Eńbegińe qaraı, zeınetiń...
Eki jyldan keıin, ıaǵnı, 2017 jyldyń shilde aıynan bastap zeınetaqy mólsheri jınaqtaýshy júıege qatysý ótiline baılanysty anyqtalady. Máselen, jalpy eńbek ótili 10 jyl jáne odan kem bolsa, bazalyq zeınetaqy mólsheri kúnkóris deńgeıi kóleminiń 50 paıyzyna teń bolady. Al eńbek ótili 10 jyldan kóp bolǵan jaǵdaıda, árbir tolyq jyl úshin bazalyq zeınetaqy 2 paıyzǵa ósip otyrady. Sóıtip, bazalyq zeınetaqy mólsheri 20 jylda - 70 paıyz, 35 jylda - 100 paıyz kúnkóris deńgeıine teńestiriledi.
Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstri Tamara Dúısenovanyń aıtýynsha, jańa tujyrymdama zeınetaqy tólemderi mólsheriniń barlyǵyna jáne Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy zeınetaqy júıesiniń uzaq merzimdi qarjylyq turaqtylyǵyna kepildik berý maqsatynda jasalyp otyr. «Ol memlekettiń, qyzmetker men jumys berýshiniń jaýapkershiligin kúsheıte otyryp, zeınetaqymen qamsyzdandyrýdyń qoldanystaǵy kópdeńgeıli júıesin saqtap qalýdy kózdeıdi. Basty tujyrymdamalyq ózgeris qoldanystaǵy jınaqtaýshy júıesin jumys berýshilerdiń qyzmetkerlerdiń paıdasyna mindetti bes paıyz jarnalary esebinen qalyptasqan jańa shartty-jınaqtaýshy komponentimen tolyqtyrý», - deıdi mınıstr.
Zeınetaqy júıesine qatysýshy árbir tulǵanyń atyna derbes zeınetaqy shoty (qazirgi jınaqtaý shotyna qosymsha) ashylyp, onda jumys berýshilerdiń jarnalary tirkelip otyrady. Jumys berýshilerden túsetin jarnalar kapıtaldandyrylmaıdy jáne jekelegen adamdardyń menshigi bolmaıdy. Ol jaǵyna alańdaýdyń qajeti joq. Al, zeınetaqy mólsheri jumys berýshiniń 5 paıyzdyq jarnalarynyń esebinen qalyptasatyn jınaq negizinde aıqyndalady. 2018 jyldan bastap jumys berýshiler jumyskerler tabysynyń 5 paıyz mólsherinde jarna tólep otyrady. Zeınetaqy ómir boıy tólenedi. Aıta keterligi - zeınetaqy tóleminiń bul túri azamattardyń júıege qatysý ótili 5 jyldan kem bolmaǵan jaǵdaıda taǵaıyndalady.
2043 jylǵa deıin zeınetkerlik jasqa keletin yntymaqty, sol sııaqty jınaqtaýshy zeınetaqy júıesine qatysý ótili tolyq emes azamattardyń zeınetaqysy 1998 jylǵy 1 qańtarǵa deıin jınaqtalǵan eńbek ótili jáne jınaqtaýshy zeınetaqy júıesine 1998 jyldan keıingi qatysý ótili eskerile otyryp esepteledi. Zeınetaqy júıesine qatysý ótili 10 jyldan kem zeınetkerler úshin tólemniń mólsheri bazalyq zeınetaqynyń qazirgi mólsherinen tómen bolmaıdy.
Jańa júıedegi birinshi komponent - zeınetkerlik jasqa jetken barlyq azamattarǵa olardyń eńbek ótili men jalaqysyna qaramastan, birdeı mólsherde respýblıkalyq bıýdjet qarajatynan memleket tóleıtin bazalyq zeınetaqy. Zeınetkerlikke 2043 jyldan keıin shyǵatyn adamdardyń bazalyq zeınetaqysy jınaqtaryna baılanysty eseptelmek. ıAǵnı, qansha qarjy jıyp úlgerdiń - qarttyqta kórer zeınetiń soǵan baılanysty bolady. Al qazirgi ýaqytta bazalyq zeınetaqy respýblıkalyq bıýdjet qarajatynan zeınetkerlerdiń eńbek ótili men eńbek aqysyna qaramastan, barlyǵyna birdeı tólenýde. Demek, aldaǵy ýaqytta júzege asýy tıis jańa júıe zeınetkerlerdiń buǵan deıin jasaǵan jumysyn ádil baǵalaýǵa múmkindik beredi.
Aıta ketý kerek, 2015 jylǵa bekitilgen eń tómengi zeınetaqy mólsheri - 23 692 teńgeni, bazalyq zeınetaqy - 11 182 teńgeni quraıdy.
Búginde zeınetkerlik jasy erlerge - 63, áıelderge 2018 jylǵa deıin zeınetkerlik jas - 58 jas dep belgilengen. 2018 jyldyń 1 qańtarynan bastap áıelderdiń zeınetkerlik jasy kezeńimen ulǵaıyp otyrady.