Densaýlyq saqtaý salasy mamandary oqýshylardyń densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan keńes usyndy
ASTANA. KAZINFORM – Oqý jyly bastalysymen 4 mln-ǵa jýyq oqýshylar qaıtadan partaǵa otyrdy. Densaýlyq saqtaý mınıstrligi jáne Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ulttyq ortalyǵy oqý jyly ishinde balalardyń densaýlyǵyn saqtap, nyǵaıtý úshin kelesideı sharalardy usynady.
«Ata-analar balalarynyń jańa tártipke beıimdelip, sabaqqa zeıinin aýdarýyna kómektesýi kerek. Az qımyldaý, gadjetterdi tym kóp paıdalaný sııaqty zamanaýı syn-qaterler balalardyń densaýlyǵyna teris áser etip, olardyń kórý qabiletin nasharlatady, boıyn tiktep ustamaý, zeıin qoımaý máselelerin týyndatyp, sonymen qatar uıqynyń buzylýyna ákeledi. Onyń ústine kóptegen oqýshylardyń boıynda sozylmaly aýrýlary, artyq salmaq, tipti semizdik osy bastan-aq bar ekenin eskerý kerek», — delingen habarlamada.
Osy rette tómendegi keńeske nazar salsańyzdar:
Kún tártibin durys quryńyz. Tómengi synyptar úshin úı tapsyrmasyn 1,5-2 saǵattan aspaıtyn ýaqyt ishinde, al joǵary synyptar úshin 3-4 saǵatta árbir 40 mınýt saıyn úzilis jasaı otyryp oryndatý kerek.
Uıqysynyń qanyq bolýy da óte mańyzdy. 7-10 jastaǵy balalar úshin 10-11 saǵat, 11-14 jastaǵy balalarǵa 9-10 saǵat, 15-17 jastaǵy jasóspirimderge 8-9 saǵat uıqy kerek.
Tamaq ratsıonynan zııandy taǵamdardy alyp tastap, dárýmender qabyldaýyn qadaǵalańyz. Oqýshylar jıi-jıi, ıaǵnı kúnine 4 ret tamaqtanýy kerek, al birinshi synyp oqýshylary men sportshylar 5 ret tamaqtanǵany jón. Semizdik qaýpin arttyryp, basqa da aýrýlarǵa bastaıtyn gazdalǵan sýsyndar, fast-fýd, snekterdi jeýin shektegen durys.
Balanyń sabaq oqıtyn ornyn durys qoıyp berińiz. Sabaq oqıtyn ornyna syrttan da jaryq jaqsy túsip, qosymsha úıdegi elektr jaryǵy da túsip turýy tıis. Jıhaz balanyń boıyna sáıkes kelip, bıiktigi jaǵynan retteletin bolýy qajet. Balanyń durys otyrýyna qolaıly oryn jasaý onyń boıyn tik ustamaý problemasyn týyndatpaýǵa septik etedi.
Mektep kıimi densaýlyqqa qaýipsiz, qolaıly, tabıǵı matadan tigilýi kerek. Aıaq kıimin tabanyn qyspaıtyndaı, kıgende qan aınalym durys bolatyndaı etip tańdaý qajet.
Mektepke ustaıtyn rıýkzakta salmaq birkelki bólinip, onyń syrtynda jaryq shaǵylystyratyn elemetter bolýy kerek. Rıýkzaktyń salmaǵy tómengi synyptar úshin 700 grammnan, al joǵary synyptar úshin 1000 grammnan aspaýy qajet.
Gadjet ustaýdy shekteý. Gadjetterdiń kózdiń kórýi men zeıin qoıýyna teris yqpal etetinin eskere otyryp smartfondar men basqa da qurylǵylardy qoldaný ýaqytyn qysqartýǵa keńes beriledi. Sanıtarlyq erejelerde kompıýterlik sabaqtardyń úzdiksiz uzaqtyǵy reglamenttelgen. Sonymen bir sabaq kezinde (45 mınýt) tikeleı personaldy kompıýtermen, planshet jáne noýtbýkpen jumys isteý ýaqyty bylaı kórsetilgen: mektepaldy, mektepke deıingi toptarǵa (synyptarǵa) jáne 1 synyptarǵa 15 mınýttan kóp emes, 2-3 synyptar úshin 20 mınýttan aspaıtyn; 4-8 synyptarǵa 25 mınýttan kóp emes; 9-11 (12) synyptar úshin 30 mınýttan asyrmaıtyn ýaqyt qana beriledi.
Gıgıena jáne aýrýlardan qorǵaý. Jeke gıgıena men qorshaǵan orta tazalyǵyn saqtaý aýrýlardyń aldyn alý úshin qajet. Balalardyń qaltasyna antıseptıkter salyp qoıyńyz, onymen bala tek qolyn ǵana emes, qolymen kóp ustaıtyn smartfon, sómkesiniń tutqasyn jáne t. b. zattardy zalalsyzdandyryp otyrady. Qoldy jıi jýý jáne ásirese, tumaýǵa qarsy vaktsına alý balany sýyq tııý maýsymynda qorǵaýǵa kómektesedi.
Osy keńesterdi saqtaý búkil oqý jylynda balanyń deni saý bolýyn qamtamasyz etedi.
