BJZQ kimderge qarsy qylmystyq is qozǵatty?
Búginde BJZQ aktıvterin qaıtarmaǵan 20 boryshkerdiń qaryzy 41,15 mlrd teńgege jetken.
2014 jyly 32 emıtenttiń boryshy 161,45 mlrd teńge bolatyn edi. 2017 jyldyń jeltoqsanynda «Qazaqstan qaǵazy» AQ emıtenti boıynsha ońaltý sharalary toqtatylyp, bankrottyq protsedýrasy jasalǵan. Bul sharamen kelispegen Qor basshylyǵy QR Joǵarǵy sotyna aryz túsirgen bolatyn.
Bıyl shildede Joǵarǵy sot munyń aldynda shyqqan sot aktilerin qaıta qaraý týraly qaýly shyǵardy. Endi bul másele QR Joǵarǵy sotynyń azamattyq kollegııasynda 22 tamyzda qaralatyn bolady.
«Problemalyq emıtentterge kelsek, bul ister azamattyq tártipte qaralyp bitti, endi qylmystyq tártipte qaralady. Osy sheshimniń arqasynda edáýir qaryzdy jabý múmkin boldy», - dedi BJZQ ókilderi.
2018 jyly «REMIKS-R» AQ laýazymdy tulǵalary «asa iri kólemde alaıaqtyq jasaǵany úshin», «Ornek XXI» AQ basshylyǵy asa iri kólemde aqsha jymqyrǵany úshin qylmystyq jaýapkershilikke tartylǵan.
Qazirgi tańda «Remıks-R» AQ BJZQ keltirgen qarjylyq shyǵyndy tekserý úshin aýdıtorlyq tekserý júrip jatyr.
«Ornek XXI» AQ tekserý boıynsha, kompanııa basshylyǵy berilgen oblıgatsııalyq zaım - 2 mlrd teńgeni maqsatty baǵytta jumsamaǵany anyqtaldy.
Onymen qatar, birqatar emıtentter qor aldyndaǵy mindettemelerin oryndaýdan jaltaryp júr. Atap aıtqanda, «HOMEBROKER» AQ oblıgatsııalary 2010 jyly «Atameken» men «UlarYmit» qorlary satyp alǵan bolatyn. Sol qaryz áli ornyna qaıtarylǵan joq.
«Emıtenttiń múlki ári aktıvteri joq bolǵandyqtan, boryshty qaıtarýdyń jalǵyz joly - emıtenttiń debıtorlyq qaryzyn óteý bolyp tabylady. Emıtenttiń boryshkeri Asaýbaev Baýyrjannyń urpaqtary bolatyn. 2017 jyly maýsymda Almaty soty Asaýbaevtyń muragerlerin boryshkerler tiziminen shyǵaryp tastaǵan. Qor bul sot sheshimine qatysty Joǵarǵy sotqa aryz túsirdi», - dedi BJZQ ókilderi.
Atalǵan qaýlyǵa qaramastan Almaty qalalyq soty 31.07.2018 jyly Asaýbaevtyń muragerlerin taǵy boryshkerler tiziminen alyp tastaǵan.
Taǵy bir emıtent - «Tema.Ko» AQ jetekshisi G. A. Ahmetov jáne emıtenttiń benefıtsıarlyq menshik ıeleriniń biri B. A. Ahmetov oblıgatsııalyq qaryzdy ózge maqsatqa paıdalanǵany úshin jaýapkershilikten jaltaryp, sot sheshimin oryndamaý úshin basshylar men quryltaıshylardy jalǵan jeke tulǵanyń atyna aýdaryp, kompanııany joq mekenjaıǵa qaıta tirkegen. Alaıda Qor jumystarynyń arqasynda emıtenttiń zańsyz qaıta tirkelýine tosqaýyl qoıyldy. Ádilet organdary zańdy tulǵalar bazasyna túzetý engizip, «Tema.Ko» kompanııasynyń burynǵy mekenjaıyn qalpyna keltirdi. Qazirgi kezde Ulttyq Bank atalmysh emıtenttiń oblıgatsııalaryn «Otan» zeınetaqy jınaqtaýshy qorynyń satyp alýy qanshalyqty zańdy ekenin tekserýdi aıaqtap qaldy.
«Kazneftehım» AQ-tyń 2005 jyly zeınetaqy aktıvteri esebinen qural-jabdyq satyp alýǵa tartqan 1,03 mlrd teńge kólemindegi oblıgatsııalyq qaryzy ózge maqsatqa jumsalǵan. Osyǵan oraı, Qor emıtenttiń basshysy E. L. Kırıshevti Qylmystyq kodekstiń «Qarjy jymqyrý, talan-tarajǵa salý» jáne «Oblıgatsııalyq qaryzdy ózge maqsatqa jumsaý» baptary boıynsha qylmystyq jaýapkershilikke tartý týraly quqyq qorǵaý organdaryna shaǵym túsirdi. Quqyq qorǵaý organdarynyń aqparatyna saı, sotqa deıingi tergeý jumystary tek Kırıshevtiń qaıda ekeni anyqtalǵannan keıin bastalady. Qazir oǵan jazasyn óteýden boı tasalap júrgeni úshin izdeý jarııalanǵan.
Qor zeınetaqy aktıvterin talan-tarajǵa salǵan tulǵalardy jáne sot sheshimderin oryndaýǵa kedergi keltirip júrgen azamattardy jaýapqa tartý úshin barlyq áreketterdi júzege asyrýda.