BP boljamy: álem munaıǵa burynǵydan da táýeldi bola túsedi

ASTANA.KAZINFORM - Geosaıası shıelenis elderdi energetıkalyq qaýipsizdikke kóbirek kóńil bólýge májbúrleıdi, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.

Brıtandyq BP munaı-gaz kompanııasy óziniń jyldyq energetıkalyq boljamynda munaı tutyný 2050 jylǵa qaraı táýligine 83 mıllıon barrelge jetedi dep eseptedi. Bul ótken jylǵy álemdik tutynýdy táýligine 77 mıllıon barrel deńgeıinde boljaǵan boljamnan 7,2 paıyzǵa joǵary.

Energııa tutynýdyń aǵymdaǵy traektorııasyn eskere otyryp, tabıǵı gazǵa degen suranys 2050 jylǵa qaraı jylyna 4 806 mıllıard tekshe metrge jetýi múmkin, bul burynǵy baǵalaýdan 4 729 mıllıard tekshe metrden 1,6 paıyzǵa joǵary.

Bul 2050 jylǵa qaraı álemniń kómirtegi beıtaraptyǵyna qol jetkizýi ekitalaı degendi bildiredi. Jahandyq klımattyq maqsattarǵa jetý úshin munaıǵa suranys áldeqaıda erterek jáne odan da mańyzdyraq – 2050 jylǵa qaraı táýligine shamamen 34 mıllıon barrelge deıin tómendeýi kerek.

Qazir álemde kúnine shamamen 100 mıllıon barrel munaı tutynylady. BP tutyný ósimi baıaý qarqynmen bolsa da, aǵymdaǵy onjyldyqtyń sońyna deıin jalǵasady, sodan keıin 2035 jylǵa qaraı shamamen aǵymdaǵy deńgeıge deıin tómendeıdi dep kútedi.

Suranys ósimi, eń aldymen, Úndistanda jáne ekonomıkalary qarqyndy damyp kele jatqan basqa damýshy Azııa elderinde tutynýdyń artýy esebinen qamtamasyz etiledi. Bul damyǵan elderde suranystyń úzdiksiz tómendeýimen ishinara óteledi.

2035 jyldan keıin munaıǵa suranys tómendeı bastaıdy. Quldyraýdyń negizgi bóligi ekonomıkasy damyǵan elder men Qytaıda bolady, al álemniń basqa aımaqtarynyń kópshiliginde munaı tutyný sol ýaqytqa deıin shamamen 2035 jylǵy deńgeıde qalady.

Munaı tutynýdyń bolashaǵyn aıqyndaıtyn eki negizgi faktor onyń avtomobıl kóligindegi róliniń tómendeýi jáne munaı-hımııa ónerkásibinde odan ári mańyzdy paıdalanýynda. Suranysqa avıakerosın tutynýdyń artýy da áser etip otyr. BP bas ekonomısi Spenser Deıl geosaıası shıelenis energetıkalyq qaýipsizdik máselelerine nazar aýdarǵanyn atap ótti. Buǵan jaýap retinde elder qazba otynynyń ımportyna táýeldiligin azaıtýǵa jáne ishki kómirtekti energııa kózderine kóshýdi jedeldetýge umtylady.

Jańartylatyn energııanyń qarqyndy ósýine qaramastan, aǵymdaǵy tutyný traektorııasy boıynsha munaı boljamdy kezeńniń kóp bóliginde bastapqy energııanyń eń iri kózi bolyp qala beredi. 2035 jyly munaı energııa óndirýdiń 30%-yn quraıdy, bul onyń qazirgi úlesinen sál ǵana tómen.

Jańǵyrtylatyn energııanyń úlesi elektrlendirýdiń ulǵaıýyna jáne jel men kún energııasyn óndirý úlesiniń ósýine baılanysty 2023 jyly shamamen 10%-dan 2050 jyly shamamen 30%-ǵa deıin ósedi. Atom jáne sý energetıkasynyń jıyntyq úlesi jalpy bastapqy energııanyń shamamen 5% deńgeıinde turaqty bolyp qalady.

Buǵan deıin Qazaqstanda jańa munaı óńdeý zaýytyn salý máselesi qarastyrylyp jatqany habarlanǵan bolatyn.