyn» dep emirenip turatyn úlkenderdi, birge oınaǵan, birge oqyǵan zamandastarymdy, qyzyǵy umytylmaıtyn bala kezimdi, enemmen birge jún tútip, urshyq ıirgen kúnderimdi áli de saǵynyp júremin. Aýlymyzdaǵy kitaphanada qazaq jazýshylarynyń shyǵarmalaryn, ertegilerdi oqyp, mazmunyn dostaryma aıtyp berýshi edim», - deıdi Tatıana Lıýbına.

Aýyl mektebin bitirgennen keıin Gýrev pedagogıkalyq ınstıtýtynyń fılologııa fakýltetinen joǵary bilim alǵan. Jas maman 1984 jyly týǵan aýylyna oralyp, balalarǵa orys tili men ádebıetinen dáris bere bastapty. Biraq, aýyl balalarynyń deni orysshany túsine bermeıtini daýsyz. Sol sebepten Tatıana Nesterovna qazaq tiliniń grammatıkasyn meńgerýdi kózdepti. Sóıtip, oqýshylarǵa sabaqty túsindirý úshin eki tildiń salystyrmaly grammatıkasyn qoldanǵan.

Ekinshi dúnıejúzilik soǵysqa qatysqan ákesi Nester men anasy Anna qazaqpen baýyrdaı syılasyp, 13 balasyna ónegeli tárbıe bergen. Olar balalaryna «Jahanda qazaqtaı baýyrmal, kóńili darhan halyq joq. Qazaqty udaıy qurmettep júrińder», dep otyrady eken. Ata-ananyń aıtqanyn eki etpeıtin bul áýlettiń eki uly men úsh qyzy qazaqtan ómirlik serigin tapqan. Tatıananyń ózi Qýanyshqalı esimdi qazaq jigitine turmysqa shyqqan.

«Qazaqtyń otbasyna 24 jasymda kelin bolyp tústim. Ata-enem meni kelin dep emes, óz qyzyndaı baýyryna tartty. Olarmen aýylda birge turdyq. Sol kezde enem quraq kórpe tigýdi, oıý oıýdy úıretti. Enemmen birge aıran, shubat ashytyp, súzbe men qurt jasaıtyn edik. Birge jún tútip, urshyq ıirip otyratynbyz», -deıdi Tatıana Lıýbına.

Onyń otbasy 1987 jyly Atyraý qalasyna qonys aýdarǵan. Sol kezde munaıly shahardaǵy bilim ordalarynan orys tili men ádebıeti páninen oryn tabylmaǵan. Óıtkeni, muǵalimderge saǵat jetispegen.

«Al mende qazaq tili men ádebıetinen dáris beretindeı arnaıy dıplomym joq edi. Soǵan qaramastan mektep dırektory qazaq tili páninen dáris berýdi usyndy. Árıne, bul men úshin úlken synaq boldy», -deıdi Tatıana Nesterovna.

Ol aldymen qazaq tilinen emtıhan tapsyryp, grammatıka men orfografııany óte jaqsy meńgergenin kórsetti. Sóıtip, №14 mekteptegi orys synyptaryna qazaq tilinen sabaq bere bastady. Keıin M.Áýezov atyndaǵy Ońtústik Qazaqstan ýnıversıtetinen qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi dıplomyn aldy. Keıingi 30 jyldan beri №3 orta mektep-gımnazııada jumys isteıdi.

«Bala kúngi dostarymnyń bári qazaq edi. Bárimiz bir-birimizge qonaqqa barýshy edik. Bir-birimizden ulttyq taǵamdardy ázirleýdi úırendik. Qazir qazaq tilin ana tilimdeı qurmet tutamyn. Shákirtterimniń de qazaq halqynyń tilin, salt-dástúrin, tarıhyn bilgenin qalaımyn. Biraq búgingi balalar kórkem ádebıetti az oqıdy. Daıyn esseni ınternetten kóshirip alýǵa beıim turady. Sondyqtan, olardyń til baılyǵyn damytýyna mán beremin», deıdi bilikti ustaz.

Ony qazaq tilin nasıhattaýshy ári janashyry deýge tolyq negiz bar. Óıtkeni, ol orys synybynda oqıtyn oqýshylardy qazaq tilin meńgerýge, qazaqsha esse jazýǵa baýlyp keledi. Esse – oqýshylardyń oı-órisin damytatyn utymdy tásil.

«Jumysym ózime unaıdy. Balalardy jaqsy kóremin. Mektep – meniń ekinshi úıim. Árıne, ustaz bolý jeńil kásip emes. Biraq, oqýshylarǵa bilim nárin sepkennen artyq qýanysh bola ma? Oqýshylarym tek qazaqsha sóılep qana qoımaı, Abaı men Muqaǵalı sekildi qazaq aqyn-jazýshylarynyń shyǵarmalaryn túpnusqadan oqýyna qyzyǵýshylyǵyn oıatýǵa tyrysamyn», -deıdi Tatıana Lıýbına.

Óziniń aıtýynsha, qyzy koreı jigitine turmysqa shyqqan. Biraq, jıenderine qazaqsha esim qoıylǵan. Qudalary osyndaı uıǵarym jasaǵan eken.

«Bul – qudalardyń tańdaýy. Muny qıyn kezde qoldaý kórsetken qazaq halqyna qurmettiń belgisi retinde qabyldadyq. Al, ulym Arman Tarazda qazaq qyzymen otbasyn qurdy. Kelinim ıbaly, kún saıyn sálemin salady. Shúkir, nemerelerimiz ósip keledi. Enemnen úırengen ulttyq salt-dástúrdiń otbasymyzda berik saqtalýyna uıytqy bolyp otyrmyn», -deıdi ol.

Qazaq otbasynyń berekesin tasytyp, qazaq tiliniń janashyryna aınalǵan Tatıana Nesterovna elordada ótken Qazaqstan halqy Assambleıasynyń HHHІІІ sessııasyna qatysty. Prezıdenttiń Jarlyǵymen «Eren eńbegi úshin» medalimen marapattaldy. Bul – mamandyq pen jar tańdaýda qatelespegen qazaqtyń kelinine berilgen laıyqty marapat.

Eske sala ketelik, buǵan deıin Atyraýda turatyn sheteldik bolashaǵyn dombyrasyz elestete almaıtynyn aıtqan edi.