Búgin – Abaı kúni: Ult rýhanııatynyń temirqazyǵyna taǵzym

ASTANA. KAZINFORM – 10 tamyz qazaq halqynyń uly aqyny Abaı Qunanbaıulynyń týǵan kúni. Bul kún 2020 jyldan beri «Abaı kúni» retinde resmı túrde atap ótiledi. Uly oıshyldyń rýhanı murasy – ult bolmysyn tanýdyń bıik úlgisi.

Abaı Qunanbaıuly (1845–1904) – qazaqtyń jazba ádebıetiniń negizin qalaýshy, fılosof, aǵartýshy, kompozıtor, aýdarmashy jáne rýhanı reformator. Ol qazirgi Abaı oblysynyń Qaraýyl aýylynda dúnıege kelgen. Ákesi Qunanbaı – el bıligine aralasqan, qajylyqqa barǵan tarıhı tulǵa.

Abaı alǵashqy bilimin aýyl moldasynan alyp, keıin Semeıdegi Ahmet Rıza medresesinde oqyǵan. Ol arab, parsy, túrki jáne orys tilderin meńgerip, Shyǵys pen Batys ádebıetin tereń zerttedi.
Aqyn Pýshkın, Lermontov, Krylov, Gete, Baıron sııaqty álem ádebıeti klassıkteriniń shyǵarmalaryn qazaq tiline aýdaryp, ulttyq poezııany jańa satyǵa kóterdi. Onyń aýdarmalary men ánderi el arasyna keńinen taralyp, qazaqtyń rýhanı baılyǵyna aınaldy.

Abaıdyń 45 «Qara sózi» – halqymyzdyń moraldyq, dinı, fılosofııalyq oı-sanasyn damytqan biregeı eńbek. Ol bilim, tárbıe, adamgershilik, ádilet, eńbek, din jáne qoǵam týraly tereń oı qozǵady.

Búginde Abaıdyń esimimen atalatyn oblys, ýnıversıtet, teatr, mektepter men kósheler bar.

Onyń 150 jáne 175 jyldyq mereıtoılary ıÝNESKO sheńberinde halyqaralyq deńgeıde atalyp ótti. Abaı eskertkishteri Qazaqstanmen qatar Reseı, Túrkııa, Germanııa, Frantsııa, Iran sııaqty elderde ornatylǵan.

Abaı murasy – barsha adamzatqa ortaq rýhanı baılyq. Ol qazaqty «mal úshin emes, ar úshin ómir súrýge» úndedi.

Aıta keteıik, Astanada Abaıdyń 180 jyldyǵyna oraı poezııalyq-mýzykalyq kesh ótkeniz jazǵanbyz.