Býrabaıda birneshe eldiń Qyzyl kitabyna engen sańyraýqulaq túri tabyldy
KÓKShETAÝ. KAZINFORM - «Býrabaı» memlekettik ulttyq tabıǵı parkiniń ǵylymı qyzmetkerleri ǵylymı-zertteý jumystary kezinde sańyraýqulaqtyń sırek kezdesetin túrin tapty.
Ulttyq park baspasóz qyzmetiniń málimetinshe, tabylǵan sańyraýqulaqtardyń arasynda qubylmaly petsıtsa (Peziza varia), kúzgi jeli (Gyromitra infula), aq sańyraýqulaq (Hygrocybe conica), ramarııa (Ramaria eumorpha), oıyq sańyraýqulaq (craterellus cornucopioides), qozyquıryq (lepiota magnispora), aǵashqulaq (phaeolus Schweinitzii) tárizdi biregeı túrleri bar. Al ishindegi oljasy - ol torly sańyraýqulaq (Clavariadelphus sp.). Bul sırek kezdesetin ósimdiktiń ústińgi jaǵy jińishke taıaqsha tárizdi, túsi ádette ashyq sary nemese sarǵylt, keıde tipti qyzyl. Eń basty ereksheligi – 3-5 jylda bir ret qana ósip shyǵady. Qazirgi tańda Clavariadelphus sp. birneshe eldiń Qyzyl kitabyna engen.
«Aldyn-ala Clavariadelphus sp. retinde dep aıqyndalǵan sańyraýqulaqtyń tabylǵany erekshe nazar aýdarýǵa turarlyq jaıt. Ol aldaǵy ýaqytta Qazaqstannyń Qyzyl kitabyna engizilýi múmkin. Bul jańalyq Ulttyq saıabaqtyń ósimdik áleminiń alýandyǵyn kórsetedi. Sonyń ishinde sańyraýqulaqtar tobyn odan ári zerttep, qorǵaý qajet ekendigine kóz jetkizip otyrmyz», – dep túsindirdi Ulttyq parktiń aǵa ǵylymı qyzmetkeri, aýyl sharýashylyǵy ǵylymdarynyń kandıdaty Evgenıı Arhıpov.
Osy rette, «Býrabaı» MUTP qyzmetkerleri ulttyq parktiń mıkologııalyq tizilimin jasaýdy qolǵa alǵan. Onda saıabaq aýmaǵynda ósetin sańyraýqulaqtardyń barlyq túri qamtylatyn bolady.
«Bes jyl ishinde «Býrabaı» MUTP Aqparat jáne ekologııalyq monıtorıng bóliminiń ǵylymı qyzmetkerleri alǵash ret ulttyq park aýmaǵynda ósetin sańyraýqulaqtardyń barlyq túrlerin qamtıtyn mıkologııalyq tizilim jasaıdy. Bul ekojúıeni tereń zertteýde jáne bizdiń aımaqtyń bıologııalyq alýandyǵyn qorǵaýdy qamtamasyz etýde mańyzdy qadam bolady. Mıkologııa (sańyraýqulaqtar týraly ǵylym) ekojúıedegi protsesterdi túsinýde erekshe ról atqarady, sebebi sańyraýqulaqtar organıkalyq zattardyń ydyraýy men topyraqtyń qunaryn saqtaýda úlken ról oınaıdy», - dep qosty Evgenıı Arhıpov.
Ǵalymdardyń aıtýynsha, saıabaq aýmaǵynda júrgizilgen zertteýler ekojúıe týraly jınalǵan derekterdi molaıtyp qana qoımaı, tabıǵatty qorǵaýdyń tıimdi sharalaryn qolǵa alýǵa yqpal etedi.
«Sańyraýqulaqtar qorektik zattar aınalymyna jáne aǵashtardyń saýlyǵyna erekshe áser etedi. ıAǵnı, ony zertteý Ulttyq parktiń tabıǵatyn saqtaý úshin óte mańyzdy», - deıdi «Býrabaı» MUTP botanıgi ıÝlııa Bossert.
Aıta ketsek, budan buryn Býrabaı kólderi ekojúıesiniń turaqtylyǵyn zertteý jumystary bastalǵanyn jazǵan edik.
