BQO-da 2030 jylǵa qaraı 10 myń tonna balyq ósirý kózdelip otyr
BQO tabıǵı resýrstar jáne tabıǵat paıdalanýdy retteý basqarmasy basshysynyń orynbasary Bısenǵalı Haırýllınniń óńirlik kommýnıkatsııalar qyzmeti alańynda ótken brıfıngide málim etkenindeı, ótken jyly sáýirde Úkimet 2021-2030 jyldarǵa arnalǵan Balyq salasyn damytý baǵdarlamasyn qabyldaǵan bolatyn.
Soǵan baılanysty balyq ósirýdi jolǵa qoıý arqyly onyń ónimderin ishki naryqta tutynýdy kóbeıtip, ımport kólemin azaıtý josparlanýda.
Osy baǵytta óndiristik jáne ınvestıtsııalyq shyǵyndardy sýbsıdııalaý arqyly memlekettik qoldaý sharalary keńeıtildi.
Ekinshiden, sý aıdyndaryn balyq aýlaý sharýashylyǵynan balyq ósirýge aýystyrý jeńildetildi.
Úshinshiden, balyq ósirý sharýashylyǵy úshin sý qorǵaý beldeýinde jer berýdiń shekteýleri alynyp tastaldy.
Tórtinshiden, jobalyq-smetalyq qujat, memlekettik saraptama sııaqty kedergiler alynyp tastalyp, tek eskızdik joba negizinde balyq ósirý toǵandaryn salýǵa múmkindik berildi.
Basqarma basshysy orynbasarynyń sózine qaraǵanda, osyndaı is-sharalar nátıjesinde bızneste iskerlik belsendilik arta bastady. Mysaly, 2020 jylmen salystyrǵanda, ótken jyly balyq ósirý nysandarynyń sany 2,5 esege ósip, 29-ǵa jetti. Ósirilgen balyq kólemi 2019 jylmen salystyrǵanda, 157 tonnadan 515 tonnaǵa deıin nemese 31 paıyzǵa ulǵaıdy.
Oblys boıynsha 91 sý aıdyny jergilikti balyq sharýashylyǵy sý aıdyndary bolyp tanyldy. Kúni búgin 64 sý aıdyny balyq sharýashylyǵyn júrgizý úshin 48 nysanǵa bekitildi.
«Kól-taýarlyq balyq ósirý sharýashylyǵyn engizý, tor jelilerin, toǵandardy salý jáne tuıyq sýmen jabdyqtaý qondyrǵylary jaǵdaıynda balyq ósirý úshin bekitilgen sý aıdyndarynyń sanyn ulǵaıtý esebinen taýarlyq balyqty ósirýdiń josparlanǵan kólemine qol jetkizý oılastyrylýda. Alaıda bul kórsetkishke balyq sharýashylyǵy sý aıdyndary tolyǵymen sýmen qamtamasyz etilgen jaǵdaıda ǵana qol jetkizýge bolady. Oblystyń ońtústik aýmaqtaryn qamtıtyn kóptegen sý aıdyndary, Jaıyq ózeni jáne Qaraózen men Saryózen Reseıden keletin sýǵa táýeldi. Sonymen qatar kóktemgi erigen sýǵa baılanysty. Bul jaǵdaı balyq resýrstarynyń qoryna da áser etedi, óıtkeni azyq-túlik bazasy azaıady, qysta balyqtardyń qyrylýyna yqpal etedi», deıdi B.Haırýllın.
Qazirgi ýaqytta balyq sharýashylyǵy nysandary ósirilgen balyqty áýesqoı balyq aýlaýǵa joldama berý arqyly satady. 2022 jyly balyq ósiretin 16 sharýashylyq quryldy.
Óńirdegi 1 balyq sharýashylyǵy nysany («Akvamádenıettiń tájirıbelik-ónerkásiptik óndirisiniń oqý-ǵylymı kesheni» JShS) jabyq sýmen jabdyqtaý qondyrǵylary jaǵdaıynda taýarlyq bekire ósirýmen jáne taǵamdyq qara ýyldyryq óndirýmen aınalysady. Keshenniń eń kóp óndiristik qýaty – jylyna 180 tonna bekire jáne 10 tonna qara ýyldyryq óndirý. Munda orys jáne sibir bekireleri, súırik balyǵyn ósirýmen qatar býdandastyrý sııaqty ǵylymı jumystar júrgiziledi.
Jalpy, ótken jyly tabıǵat paıdalanýshylaryna bekitilgen sý aıdyndaryna 973,1 myń dana (31,7 mln teńge) shabaq jiberildi.
2022-2023 jyldarǵa balyq aýlaý lımıti 196 tonna kóleminde bekitilse, sonyń 182 tonnasy kásiptik balyq aýlaýǵa qatysty. Qazirdiń ózinde bul kvota 91 paıyzǵa ıgerilgen.
Bir aıta ketetin jaıt, ótken jyly balyq sharýashylyǵy nysandarynan ótinish bolmaýyna baılanysty respýblıkalyq bıýdjetten ınvestıtsııalyq salymdar kezindegi shyǵystardyń bir bóligin óteý boıynsha sýbsıdııalaýǵa bólingen 3,8 mln teńge qazynaǵa keri qaıtaryldy. 2023 jyly bul maqsatqa 2,270 mln teńge bólindi.
«Jalpy, qabyldanǵan sharalar kesheni ınvestıtsııalardy tartýǵa, balyq ónimderin óndirý men eksport kóleminiń ósýin qamtamasyz etýge, jańa jumys oryndaryn qurýǵa jáne halyqtyń balyqty tutyný deńgeıin arttyrýǵa múmkindik beredi. Jyl saıyn múddeli organdar balyqtyń qyrylýynyń aldyn alý jáne balyq resýrstaryn saqtaý maqsatynda oblystyń barlyq sý aıdyndaryn tekseredi. Óńirde 220-ǵa jýyq sý aıdyny bolsa, sonyń 184-inde balyqqa qatyp qalý qaýpi tónedi. Qazirgi kezde muny boldyrmaý úshin tıisti jumystar atqarylýda», dep túıindedi sózin B.Haırýllın.
Foto: osetr.org
