Bir gektardan túsetin tabysty 10 sottyq jerden alýǵa bolady — Samat Sultanov
TÚRKІSTAN. KAZINFORM — Túrkistan oblysynda úıiniń aýlasyndaǵy alaqandaı jerden mol tabys taýyp otyrǵan sharýalar az emes. Sonyń biri Samat Sultanov 2 sottyq jerden eki tonnadan astam ónim alyp otyr. Kazinform qııar men qyzanaq egýdi kásip etken sharýamen tildesti.
Ordabasy aýdanyna qarasty Qaraqum aýylynyń turǵyny Samat Sultanovtyń jylyjaıdy kásip etkenine 7 jyldyń júzi bolǵan. Búginde ol qulpynaı ósiredi. Sondaı-aq, qııar men qyzanaq egedi.
Baqshasyn sýarýǵa tamshylatyp sýarý tehnologııasyn qoldanady. Oǵan qudyqtan shyǵatyn aýyz sýdy paıdalanady.
— Eki sottyq jerge temirden jylyjaı saldym. Qurylys jumystary jaz aıynda bitti. Sodan 4 júıek jasap, qulpynaıdyń koreıalyq sortyn ektim. Ol qysta pisetin bolǵandyqtan taǵy 500 danaǵa jýyq qııar kóshetin otyrǵyzdym. 3 aıda 2,5 tonnaǵa jýyq ónim aldym. Jylyjaıdy bastaǵanda 2,5 mln teńge qarjy jumsaǵan bolatynmyn. Sonyń 700 myń teńgesin 3 aıda óndirip aldym, — deıdi sharýa.
Samattyń úıiniń aýlasynda bos jatqan 15 sottyq jeri bar. Sharýa sonyń barshasyna jylyjaı ornalastyrýdy josparlap otyr. Sebebi, bul kásipten túsetin qarjy mol.
Ári qysy-jazy toqtamaı tabys ákeledi.
— Eshqandaı nesıe, sýbsıdııa alyp otyrmaǵandyqtan birden 15 sottyqtyń bárine túgel jylyjaı salyp tastaý múmkin emes. Oǵan qomaqty qarajatym da joq. Tek jyl saıyn belgili bir kólemde jylyjaı aýmaǵyn ulǵaıtyp otyramyn. Endi 4 sottyq qossam, 6 sottyq bolady, — deıdi ol.
Samat Saǵatbekuly burynnan dıqanshylyqpen aınalysqan. Egistik alqabyna qaýyn-qarbyz ekken. Keıin kókóniske aýysty.
Al jylyjaı sharýashylyǵyn 2017 jyldary qolǵa alady. Eń aldymen egistik alqaptaǵy 4 sottyq jerge aǵashtan jylyjaı soqty.
Shaǵyn kásipten mol qarjy tapqan sharýa bul kásipke túpkilikti kóshýdi josparlady.
— Alǵashqyda úı salatyn ýchaskem bolmady. Sodan egistik alqabynda jumys istedim. Tóbesin klenkamen jaýyp, qııar ektim. Bir jylda eki ret ónim aldym. Kóktem bastalysymen qııar men qyzanaq egemin. Jazda jınap alyp, ekinshi ret kóshet otyrǵyzamyn. Osylaısha 3000 túp qııar men qyzanaqtan 12 tonna ónim jınaǵan kezim boldy. Jalpy 2 mln teńge taza paıda taptym. Sodan, 10-15 sottyq jylyjaı bolsa, bir otbasyn asyrýǵa bolatyndyǵyna kózim jetti. Jalpy bir gektardan tabatyn tabysty, 10 sottyq jerden alýǵa bolady, — deıdi ol.
Búginde Samat kásibı maman. Jyl saıyn ǵalamtor arqyly tájirıbesin shyńdap, bilimin jetildirip otyrady. Turaqty tutynýshylar da tapqan.
Árbir ónimdi kóterme baǵada satyp alatyn adamdary bar. Sondaı-aq, jergilikti turǵyndardy jumyspen qamtyp otyr. Ár aýysymda 10-15 adamdy jumysqa alady.
Jylyjaı salamyn degen jerlesterin kásipke baýlyp keledi.
— Ózim de kóp dúnıeni ıýtýbtan kórip úırendim. Oryssha túsinbesem de ǵalamtordy kóp qaraımyn. Jyldan jylǵa tájirıbe jınaqtap jatyrmyn. Biraz dúnıeni meńgerip aldym. Qazir menen aqyl-keńes suraıtyndar kóp. Tipti telefon nómirimdi taýyp alyp, elimizdiń ár aımaǵynan habarlasyp jatady. Barshasyna bilgenimdi onlaın úıretemin. Jeli arqyly jibergen sýretterin qarap, keńes berip, baǵyt-baǵdar kórsetip otyramyn. Meni kórgen jora-joldastarym men aýyldastarym da jylyjaı sala bastady, — deıdi ol.
Sharýa gektar-gektar jer alyp, eshteńe ekpeıtin zamandastaryna renjıdi. Shóp basyp, bos jatqan jerlerdi kórgende kóńili qulazıdy.
— Qazir kóp adamdar gektarlaǵan egistik alqabyna egin ekkendi qup kóredi. Úı aýlasyndaǵy jerdi azsynady. Birden úlken jerge egin egip, úlken paıda tapsam dep oılaıdy. Bul da durys shyǵar. Degenmen, úıdiń aýlasynan úlken paıda tabýǵa bolady. Qazir kóp úılerdiń aýlasy shóp basyp, bos jatyr. Sol jerge kishkene ǵana jylyjaı salyp alsa, úlken kásiptiń bastaýy bolar edi. Qazir barlyq qurylǵy Shymkentte satylady. Al, jylyjaıda kókónistiń barlyq túrin ósirýge bolady, — deıdi Samat Sultanov.
Aıta keteıik, budan buryn Túrkistan oblysyndaǵy maqta klasterine 1400 jumysshy qajet ekenin jazǵan bolatynbyz.