Bolashaqta matematıka ǵylymyn qazaq tilinde sóıletkim keledi – 136 ball jınaǵan túlek
-Qasymjomartáli, «Altyn belgiń» qutty bolsyn ári oblys boıynsha ázirge eń joǵary 136 ball jınap otyr ekensiń, osy tabysqa qalaı jettim dep oılaısyń?
-Assalaýmaǵaleıkým, aǵa. Quttyqtaýyńyzǵa rahmet! Bul tabysqa eń aldymen bilim bergen ustazdardyń jáne qajyrly eńbektiń arqasynda jettim dep oılaımyn. Bul bir jyldyq eńbektiń emes, 11 jyl boıy úzdiksiz jınaǵan bilimniń, sol úshin tókken terdiń nátıjesi dep bilemin. 1-7 synyptarda Q.Sátbaev atyndaǵy mektepte oqydym. «Ustazy jaqsynyń ustamy jaqsy» dep jatady. Meniń baqytyma oraı, mektep tabaldyryǵyn attaǵannan bastap myqty ustazdardan tálim aldym. Sonyń ishinde alǵashqy ustazym Aqjarqyn Aqbalaqyzyn erekshe atap ótkim keledi. 7-synyptan bastap «Sáýlet» mektep-lıtseıine tústim. Synyp jetekshim Aıǵanym Qalesqyzy – óte bilikti maman. Aıǵanym Qalesqyzy óziniń salmaqty oıymen, bilimdiligimen bizdi durys baǵytqa bastap, boıymyzǵa ultjandylyq pen jaýapkershilik qasıetterdi sińire bildi.
UBT-ǵa daıyndyq týraly aıtar bolsam, oǵan turaqtylyq pen myqty erik-jiger kerek. Eń aldymen, teorııalyq bilimge nazar aýdarý qajet. Sodan keıin testpen jumys jasaý óte mańyzdy. Jalpy testke daıyndyqty oqýshy joǵary synypqa qadam basqannan bastap daǵdyǵa aınaldyrǵany durys. Men kúndelikti mektep tapsyrmasyn oryndap bolǵan soń, mindetti túrde 1-2 saǵat testpen jumystandym. Meniń bir túsingenim, UBT-ǵa daıyndyq oqýshyǵa maqsatqa jetý jolyndaǵy tabandylyqty qalyptastyrady eken.
UBT tapsyrýda psıhologııalyq daıyndyq ta mańyzdy. Testke kúndelikti turaqty daıyndalǵan soń, mektep baǵdarlamasyn meńgere bastaısyń. Sodan bastap test tapsyrýdaǵy úreıden arylyp, UBT-ny ádettegi kezekti synaq retinde qabyldaı bastadym. Maǵan ata-anam sabaq oqýyma barlyq jaǵdaıdy jasap, alańsyz daıyndalýyma múmkindik berdi jáne únemi jigerlendirip, motıvatsııa berip otyrdy. Kúndelikti daıyndyq kezinde ata-anam bólmeme kirip, «Qalaı oqyp jatyrsyń?» dep bir surap ketedi, sodan daıyndyǵymdy aıaqtap, serýendeýge shyǵarda mindetti túrde neshe esep shyǵarǵanymdy, ne sabaq oqyǵanymdy jáne nátıjemdi surap otyrady. Árıne, mektepte ótkiziletin psıhologııalyq sabaqtardyń mańyzy zor. Psıholog apaıymyz Gúlnar Bekenqyzynyń ótkizgen trenıngteri test aldyndaǵy qobaljýdy joıýǵa kóp kómektesti. Men osy ýaqyt ishinde taza eńbektiń adamdy bıikterge jeteleıtinine kózim jetti. Mektep qabyrǵasynda júrip, talaı dodalarǵa qatysyp, top jardym. Aıtaıyn degenim, osynyń barlyǵy da – ustazdardyń eńbegi men oqýshynyń júıeli daıyndyǵynyń jemisi.
-Tasqala aýdanynda óziń bilim alǵan «Sáýlet» mektep-lıtseıi saǵan nesimen ystyq, ustazdaryń jóninde taǵy ne aıtar ediń?
-«Sáýlet» – ustaz ben shákirttiń armany toǵysqan, bilimpazdardyń ordasy, zeıindi shákirt pen alǵyr ustazdy tabystyrǵan kıeli meken. «Sáýlet» bizdiń juldyzymyzdy jarqyratyp, kókirek kózimizdi ashty. «Sáýlet» mektep-lıtseıi maǵan dostarymmen, ustazdarymmen, mektepte ótkizgen qyzyqty sátterimmen ystyq. Bizde myqty muǵalimder kóp. Oblystyq, respýblıkalyq deńgeıdegi bilikti muǵalimder sabaq beredi. Meniń matematıkaǵa degen yntamdy oıatqan óte bilikti ardager ustazdar Baqtyǵul Jumajanuly men Іzturǵan Qalnııazuly. Sonymen birge, matematıka páni muǵalimderi Meńsulý Qudaıberdiqyzy, Amanbek Samıǵollauly, fızıka páni muǵalimi Aınur Serikbaıqyzy syndy daryndy ustazdardyń arqasynda men oblystyq olımpıadalardan júldeli oryndar alyp, UBT-dan matematıka páni boıynsha 45/45 ball jınadym.
Bizdiń «Sáýlette» ár ustaz oqýshyǵa óte qamqor kóńilmen qaraıdy. Birde úziliste aldymnan hımııa pániniń muǵalimi Jemis Muratqyzy kezikti. Ol meniń sharshańqy qalpymdy kórip, bar jumysyn tastap, menimen syrlasa bastady. Qajet kezde adam óz-ózine demalys berý kerektigi týraly, ımmýnıtet kóteretin dárýmender jóninde aqyl-keńesterin aıtyp, janashyrlyǵyn bildirdi. Bul aıtyp otyrǵanym bir ǵana mysal. Barlyq bala erekshe jaqsy kóretin Aınagúl Narımanqyzy aldyna barǵan ár oqýshymen erkin sóılese otyryp, jan-dúnıeńdi túsine biledi. Ol kisiniń maǵan da kóp kómegi tıdi. Aınagúl Narımanqyzy – oqýshymen syrlasa biletin ustaz. Mine, bizdiń «Sáýlet» ár shákirttiń júregine bilimmen birge meıirim shýaǵyn sebe bilgen osyndaı ustazdarymen erekshe.
-Aldaǵy jospar-maqsatyń qandaı, qandaı mamandyq pen oqý ornyn tańdaǵaly otyrsyń?
-Bolashaqta óz isin biletin bilikti maman bolyp, eldiń damýyna úles qosqym keledi. Al mamandyqqa keletin bolsaq, matematıka pániniń muǵalimi mamandyǵyna toqtalyp otyrmyn. Oqý ornyn áli tańdamadym. Ultymyzda atakásip degen uǵym bar. Men ustazdar áýletinen shyqtym. Meniń atamnyń ákesi Zeınel molda eskishe bala oqytqan ustaz bolypty. Óz atam – ádebıetshi ustaz. Ákemniń mamandyǵy da muǵalimdik. Otbasynda anashym da muǵalim. Sondyqtan osy mamandyq janyma jaqyn. Bolashaqta bilikti maman bolyp, bilimdi shákirtter tárbıelegim keledi. Olımpıadadaǵy, UBT-ǵa daıyndyq barysynda men matematıka páninen bilimimdi jetildirý úshin aqparat kózderin izdeıtinmin. Sol kezde baıqaǵanym, qazaq tilinde matematıka ǵylymy boıynsha oqý materıaldary óte az eken. Bolashaqta men matematıka ǵylymyn qazaq tilinde sóıletkim keledi.
Meniń UBT-dan jınaǵan balym joǵary bolýyna baılanysty túrli baǵytta aqyl-keńes, usynystar aıtylyp jatyr. Mamandyqtyń jamany joq, tek sony jetik meńgerip, elime, ultyma paıdam tıetin azamat bolý.
-Seniń esimińdi Qasymjomartáli dep qoıǵan eken, ne sebepten?
-Meniń esimimdi Qasymjomartáli dep ákem qoıypty. Ákem maǵan bul esimdi úsh uly adamnyń: Qasym hannyń, Atymtaı Jomarttyń, Haziret Áliniń qasıetteri darysyn degen nıetpen bergen eken.
Kóp adam menen atyńdy elimizdiń prezıdenti Qasym-Jomart Kemelulynyń qurmetine qoıǵan ba dep suraıdy. Ákem ol kisini úlken saıasatta júrgen iri tulǵa retinde erekshe baǵalaıdy. Sondyqtan ol nusqany da joqqa shyǵarmaımyn.
-Otbasyń, ata-anań, baýyrlaryń týraly aıtsań?
-Ákem – memlekettik qyzmetshi. Anashym bolsa, mektepte qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi. Biz kóp balaly otbasymyz. Men úıdiń tuńǵyshymyn. Menen keıin 3-synypty bitirip jatqan Tań Nury atty tentek qaryndasym bar. Meni aǵalap shaýyp júretin, tilalǵysh inim Kemel-Sultan 1-synypqa kóshti. Úıdiń kenjesi, bárimizdiń erkemiz Zer-Tumar degen táp-tátti qaryndasym bar. Baýyrlarymdy qatty jaqsy kóremin. Ózderi sondaı baýyrmal. Men sabaqtan kelgende bir-birimizdi saǵynyp qalamyz. Bárimiz kúnimizdi qalaı ótkizgenimizdi jarysa aıtyp, máz-meıram bop jatamyz. Alla qalasa, kúzde basqa qalaǵa oqýǵa ketkende baýyrlarymdy saǵynatyn bolamyn.
-Áńgimeńe rahmet. Ómirde árdaıym jolyń bolýyńa tilektespin.
