Qazaqstanda óndiriletin balyq ónimi álemniń 21 eline eksporttalady
ASTANA. KAZINFORM – Elde balyq sharýashylyǵy turaqty damyp keledi. 2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha balyq ónimderi naryǵynyń kólemi 94,6 myń tonna bolyp, 2023 jyldyń osy kezeńimen salystyrǵanda 7%-ǵa artty.
Onyń ishinde 45,2 myń tonnasy tabıǵı sý aıdyndarynan aýlanǵan balyqqa, al 18,2 myń tonnasy balyq ósirý sharýashylyqtarynda óndirilgen ónimge tıesili. Balyq ónimderiniń eksporty 23,4 myń tonna.
Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń málimetinshe, balyqty qaıta óńdeýmen 72 kásiporyn aınalysady, onyń ishinde 20 kásiporyn óz ónimderin Eýropalyq odaq elderine eksporttaıdy. Búginde Qazaqstanda óndiriletin 50-den astam ataýly balyq ónimi álemniń 21 eline eksporttalady.
— Memleket akvakýltýrany damytýǵa belsendi qoldaý kórsetilip otyr. 2021 jyldan beri salaǵa bólinetin sýbsıdııa kólemi 9 esege ósip, 2024 jyly 4,5 mlrd teńgege jetti. Investıtsııalyq shyǵyndardyń 25%-na deıin, jem-shópke jumsalatyn shyǵyndardyń 30%-y, shabaq, analyq balyq jáne veterınarııalyq preparattar satyp alýǵa ketetin shyǵyndardyń 50%-y memleket tarapynan óteledi. Nátıjesinde, sońǵy úsh jylda balyq ósirý sharýashylyqtarynyń sany eki esege artyp, 600-ge jetti, — delingen habarlamada.
2024 jyly balyq sharýashylyǵy salasyndaǵy negizgi kapıtalǵa salynǵan ınvestıtsııalar 5,2 mlrd teńgeden asty. Qýattylyǵy 2,5 myń tonna bolatyn 30 joba iske asyryldy. Sonymen qatar jylyna 50 myń tonnaǵa deıin balyq óndirýge múmkindik beretin taǵy 50 ınvestıtsııalyq jobanyń júzege asyrylýy jalǵasyp jatyr.
Salany damytý 2021–2030 jyldarǵa arnalǵan eldiń balyq sharýashylyǵyn damytý baǵdarlamasy aıasynda júzege asyrylyp jatyr. Baǵdarlama memlekettik qoldaý sharalaryn, akvakýltýrany baqylaý boıynsha aqparattyq júıelerdi engizýdi, otandyq óndirýshilerdi qoldaýdy jáne balyq resýrstaryn saqtaý men molaıtýǵa baǵyttalǵan is-sharalardy qamtıdy.
— Balyq popýlıatsııasyn qalpyna keltirý maqsatynda tabıǵı sý aıdyndaryna jyl saıyn shabaq jiberý jumystary júrgiziledi. 2024 jyly memlekettik tapsyrys aıasynda sý aıdyndaryna 54 mıllıon dana baǵaly balyq túrleriniń shabaǵy jiberildi.
Daıyn ónimdi qaıta óńdeýdi yntalandyrý jáne eksportty arttyrý maqsatynda óńdelmegen balyqty syrtqa shyǵarýǵa shekteý qoıyldy. 2024–2025 jyldary kókserke men som balyǵyn eksporttaýǵa alty aılyq tyıym salý engizildi. Bul atalǵan balyq túrlerin qaıta óńdeýge arnalǵan shıkizat kólemin 23%-ǵa arttyrýǵa múmkindik berdi, — delingen mınıstrlik habarlamasynda.
Óńdelgen balyq ónimderin sýbsıdııalaý mehanızmderin engizý, sondaı-aq 2,5% mólsherlememen balyq ósirý jáne óńdeý jobalaryn qarjylandyrýǵa arnalǵan bıýdjettik nesıeleý baǵdarlamalaryn keńeıtý josparlanyp otyr.
Ótken jyly «e-fish» atty balyq pen balyq ónimderiniń zańdylyǵyn qadaǵalaýǵa arnalǵan aqparattyq júıe pılottyq rejımde iske qosyldy.
Kaspıı ıtbalyǵy popýlıatsııasyn saqtaý maqsatynda «Kaspıı ıtbalyǵy» memlekettik tabıǵı rezervaty quryldy. Atyraýdaǵy bekire zaýytyn jańǵyrtý jumysy júrgizilip jatyr, sondaı-aq Qyzylorda oblysynda ınkýbatsııalyq tsehtyń qurylysy bastaldy.
Qazirgi ýaqytta Senatta salanyń ósýin yntalandyrýǵa, onyń ashyqtyǵyn arttyrýǵa jáne ınvestıtsııa tartýǵa baǵyttalǵan «Akvakýltýra týraly» zań jobasy qaralyp jatyr.
Aıta ketelik elektrli qarmaqpen balyq aýlaǵandar 23 mln teńge aıyppul tóleýi múmkin.