Digital Almaty forýmynda otandyq tsıfrlyq noý-haý jetistikteri tanystyryldy
ALMATY. KAZINFORM – Jyl saıyn ótetin Digital Almaty forýmy aıasynda ozyq tsıfrlyq jobalar kórmesinde tsıfrlandyrý salasyndaǵy otandyq jetistikter usynyldy.
Kórmede 300-den astam qazaqstandyq jáne halyqaralyq IT-kompanııalardyń, sondaı-aq GovTech, AgroTech, Indýstrııa 4.0, ESG, Smart City jáne t.b. sııaqty tsıfrlandyrý salalaryndaǵy memlekettik organdardyń jobalary usynylǵan.
Úkimet basshylaryna QR memlekettik aqparat júıelerinde biryńǵaı standarttardyń saqtalýyn qamtamasyz etetin Qaztech platformasy jáne «taza paraqtan» kásipkerlik qyzmetti retteýdiń tsıfrlyq negizi tanystyryldy.
Sonymen qatar qonaqtarǵa Almaty qalasynyń tsıfrlyq servısteri, sondaı-aq taý-ken jáne metallýrgııa kesheninde, ónerkásip pen energetıka sektorynda, onyń ishinde memlekettik qoldaý quraldary esebinen Indýstrııa 4.0 jobalaryn engizý nátıjeleri kórsetildi. Atap aıtqanda, bul óndiristi basqarý protsesterin avtomattandyrýǵa, jabdyqtyń tozý deńgeıin tómendetýge jáne ónimsiz shyǵyndardy azaıtýǵa qatysty.
Ónerkásip jáne qurylys vıtse-mınıstri Jannat Dúbirova respýblıkanyń ónerkásip kásiporyndarynda zamanaýı tehnologııalardy engizý týraly aıtyp berdi.
«Indýstrııa 4.0 – ónerkásip kásiporyndary men jer qoınaýyn paıdalanýshylarǵa tsıfrlyq tehnologııalardy engizý arqyly óz shyǵyndaryn qysqartýǵa jáne ónimdiligin arttyrýǵa múmkindik beretin zamanaýı trend. Kórmede biz birqatar tsıfrlyq jobalardy júzege asyrǵan taý-ken metallýrgııa kesheniniń birneshe kásipornyn usynyp otyrmyz. Memleket qoldaý sharalaryn kórsetý arqyly Indýstrııa 4.0 jobalaryn ilgeriletý boıynsha belsendi saıasat júrgizýde. Bul sondaı-aq bıznestiń osyndaı tehnologııalardy engizýge jumsaǵan shyǵyndaryn óteýge qatysty. Búgingi tańda 183 mln teńgeden astam qarajat óteldi, bul jumys jalǵasýda», — dedi ol.
Sonymen qatar kórmede Minerals.gov.kz jer qoınaýyn paıdalanýshylardyń biryńǵaı platformasy tanystyryldy. Bul paıdaly qazbalardy barlaý jáne óndirý lıtsenzııalaryn alý protsesin jeńildetýge ári jedeldetýge múmkindik beredi. Zamanaýı geoaqparattyq tehnologııalardyń arqasynda bolashaq ınvestorlar ınfraqurylymnan bastap aýmaqtyń geologııalyq esepterine deıin suralǵan ýchaske týraly tolyq málimet ala alady. Munda ETsQ-kilt kómegimen tıisti ótinish berýge bolady.
«ıAndeks» kompanııasynyń ókili Aleksandr Popovskıı úkimet basshylaryna Qazaqstanda adamdar men bıznes úshin 10-nan astam servıs jumys isteıtinin aıtty.
«Biz óz qyzmetterimizdi barlyǵyna qoljetimdi etýge tyrysamyz. 2023 jyly biz qazaq tilindegi «Karta», mobıldi braýzerde jáne qosymshada qazaq tilindegi «Alısa» servısin jasap, ıAndeks Braýzerinde vıdeony qazaqshaǵa aýdaryp, sondaı-aq izdeý qyzmetinde qazaq tilinde jyldam jaýaptar ázirledik. Munyń bári aqparatty qazaqstandyq paıdalanýshylar úshin qoljetimdi ári yńǵaıly etip, memlekettik tildiń taralýyna yqpal etedi», — dedi ol.
Oǵan qosa kórmede Qazaqstanda iske qosylǵan ónerkásiptik robottandyrý boıynsha Ortalyq Azııadaǵy birinshi quzyrettilik ortalyǵynyń jumysy tanystyryldy. Onyń aıasynda qazaqstandyq jáne sheteldik ýnıversıtetter men IT-kompanııalardyń halyqaralyq konsortsıýmy quryldy. Ortalyqtyń negizgi mindetteriniń qatarynda – robototehnıka salasynda zertteýler júrgizý, taqyryptyq startaptardy jedeldetý men masshtabtaýda qoldaý kórsetý.
Digital Almaty forýmynda úzdik qazaqstandyq IT-kompanııalar men startaptar óz jobalaryn tanystyrdy. Olardyń qatarynda alaqan tamyrlarynyń sýreti boıynsha biregeı sáıkestendirý tehnologııasy bar bıometrııa júıesi (Alaqan Technologies), óndiristik derekterdi rastaý jónindegi JI platformasy (Dereknet), jabdyqty paıdalaný men onyń beriktigin basqarý júıesi (Equipmetry), ónerkásip kásiporyndarynda tsıfrlandyrýdy engizý jónindegi joba jáne aqyldy beınebaqylaý platformasy (Omir Group), ekologııalyq monıtorıngtiń avtomattandyrylǵan júıeleri (OST Engineering) jáne t.b. bar.
SmartView Innovations startapynyń ókili Rahat Ospanov qosyndy arqyly bólip shyǵarý paıdaly komponentterdi óndirýdiń eń tanymal ári ekonomıkalyq tıimdi ádisteriniń biri ekenin aıtty. Degenmen negizgi quramdas bólik – úıindini sýaryp, metaldy shyǵaratyn vobblerler (shashyratýshylar) óte jıi buzylady. Bul bıznesti úlken shyǵynǵa ákeledi.
«Bizdiń sheshimimiz: dron qosyndy arqyly bólip shyǵarý protsesin qaıta-qaıta aınalyp ótip, vıdeo jazady. Ári qaraı bul vıdeo kompıýter arqyly óńdelip, arnaıy úıretilgen jasandy ıntellekt barlyq aqaýdy jáne olardyń ornyn anyqtaıdy. Bul sheshim altyn óndirýdi 4%-ǵa, apparatshylar jumysynyń tıimdiligin 60%-ǵa arttyryp, jumysshylarǵa qatty hımııalyq zattardyń áserin 80%-ǵa azaıtty», — dedi ol.
Dereknet kompanııasynyń dırektory Salamat Abdýlov munaı-gaz ken oryndary kún saıyn qarapaıym kompıýter baǵdarlamalarynyń kómegimen óńdeletin úlken derekter kólemin óndiretinin atap ótti. Bul qatelikter jiberý jáne basqarýda burys sheshimder qabyldaý qaýpin arttyrady.
«Biz bul máseleni ártúrli ınjenerlik modýlder qarastyrylǵan óndiris derekterin basqarý platformasy arqyly sheshýdi usynamyz. Nátıjesinde esepter ashyq bolyp, avtomattandyrý arqyly qateler joıylady. Sondaı-aq jasandy ıntellektti qoldaný arqyly ınjenerler óndiristi arttyrýǵa kómektesetin boljamdar alady. Platforma Qazaqstannyń úsh ken ornynda óziniń tıimdiligin dáleldedi. 2024 jyly biz Soltústik teńiz naryǵyna, Norvegııaǵa shyǵýdy josparlap otyrmyz», — dedi ol.
Sonymen qatar kórmege qatysýshylardyń biri, OST Engineering kompanııasynyń bas dırektory Vıtalıı Ostapchýk óz jobasy týraly aıtyp berdi.
«Biz otandyq avtomattandyrylǵan ekologııalyq monıtorıng júıelerin óndirýmen aınalysamyz. Jańa Ekologııalyq kodekstiń engizilýin eskere otyryp, iri kásiporyndar Úkimet pen halyq naqty ýaqyt rejıminde ekologııalyq jaǵdaıdy baqylaýǵa múmkindik beretin júıelerdi engizýi kerek. Biz 2020 jyly ashylyp, qazirgi kezde úlken nátıjelerge qol jetkizdik. Bizde atmosferalyq aýany, lastaný kózderindegi shyǵaryndylardy jáne sý tógindilerin baqylaý júıeleri bar. Bizdiń júıeler sheteldik balamalardan kem túspeıdi», — dedi ol.
«Ulttyq aqparattyq tehnologııalar» AQ basqarma tóraǵasy Rostıslav Konıashkın atap ótkendeı, búgingi tańda Qazaqstanda memlekettik qyzmetterdiń 90%-dan astamy tsıfrlandyrylǵan.
«Olardyń sany óte kóp, 1 000-nan asady. Olar tıisti qyzmetterdi qajet etýi múmkin 150-den astam ómirlik jaǵdaı negizinde jınaqtalǵan. Mysaly, balanyń týýyn proaktıvti tirkeý kezinde anasyna habarlama nemese SMS keledi. Ol balanyń aty-jónin jazyp, tólemder jiberiletin shotty kórsetedi jáne Egov-tyń tsıfrlyq qujattar bóliminde týý týraly kýálik alady. Sondaı-aq osy jyldan bastap búkil el úshin biryńǵaı etip jasalǵan balabaqshaǵa kezekke qoıý qyzmeti bar. Bul protsestiń ashyqtyǵy men qolaılylyǵyn arttyratyn úlken jetistik», — dedi «UAT» AQ basshysy.
Onyń aıtýynsha, banktermen belsendi ózara is-qımyl jekelegen qyzmetterdi, máselen, avtokólikti qaıta tirkeý boıynsha qyzmetti onlaın etýge múmkindik berdi.
«Buryn adamdar bul qyzmetti alý úshin arnaıy Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵyna baratyn. Endi muny onlaın 5 mınýt ishinde ınternet arqyly jasaýǵa bolady», — dedi Rostıslav Konıashkın.
Ol, sondaı-aq, Qazaqstan tsıfrlyq ónimderdi eksporttaý boıynsha belsendi túrde ilgerilep jatqanyn aıtty.
«Bizde alǵashqy sátti keıs bar: ótken jyly Tájikstanǵa elektrondy úkimet ónimderin eksporttadyq. Bıyl kem degende úsh elge eksporttaıtynymyzǵa senimdimiz, qazir kelissózder júrip jatyr», — dedi «UAT» AQ basshysy.
