Bıýdjetke 2 trln teńgege artyq salyq tústi – komıtet

NUR-SULTAN. QazAqparat - Ótken jylmen salystyrǵanda 2 trln teńgege artyq salyq tústi. Bul týraly QazAqparat Memlekettik kirister komıtetine silteme jasap habarlaıdy.

2021 jylǵy qańtar-qazan aılaryndamemlekettik bıýdjetke salyq túsimderi boıynshajospary 102,2%-ǵa oryndaldy (jospar boıynsha 8 118,7 mlrd. teńge, 179,9 mlrd. teńgege asyra oryndaýmen 8 298,6 mlrd. teńge tústi), ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 30,7%-ǵa nemese 1 948,5 mlrd teńgege ósti, onyń ishinde:

- Respýblıkalyq bıýdjet 100,4%-ǵa oryndaldy (jospar boıynsha 5 414,2 mlrd.teńge, 23,9 mlrd. teńgege asyra oryndaýmen 5 438,1 mlrd. teńge tústi), ótken jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda 36,1%-ǵa nemese 1 441,2 mlrd. teńgege ósti.

- Jergilikti bıýdjet 105,8%-ǵa oryndaldy (jospar boıynsha 2 704,5 mlrd.teńge, 156,0 mlrd. teńgege asyra oryndaýmen 2 860,5 mlrd. teńge tústi) 2020 jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda 21,6%-ǵa nemese 507,3 mlrd. teńgege ósti.

2020 jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda respýblıkalyq bıýdjetke túsimder ósiminiń eń kóp somasy munaıǵa salynatyn eksporttyq kedendik bajdar boıynsha 400,9 mlrd teńgege nemese 1,9 ese, korporatıvti tabys salyǵy boıynsha 481,2 mlrd teńgege nemese 48,5%-ǵa, EAEO elderinen ımportqa qosylǵan qun salyǵy boıynsha 194,2 mlrd teńgege nemese 36,9%-ǵa, 3-shi elderden ımportqa qosylǵan qun salyǵy boıynsha 110,3 mlrd teńgege nemese 21,0%-ǵa jáne paıdaly qazbalardy óndirý salyǵy boıynsha 107,0 mlrd. teńgege nemese 47,9%-ǵa baıqalady.

Túsimderdiń ósýine mynadaı faktorlar áser etti.

Aǵymdy jylǵy 10 aı ishinde ótken jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda negizgi eksporttyq pozıtsııalarǵa baǵanyń ósýi baıqalady, onyń ishinde munaıǵa 68,8%-ǵa, mysqa 56,0%-ǵa, alıýmınııge 46,4%-ǵa, myryshqa 34,5%-ǵa, kúmiske 29,2%-ǵa, qorǵasynǵa 20,9%-ǵa jáne altynǵa 2,7%-ǵa. Munaıǵa salynatyn áketý kedendik bajynyń mólsherlemesi 64,0%-ǵa ósti (2020 jyldyń 10 aıynda 1 tonnaǵa ortasha mólsherlemesi – 37,5$, 2021 jyldyń 10 aıynda 1 tonnaǵa – 61,5$).

Úshinshi eldermen taýar aınalymy 2021 jylǵy qańtar-qazan aılarynda 10,0%-ǵa ósti (eksport 21,9%-ǵa ósti, ımport 10,5%-ǵa tómendedi).

2021 jylǵy 9 aıynda ótken jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda taýar aınalymy 28,7%-ǵa ósti (63 917 mlrd. teńgeden 82 293 mlrd. teńgege deıin).

Kórsetilgen kezeń ishinde bir salyq tóleýshige onlaın baqylaý-kassa mashınalardan ortasha túsimi 11,8%-ǵa ósti (33,4 mln. teńgeden 37,4 mln. teńgege deıin).