Eksproprıatsııa Qazaqstan turǵyndarynyń búkil múlki tárkilendi degendi sıpattaýǵa jaraıdy – Memkomıssııa

NUR-SULTAN. QazAqparat - Nur-Sultanda saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn tolyq aqtaý jónindegi Óńirlik komıssııalardyń Jumys toptarynyń «Kýlaktardy, baılardy, jartylaı feodaldardy (orta sharýa) jáne krestıan-sharýalardy aqtaý boıynsha qorytyndylar men usynymdardy zerdeleý, ázirleý» taqyrybyna arnalǵan ekinshi semınary ótti.

Atalmysh sharany Memlekettik komıssııa janyndaǵy Jobalaý keńsesi jáne Qostanaı oblysy ákimdigi uıymdastyrdy, dep habarlaıdy QazAqparat.

Memlekettik komıssııa múshesi, Jobalyq keńse basshysy Sabyr Qasymov óz sózinde «Eger búkil Keńes halqy úshin tragedııa 1937-1938 jyldar, sol sııaqty «Úlken terror» jyldary bolsa, onda Qazaqstan jáne onyń halqy úshin buryn-sońdy bolmaǵan tragedııa men naǵyz apat, 1928-1933 jyldar bolyp tabylady. Osy jyldary bolshevıktik-Stalındik rejımniń halyqqa qarsy aldyn ala ázirlegen saıasaty, sondaı – aq Qazaqstandaǵy onyń «taǵaıyndaǵan» qoldaýshylarynyń qabyldaǵan memlekettik sheshimderi nátıjesinde, memleket tarapynan qazaq halqynyń jalpy sanynyń jartysynan aıyrǵan adamgershilikke jatpaıtyn naýqandar júrgizildi... naq osy iri baılar men kýlaktardy, orta sharýalar sharýashylyǵy men múlikteriniń joǵarydan túsirilgen jospar arqyly jappaı tárkilenýimen, halyq ómiriniń materıaldyq negiziniń joıylýyna jol ashty».

Semınar jumysynda repressııa kezeńiniń leksıkasynda «tárkileý» termınimen qatar «eksproprıatsııa» termıni qoldanylatyny atalyp ótildi. Sózdikter mamunynda osy uǵymnyń kelesideı onyń sınonımderin quraıdy: «tonaý», «tartyp alý», «alyp qoıý», «qol suǵý». Dál osy termınder Qazaqstan turǵyndarynyń búkil múliki tárkilendi degendi sıpattaýǵa jaraıdy.

S. Qasymov zertteýshiler men búkil qoǵamdy «jalpy taqyryp boıynsha, sondaı-aq jekelegen faktilerdi de saıasılandyrýǵa jol bermeýge, osyndaı aýyr jyldary burynǵy keńes eliniń barlyq halyqtary zardap shekkendikten, ózge halyqtar men memleketterdi aıyptamaýǵa shaqyrdy.

Semınarǵa qatysýshylar zertteý jumystarymen ózara tájirıbe almasyp, birqatar jańa materıaldardy, jazyqsyz qýǵyn-súrgin qurbandarynyń jańa esimderin usynyp, odan ári qaraı zertteý josparlaryn belgiledi.