DAISh ıdeologtary dindi ulttyq múddeden joǵary qoıady
Bul ǵasyr problemasy dese bolady. Órkenıetti qoǵam bul máseleniń sheshimin qalaı tabady? Munyń artynda kimderdiń múddesi tur?
Osy máselege kelgende dintanýshylardyń ózi birneshe jikke bólindi. Bireýi áskerı kúshpen basý kerek dese, ekinshisi olarmen kelisimge kelý mańyzdy deıdi.
QR UǴA ǴK fılosofııa, saıasattaný jáne dintaný ınstıtýtynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri, PHD doktory Almasbek Shaǵyrbaı osy taqyrypqa óz pikirin bildirdi.
«Olarmen sóılesýge bolady, biraq kelisimge kelý múmkin emes. Olardyń maqsaty bir. Adamdardy «jarqyn bolashaqqa» sendirip, ıslam memleketi úshin kúresti bastaý. Biraq, kóptegen ıslamtanýshy mamandar Islam memleketi degen termındi onsha jaqtyra qoımaıdy. Sebebi, bul búkil ıslam álemine kóleńke túsiretini ras. Sondyqtan, men Eýropada qabyldanǵan ortaq termın - DAISh dep qoldanamyn. Olardyń basty maqsaty - Allanyń jolynda óz kózqarasyna sáıkespegenderdi atý, qyrý. Sol arqyly búkil qoǵamǵa qorqynysh pen úreı týǵyzý. Qazaq bop týǵan ár bala Aldar kóse men Qojanasyr týraly ertegini estip ósti. Abaı, Muqaǵalı, Shákárim, Muhtar Áýezov sııaqty klassıkteriniń týyndylaryn sanasyna sińirip ósti. Bul bizdiń ulttyq biregeıligimizdi bildiredi. Al Taıaý shyǵysta barlyq dilińnen – qymbat rýhanı tamyryńnan bas tartýǵa týra keledi. Týǵan tilińnen, tarıhyńnan, ulttyq kodyńnan bast tartasyń. DAISh ıdeologtary «din ulttyq ıdentıfıkatsııadan da joǵary» dep sanaıdy. Ókinishe qaraı, bul sózge senetinderdiń qatary kóp. Bul soqyr ıdeıaǵa sengen adamdar ózderiniń áreketine synı kózqaraspen qaraı almaıdy», - dedi Almasbek Shaǵyrbaı.
Búgingi agressııa men zulymdyq jıi kezdesetin qoǵamda adam júreginiń kiltin tabý – psıhologtardyń ǵana mindeti emes. Kez kelgen adam basqalardy adasýdan qutqaryp qalýy múmkin. Ony ózi bilmeýi de yqtımal.
«Búginginiń derti – nemquraıdylyq. Álemde qazir agressııa men zulymdyq kóp. Adam moınyna túsken aýyr júkpen ózi jeke dara qalmaýy kerek. Biz sııaqty jas ǵalymdardyń aldynda úlken jaýapkershilik, mindet tur. Biz – Almaty qalalyq qoǵamdyq damý basqarmasynyń janynan qurylǵan aqparattyq túsindirý tobynyń múshesi retinde únemi jastarmen, eńbek ujymdarymen osy taqyrypta talqylap turamyz», - dedi maman.
Ǵalymdardyń kópshiliginiń aıtýynsha, dinı tanym-bilimdi keńeıtýdiń ózektiligi dál qazir birneshe ese artyp otyr.
Qoǵam ǵylymı turǵydan aǵymdardyń bárin bilýi kerek. Qandaı bolmasyn juqpaly aýrý tarasa, halyq dereý aqparat izdeýge tyrysady. Mysaly, shoshqa tumaýy taralǵan kezde aýrýdy juqtyrmaýdy túrli paraqshalary taratylady. Áýejaılarda teplovızor quraldary ornatylady. Týra sol sııaqty dinı radıkalızmniń aldyn alý úshin aqparattyq jumys júrgizý kerek. Qoǵamdy otarlap jatqan dinı aǵymdar, radıkaldar týraly aqparat bolýy kerek. Olardyń saıası, dinı maqsatyn kórsetý mańyzdy.
«Dintaný – qazirgi tańda úlken qajettilik týyp otyrǵan sala. Bizdiń ınstıtýttyń 2012 jyly Fılosofııa, saıasattaný, dintaný ınstıtýty bolyp ózgerýiniń ózi soǵan aıqyn dálel. Dál búgingi tańda osy salany túpkilikti zertteıtin ýaqyt týyndap otyr. Dástúrli dinderdiń ǵasyrlar boıy saqtaǵan jolyn buzbaý kerek. Senimsiz aqıqat joq. Aqıqatsyz da shynaıy senim joq. Jas ǵalymdarǵa osy jumystyń bári úlken mindet artady», - dedi Almasbek Shaǵyrbaı.
