«Elge oralýdyń jaqsy júıesi» - baspasózge sholý
Sońǵy kezde ǵalymdar arasynda Eýropalyq joǵary bilim alý júıesi qazaqstandyq bilim júıesin qurdymǵa ketire bastady degen pikirler jıi aıtyla bastady. Bul taqyryp « Aıqyn » basylymynda da búgin kórinis taýyp otyr. « Eýropalyq oqý júıesin jersindirdik pe? » atty maqalada gazet osy máseleniń anyq-qanyǵyn anyqtaýǵa tyrysady.
«2010 jyly 11 naýryzda Qazaqstan Bolon protsesine qosylyp, «Ýnıversıtetterdiń uly hartııasyna» qol qoıyp, TMD elderiniń ishinen birinshi bolyp eýropalyq úsh deńgeıli bilim berý júıesine ótti (bakalavrıat-magıstratýra-doktorantýra). Osyǵan baılanysty, 2011 jylǵy 1 qańtardan bastap keńestik dáýirden muraǵa qalǵan túrli ǵylymı mamandyqtar boıynsha kandıdattyq jáne doktorlyq dıssertatsııalar qorǵaý arqyly ǵylymı dáreje berý júıesi joıyldy. Eki deńgeıli ǵylymı dáreje berý júıesin bir ǵana PhD-doktorantýra almastyrdy. Osy jaqynda Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń ókilderiniń «2015 jyly qazaqstandyq ǵalymdar armııasynyń 2,5 myń jas ǵalymmen tolyqty» degen aqparaty biraz akademıkterimizdi tań-tamasha qaldyrdy. 2,5 myń ǵalymdy kim daıyndaǵany jáne qaıdan kelgeni kópshilikke belgisiz», - dep jazady basylym.
«Osy rette Lomonosov atyndaǵy Máskeý Memlekettik ýnıversıtetiniń prorektory, ýnıversıtet akademııalyq saıasat basqarmasynyń bastyǵy V.Mıronovtyń «Qazir Eýropaǵa bilim dengeıi onshalyqty joǵary emes, ıaǵnı ofıtsıanttyń (daıashynyń) bilimindeı ǵana bilimi bar bakalavrlardyń Eýropa ekonomıkasyna qyzmetke kelgeni tıimdirek bolýy da múmkin» deýiniń ózi oılanarlyq sóz. Al bizdiń bilim salasynyń basshylary 90-jyldardyń orta sheninde jurtshylyqpen aqyldaspastan ǵylymdaǵy túsiniksizdeý bir bakalavr degen dárejeni engize saldy. Al kúnderdiń kúni bolǵanda bakalavr ataǵyn alyp shykqandardyń osy bakalavr degenniń ne ekenin ózderi de, olardy qyzmetke alýshylar da bilmeıtini belgili boldy», - dep oı tolǵaıdy maqala avtory.
Jaqynda «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine halyqtyń kóshi-qon jáne jumyspen qamtylý máseleleri boıynsha túzetýler men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań qabyldanǵany belgili. 1 qańtardan bastap kúshine enetin zań tarıhı Otanyna oralǵysy keletin qandastarymyzǵa dańǵyl jol ashpaq.
Osy oraıda «Aıqyn» gazeti Dúnıejúzi qazaqtarynyń qaýymdastyǵy tóraǵasynyń orynbasary, Qazaqstanǵa eńbek sińirgen qaıratker Sultanáli Balǵabaevty áńgimege tartyp, jańa zańnyń jaǵymdy jaqtaryn túsindirýdi suraǵan.
«Dúnıejúzi qazaqtarynyń qaýymdastyǵy tóralqa tóraǵasynyń birinshi orynbasary Talǵat Mamashev myrzanyń atynan 23 aqpanda Májilis tóraǵasy Q.Jaqypov myrzaǵa kóshi-qonǵa qatysty kóptegen oılarymyz ben usynystarymyzdy qaǵazǵa túsirip, ony depýtattardyń qolyna tıgizdik. Sondyqtan bul zańnyń jobasyn daıyndaýǵa jáne ony talqylaýǵa belsendi túrde atsalytyq deýimizge negiz bar. Prezıdent ákimshiligi men ózge quzyrly organdarǵa da birneshe márte óz usynystarymyzdy joldaǵanbyz. Usynysta shetelderdegi etnıkalyq qazaqtardyń problemalary, etnıkalyq kóshi-qon, Qazaqstan qoǵamyna oralmandardyń beıimdelýi, olardyń yqpaldylyq máseleleri, Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattyǵyn tez alý joldary kórsetilgen-di. Eń keregi bizdiń shyryldap júrip, qandastarymyzdyń qamyn kúıttegen oı-pikirlerimiz zańda kórinis tapty, usynystarymyz endi», - deıdi S. Balǵabaev « Elge oralýdyń jaqsy júıesi » atty materıalda.
«Oralmandar turaqty turý úshin tólem qabiletin dáleldeıtin qujat talap etilmeıdi. Óńirlik kvotamen kelgenderge jol júrý, múlik tasymaldaý qarajaty tólenip, ótemaqy beriledi. Olar endigi jerde keden salyǵynan da bosatylady.
Oralman aıqyndalǵan jerge kóship baryp, arada 5 jyl ótpeı eline nemese basqa jaqqa kósher bolsa, alǵan jeńildiktiń bárin memleketke qaıtarady. 10 jyl buryn kelgen otbasy da, byltyr kelgen otbasy da oralman atanyp júre berýine jol jabyldy. Endi ol bir jyldan soń tolyqqandy Qazaqstan azamaty atanady», - dep atap ótti ol atalmysh suxbatta.
Taǵy bir másele azamattardyń sottalǵandyǵy týraly anyqtamaǵa baılanysty. Endi olardan eshqandaı qaǵaz talap etpeýge bolady. Óıtkeni sottalǵan kisini eshkim de shekaradan ótkizbeıdi. Máselen, Qytaıda sottalǵandarǵa jol jabyq. ıAǵnı osy qujattyń qajeti joq dep oılaımyn. Osynyń bári eskerilip, kóshi-qon máselesi jeńildetildi.
***
Jaqynda Memleket basshysy «Úkimet azamattar úshin» memlekettik korporatsııasyn qurý týraly Zańǵa qol qoıdy. Birinshi kezeńde birqatar áleýmettik mańyzy bar memlekettik qyzmetter kórsetetin tórt respýblıkalyq memlekettik kásiporyn bir memlekettik korporatsııaǵa biriktiriledi. Buǵan deıin memlekettik kásiporyndarǵa júktelgen barlyq qyzmetterdi endi azamattar bir jerden alatyn bolady jáne barlyq úderister osynda júzege asady. 2016 jyldyń basynan jumysyna kirisetin korporatsııa týraly « Egemen Qazaqstan » basylymy QR Investıtsııalar jáne damý mınıstri Áset Isekeshevpen suxbat qurǵan.
- Eń basty maqsat - bıýrokratııany azaıtý, kórsetiletin memlekettik qyzmet úderisiniń ashyqtyǵyn qamtamasyz etip, ony usyný merzimin barynsha qysqartý. Barlyq ákimshilik kedergiler joıylady jáne bıznes-úderisterdi ońtaılandyrý men avtomattandyrý arqyly sheneýnik pen halyqtyń arasyndaǵy tikeleı baılanys meıilinshe azaıatyn bolady", - deıdi mınıstr «Jańa qyzmettiń jaqsylyǵy kóp » atty materıalda.
Á. Isekeshevtiń atap ótkenindeı, xalyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtarynda (HQO) 212 qyzmet túri usynylsa, memlekettik korporatsııa 522 qyzmet túrin kórsetetin bolady. Al ekinshi kezeńde olardyń sany 700-ge jetpek. HQO-lar taǵdyryna alańdaýdyń qajeti joq, sebebi memlekettik korporatsııa osy halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtary negizinde qurylady.
«Korporatsııa kúndelikti saǵat 9.00-den keshki 20.00-ge deıin, tipti, senbi kúni de jumys isteıdi. Memlekettik mekemelerdiń aqparattyq júıesindegi ıntegratsııanyń esebinen qyzmetti usynýdyń merzimi aıtarlyqtaı qysqarady», - deıdi ol.
Ádebıet pen óner salasyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik syılyǵyn berý jónindegi komıssııasy 2016 jylǵy Memlekettik syılyqqa konkýrs jarııalaıdy, dep jazady « Egemen Qazaqstan » «Qundy shyǵarmalarǵa qurmet pen qoldaý » atty maqalada.
Ádebıet pen óner salasyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik syılyǵy otandyq mádenıetti damytýǵa erekshe baǵaly úles dep tanylǵan ádebıet pen óner salasyndaǵy asa úzdik shyǵarmalary úshin beriledi.
Konkýrstyq shyǵarmalardy qabyldaý 2016 jyldyń 1 naýryzyna deıin júrgiziledi.
«Ádebıet pen óner salasyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik syılyqqa usynylǵan izdenýshiler ujymy 5 adamnan aspaýy tıis. Bir izdenýshiniń kandıdatýrasy Memlekettik syılyqqa eki jáne odan da kóp jumystar boıynsha usynyla almaıdy», - dep atap ótedi basylym. ***
Almatylyq ekologtar dabyl qaǵýda: eldiń eń iri qalasynyń aýa lastanýy eń joǵary kórsetkishterine jetip otyr, degenmen jergilikti bılikke bul báribir sııaqty, deıdi resmı tilde jarııalanatyn «Ekspress K» gazeti.
«Zelenoe spasenıe» Ekologııalyq qoǵamnyń málimetteri boıynsha, Almaty aýasyndaǵy ýly zattardyń kontsentratsııasy tym joǵary. Qarasha aıynda júrgizilgen zertteýler boıynsha, kúkirt dıoksıdiniń kólemi normadan 151 ese, kómirqyshqyl - 535 ese, azot dıoksıdi - 68 ese asyp ketken.
«Bul óte qorqynyshty kórsetkishter jáne jeltoqsan aıynda onyń kólemi ózgerdi dep oılamaımyn, - deıdi ekolog Svetlana Spatar. - Degenmen jaqynda jarııalanǵan qalanyń 2020 jylǵa deıingi damý baǵdarlamasynyń birinshi tarmaǵynda da, otyzynshy tarmaǵynda da Almatynyń aýasyn jaqsartýdyń joldary týraly birde-bir pýnkt joq! Problema baryn ózimiz moıyndamaıynsha, ózgerister týraly áńgime qozǵaý bos bekershilik. Sondyqtan oryn alyp otyrǵan qıyn jaǵdaıdy moıyndaý - eń mańyzdy qadamdarymyzdyń biri bolýy tıis», - deıdi ol.
Tolyǵyraq, «Vozdýshnaıa trevoga» atty maqaladan oqı alasyzdar.
