7-8 keli salmaq tastaǵan kezim boldy – on jyldyq tájirıbesi bar Aıaz ata
T. Ahtanov atyndaǵy drama teatr akteri Meıirbek Shakenov 10 jyldan astam ýaqyttan beri Jańa jyl keshteriniń Aıaz atasy bolyp júr. Ol Kazinform tilshisine ár keshtiń ereksheligi men jumystyń qyr-syryn aıtyp berdi. Aıtýynsha, eń jaýaptysy – áli de bir keremetke senetin balalardyń kóńilinen shyǵý...
- Aıaz ata obrazyn alǵash somdaǵan kúnińiz esińizde me?
- Kóp akter Aıaz ata bolýdy stýdent kezinen bastaıdy. Oǵan deıin de túrli keıipkerdi somdaýǵa týra keledi. Al Aıaz atany boıshań, daýysy zor akterlar alyp shyǵady. Keıbir adamnyń túr-tulǵasy aryq bolýy múmkin. Ol kezde shapannyń ishinen kúrte kıip júresiń. Men stýdent kezde bastadym. Kez kelgen stýdent tabys tabý úshin Jańa jyl merekesinde jumys isteıdi. Oıyn-saýyq ortalyǵynda Aıaz ata boldym. 2010 jyly edi. Qazir oılap otyrsam 10 jyldan asyp ketipti. Ózim Astana men Qaraǵandy qalalaryndaǵy teatrda jumys istedim. Aqtóbege oraldym. Ár qalada da Aıaz ata boldym.
- Jańa jyl merekesin toılaý balabaqsha, mektepte erte bastalady. Siz Aıaz ata shapanyn qaı kúnnen bastap kıesiz?
- Birinshiden, Aıaz atany somdaý úshin mindetti túrde eki tildi bilgen jón. Ekinshiden, mektepte, teatrda, Prezıdent shyrshasy men ujymdyq keshte jáne úıge shaqyrtýmen Aıaz ata bolýdyń óz ereksheligi bar, ıaǵnı túrli aýdıtorııaǵa oraı ózgerýge týra keledi. Balalardyń janynda minezi jumsaq, qarapaıym úlken atany somdaımyz. Prezıdent shyrshasynda resmı ári ádemi bolýyń kerek. Ujymdyq keshterde kóńildi ári túrli oıyndarǵa qatysyp, ázil aıta biletin adam bolý qajet. Shoý etip ótkizemiz. Aıaz atanyń jumysy 20 jeltoqsan kúni bastalyp, 31-inde de jalǵasa beredi. Esime bir oqıǵa túsip tur. 31 jeltoqsan kúni saǵat túngi 12-ge taıap qaldy. Aqshaqar da, men de úıge qaıtamyz dep otyrǵanda bir balany quttyqtaýdy umytyp ketkenimizdi bildik. Tapsyrys berýshi telefon soǵyp: «Balam jylap jatyr, kelińizshi», - dep ótinishin qaıta aıtty. Aqshaqar ekeýmiz baramyz dep sheshtik. Quttyqtadyq, úıden shyqqanda kópshilik otshashý tamashalap, Jańa jyl merekesimen quttyqtap jatyr. Óz úıimizge túngi 1-ge taman jettik.
- Úıge baryp quttyqtaý áli de sánde me?
- Bala Aıaz ataǵa hat jazady. Ata-anasy bizge balasy týraly jan-jaqty aıtyp, syılyǵyn da ázirlep qoıady. Keıbir bala tuıyq, ony sóılete bilý kerek. Arasynda orystildisi de bar. Biraq olar qazaq tilinde sóılesip, qazaqsha áńgimeleskenimizdi qalaıdy. Ata-analary aldyn ala daıyndap, taqpaq jattatady. Úıge kirgen boıda: «Maǵan kim hat jazdy?» - deısiń. «Men jazdym», - dep bala atyp shyǵady. Aıaz ataǵa ne daıyndaǵanyn surap, ónerin tamashalaımyz. Osylaı júgirip júrgende bir maýsymda 7-8 keli salmaq tastaǵan kezim boldy. Sebebi, qalyń kúrte, onyń syrtynan shapan kıip, úıge kirip, úıden shyǵyp júgirip júrý de ońaı jumys emes.
- Tapsyrysty qalaı qabyldaısyz?
- Mereke, toı ótkizetin ártúrli ortalyqtar bar. Olarǵa baılanys nómirimizdi berip qoıamyz. Jumystan tys ýaqytta baryp, qosymsha tabys tabamyz. Bir aıta ketkim keletini, Aıaz atanyń kıimi durys bolýy kerek. Qazir syrt kelbetiń men kıimiń de mańyzdy ról atqarady. Men arnaıy tiktirip aldym. Bir tapsyrystan ekinshisine barǵan kezde rýlge sol kıimmen otyra beremin. Ondaıda kóshede adamdar máz bolyp, quttyqtap jatady. Al Aıaz atanyń qapshyǵynyń ishinde dybys zoraıtqyshy bar. Birden mýzyka oınatyp, kóńildi júremiz.
- Balalar erte eseıedi dep aıtyp júrmiz. Olar Aıaz ataǵa neshe jasqa deıin senedi?
- Durys aıtasyz, balalar erte eseıdi. Kóp degende 3-4 synypqa deıin senedi. Keıbir bala senbeıdi, biraq onyń kózi kúlip, qýanyp turady. «Aǵa, sizdiń Aıaz ata rólin somdap turǵanyńyzdy bilemin, bári jaqsy boldy. Syılyǵyńyzǵa rahmet», - dep shyn kóńilin bildiredi, qushaqtap alady.
- Merekelik Jańa jyl keshine balalar daıyndyqpen kele me?
- Buryn «Aıaz ata appaq...» dep bastalatyn taqpaq aıta beretin. Qazir bári ózgerdi, jańardy. Jańa jyldyń taǵy bir jaqsy jeri, bala kópshiliktiń aldyna shyǵyp jattaǵanyn aıtady, óz-ózin kórsetedi. Ol da ońaı nárse emes. Keıbir balalar ashyq, keıbiri tuıyq. Sondaı balalarmen teń sóılesý de sheberlikti qajet etedi.
- Olar qandaı syılyq suraıdy, alady?
- Syılyqtyń túri kóp. Keıbiri qapshyqqa syımaıdy. Ata-analary úlken mashına, tipti qymbat markaly telefon syılaıdy. Erekshe balalarǵa da baramyz. Sóılesip, qushaqtap, fotoǵa túsip, sońynda ata-analary shaıǵa shaqyryp, qapshyǵymyzǵa túrli dám salyp jatady. Byltyr quttyqtap barǵan otbasy bıyl da shaqyryp jatyr. Balany úıge quttyqtap barǵanda 15-20 mınýtqa, al ujymdyq keshterde túnge deıin júremiz. Árqaısysyna bólek daıyndyq júrgiziledi.
- Ózińiz neshe jasqa deıin Aıaz ataǵa sendińiz?
- Men 2-3 synypqa deıin sengen shyǵarmyn. Aýylda Aıaz atanyń kıimi de jupynylaý boldy. Ári apaıymyzdy da tanyp turatyn edik. Sonda da bizge qyzyq boldy. 90-jyldary defıtsıtti uǵynyp ósken urpaqpyz. Mandarındi, apelsındi tek Jańa jyl kezinde jeıtin edik. Syılyqty aýdan ortalyǵynan ákeledi. Іshindegi táttiler de biz úshin qymbat boldy. «Laplandııada, belgili ber jerde Aıaz ata bar shyǵar, bálkim, biraq biz osylaı toılaımyz» dep oıladym ózim.
- Ózińiz týraly...
- Ózim A. Jubanov atyndaǵy mýzyka kolledjin, «Shabyt» qazaq ulttyq óner ýnıversıtetin bitirdim. Astanada, Qaraǵandyda jumys istep, 2018 jyly Aqtóbege keldim. Mektep jasynan án aıttym, óleń oqyǵandy jaqsy kórdim. Keıin Astanaǵa barǵan kezde jataqhanada akter mamandyǵyn tańdaǵandardyń janyna tap boldym. Olarmen birge keshkilik teatrǵa baryp, qoıylym tamashaladym. Janymdaǵylar akter bolýǵa boıym, túrim, daýysym keletinin aıtqan soń mýzyka baǵytynan kúrt burylyp, teatr salasyn tańdadym.
- Qorqynysh bolmady ma?
- Básekelestik óte joǵary boldy. 70 balanyń ishinen 12-si oqýǵa tústi. Mýzyka, til tazalyǵy, dıktsııa, dene betimiń, bıge ıkemiń de qaralady. Omyrtqań da saý bolýy tıis. Úshinshi kýrsty bitirgen soń kastıngke qatysyp, Astana teatrynda jumys istedim. Bir jyldan soń kýrstastarymnyń bári Qaraǵandyǵa ketip, men de sonda bardym.
- Táýekelge jıi bel býasyz ba?
- Iá, ony jasyrmaımyn.
- Eńbegińizdiń jemisin kórińiz.
