Búgin - dúnıejúzilik sý resýrstary kúni
ASTANA. KAZINFORM — Búgin - dúnıejúzilik sý resýrstary kúni. Bul Birikken Ulttar Uıymynyń jyl saıyn 22 naýryzda atalyp ótetin sý únemdeýdiń mańyzy jónindegi is-sharasy.
Sý resýrstaryn saqtaý jáne oǵan uqypty qaraý – ár qazaqstandyqtyń boryshy.
Sý - bul el ekonomıkasynyń qozǵaýshy kúshi ǵana emes, sonymen qatar ekojúıeniń mańyzdy elementi, adamzat densaýlyǵy men tirshiliginiń negizgi kózi.
Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstrligi qurylǵannan beri sý resýrstaryn tıimdi paıdalaný jáne qoǵamda sý únemdeý mádenıetin damytý úshin sý salasyn transformatsııalaý boıynsha jumys istep keledi.
Byltyr Sý resýrstaryn basqarý júıesin damytýdyń 2024-2030 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasyn iske asyrý bastaldy. Túrkistan oblysynda jańadan 2 sý qoımasy salynyp jatyr. Al jyl sońyna deıin taǵy 4 sý qoımasynyń qurylysy jáne qoldanystaǵy 2 qoımany rekonstrýktsııalaý bastalady.
Bıyl bizdiń mınıstrlik toptyq sý qubyrlaryn salý boıynsha 8 jobany aıaqtaýǵa nıetti. Bul 423 myń turǵyny bar 153 eldi mekendi sapaly aýyzsýmen qamtamasyz etýge múmkindik beredi. 52 eldi meken ortalyqtandyrylǵan sýmen jabdyqtaý júıesine qosylady. Sondaı-aq, bıyl 256 myń gektar jerdi sýmen qamtamasyz etý úshin 1953 shaqyrym sýarý kanalyn paıdalanýǵa berýdi josparlap otyrmyz, - dedi Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri Nurjan Nurjigitov.
Bul is-sharalar sý shyǵynyn azaıtýǵa jáne qosymsha sý kólemin jınaýǵa múmkindik beredi.
Qazaqstannyń sý resýrstaryn qorǵaý men únemdeýge basymdyq berilgen jańa Sý kodeksiniń jobasy Parlamentke engizildi. Qujatta sý obektilerin qorǵaýdy kúsheıtý jáne ónerkásipte sýdy qaıta paıdalaný jáne aınalymdy sýmen jabdyqtaýdy belsendi engizý jónindegi is-sharalar kózdelgen.
Byltyr elimizdiń 158 myń gektar aýylsharýashylyq alqabynda jańbyrlatyp jáne tamshylatyp sýarý júıeleri, sondaı-aq lazerlik josparlaý paıdalanyldy, bul 20-30%-ǵa deıin sý únemdeýge múmkindik berdi. Sý únemdeý tehnologııalaryn engizýdi yntalandyrý úshin mundaı júıelerdi paıdalanatyn sharýalar úshin sýarmaly sýǵa sýbsıdııa tarıfke baılanysty 85%-ǵa deıin ósti, - dedi Nurjan Nurjigitov.
Jerasty sýlaryn zertteý, ıgerý jáne qorǵaý úshin «Qazgıdrogeologııa» ulttyq gıdrogeologııalyq qyzmeti quryldy.
Іri sý aıdyndaryn saqtaý boıynsha da is-sharalar qabyldanýda. Mysaly, Frantsııamen Balqash kóli basseınine zertteý júrgizý týraly kelisimge qol jetkizildi. Al Dúnıejúzilik bankpen birlesip Soltústik Araldy saqtaý jónindegi jobanyń ekinshi kezeńi ázirlenip jatyr.
Tsıfrlandyrý jáne avtomattandyrý esebinen sý esebin jaqsartý josparlanyp otyr. Qyzylorda oblysynda sý beketterin rekonstrýktsııalaý jáne jalpy uzyndyǵy 232 shaqyrym bes arnada sýdy esepke alýdyń avtomattandyrylǵan júıesin ornatý boıynsha joba iske asyrylýda. Qyzylorda oblysynyń 16 magıstraldyq jáne sharýashylyqaralyq kanaldaryn avtomattandyrý úshin jobalaý-smetalyq qujattama ázirlenýde. Túrkistan oblysynda Qyzylqum magıstraldyq kanalyn avtomattandyrý josparlanyp otyr, - Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri.
Elimizdiń birqatar óńirinde jeke tulǵalar úshin aýyzsýdy tarıfteý qaǵıdattary qaıta qaraldy. Aıyna 3 tekshe metrden artyq sý tutynǵan jaǵdaıda qosymsha sý kólemi úshin tarıf joǵarylaıdy. Bul shara aıyna orta eseppen 1,65 mln tekshe metr sý únemdeýge múmkindik berdi.
Sonymen qatar, mınıstrlik 2024-2026 jyldarǵa arnalǵan sý únemdeýdiń jol kartasyn ázirledi. Qujat sý zańnamasyn jetildirý, sý salasyn tsıfrlandyrý, sýdy esepke alý jáne ony únemdeýdiń zamanaýı tehnologııalaryn engizý jónindegi is-sharalardy kózdeıdi. Sondaı-aq, turmystyq jaǵdaıda sý únemdeý boıynsha ádistemelik nusqaýlyq ázirlendi.
Árıne, mundaı is-sharalar qoǵamda sý tutyný mádenıetin damytý protsesiniń bóligi bolyp tabylady. Kóp nárse siz ben bizge baılanysty. Kúndelikti ómirde durys jáne paıdaly ádet qalyptastyrý, elimizdiń sý resýrstary úshin jaýapkershilikti seziný - bolashaqta sý tapshylyǵyn sezinbeýge septigin tıgizetin mańyzdy qadam, - dedi Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri Nurjan Nurjigitov.