Bıylǵy Joldaýdyń basty ereksheligi - bilim berý salasyna aıryqsha kóńil bólingen- rektor A.Bulashev
Astanadaǵy S.Seıfýllın atyndaǵy Qazaq agrotehnıkalyq ýnıversıtetiniń rektory, qalalyq máslıhattyń depýtaty Aıtbaı Bulashev.
Onyń aıtýynsha, Prezıdenttiń Úkimetke bergen tapsyrmalary bilim men ǵylym salasy qyzmetkerleriniń kóńilinen shyǵyp, olarǵa jańa baǵyt-baǵdar kórsetip otyr. «Táýelsizdik alǵaly beri sheshimin taba almaı, kóleńkede qalyp kele jatqan asa mańyzdy máseleniń biri jáne biregeıi - mektep jasyna deıingi balalarǵa bilim berý jáne búldirshinderdi tárbıeleý isi edi. Ǵylymı derekterge súıensek, adamnyń tulǵa bolyp qalyptasýy, negizinen, onyń alty jasqa deıingi alǵan dúnıetanymyna jáne tálim-tárbıesine baılanysty bolyp keledi eken. Al mundaı baǵa jetpes kezeńdi ótkizip alǵan jas urpaqtan jan-jaqty, tereń bilimdi, ultjandy jáne parasatty azamattardy tárbıelep shyǵarý ońaıǵa soqpaıdy. Qazirgi kezde álemdi aýzyna qaratyp otyrǵan elderdiń bári balany mektepke daıyndaýdy adam áleýetine jasalatyn eń tıimdi jáne nátıjeli ınvestıtsııa retinde qarastyryp, bul isti memlekettik mańyzy bar shara sanatyna jatqyzypkeledi», - deıdi rektor.
A. Bulashevtiń aıtýynsha, táýelsizdigimizdiń qıyn-qystaý jyldarynda kóptegen balabaqshalar jekeshelendirilip ketti nemese memlekettik organdardyń teńgerimine aýysty. Sonyń saldarynan balalardyń mektepke deıingi uıymdarmen qamytylýy 30 paıyzǵa deıin tómendedi. Bul jaǵdaı halqymyzdyń demografııalyq ahýalyna da keri áserin tıgizbeı qoımady. Mektepke deıingi oqý-tárbıeniń qoljetimdi bolýyn el bolashaǵymen tikeleı baılanystyrǵan Prezıdenttiń tapsyrmasymen, ótken jyldyń basynda «Balapan» baǵdarlamasy júzege asyryla bastady. Nátıjesinde búldirshinderdi mektepke deıingi uıymdarmen qamtý bir jyldyń ishinde 55 paıyzǵa deıin kóterildi. Joldaýda kórsetilgendeı bul kórsetkish 2015 jylǵa qaraı - 74 paıyzdy, al 2020 jyly - 100 paıyzdy quraıtyn bolady.
«Josparlanyp otyrǵan is-áreketterdiń oryndalýy baǵa jetpes, sarqylmas naǵyz baılyqtyń kózin ashpaq degen oıdamyn. Joldaýda sondaı-aq, sapaly bilim berý - Qazaqstannyń ındýstrııalyq jáne ınnovatsııalyq damýynyń negizine aınalýy kerektigi aıtylǵan. Mysaly, Elbasy kásiptik-tehnıkalyq bilim berýdiń mazmunyn tolyq jańartýdy jáne JOO-lardyń ınnovatsııalyq qyzmetke kóshý tetigin qalyptastyrýdy alǵa tartty. Bul tapsyrmalar ómir talabynan týyndap otyr. Óıtkeni Údemeli ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý baǵdarlamasyn iske asyrý úshin el ekonomıkasyna básekege qabiletti, óndiristiń talaptaryna beıimdelip, zamanaýı tehnologııalardy tez arada meńgere alatyn mamandar qajet. Osy baǵytta elimizdiń jetekshi JOO-lary tıisti jumystardy atqaryp ta jatyr. Aıtalyq, bizdiń ýnıversıtetke mamandyqtardyń oqý josparlary men pánder baǵdarlamalaryn ázirleý, sondaı-aq dáris oqý úshin óndiristiń tájirıbeli mamandary, sheteldik ǵalymdar tartyla bastady. Stýdentterimiz teoretıkalyq bilimderin 300-den asa kásiporyndar men uıymdarda praktıkalyq is-tájirıbelerimen bekitýde», - dedi ol.
A.Bulashev atap kórsetkendeı, urpaqtar sabaqtastyǵy qalyptasqan atalmysh agrarlyq ýnıversıtettiń professorlyq-oqytýshylyq quramy «bilim - ǵylym arqyly» degen ustanymmen eńbek etýdi dástúrge aınaldyrǵan. Búginde bilim ordasynda QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń tapsyrysy sheńberinde ǵana agroónerkásip kesheniniń (AÓK) ózekti máselelerin sheshýge baǵyttalǵan 18 ǵylymı joba boıynsha zertteý jumystary júrgizilip jatyr. Jalpy alǵanda ǵalymdar júzge jýyq ǵylymı taqyryptardy oryndaý ústinde. Zertteýlerge jas ǵalymdar - stýdentter men magıstranttar keńinen tartylyp otyr.
«Joldaýda ınnovatsııalyq qyzmetti júzege asyratyn jáne ǵylymı zertteýlerdiń nátıjelerin óndiriske engizetin oqý oryndarynyń úlesin 5 paıyzǵa, al halyqaralyq standarttar boıynsha ulttyq akkredıtatsııalaýdan ótken JOO-lardyń úlesin 30 paıyzǵa jetkizý kózdelgen. Osy oraıda aıta keteıin, búginde ujymymyz «zertteý ýnıversıteti» mártebesin alý úshin aýqymdy jumystardy maqsatty túrde júrgizip keledi. Bir ǵana mysal: ýnıversıtette sońǵy eki-úsh jyl ishinde memlekettik jáne sharýashylyq tapsyrystar negizinde ǵylymı zertteýler men tájirıbelik-konstrýktorlyq jumystardy júrgizýmen shuǵyldanatyn 5 ǵylymı-óndiristik ortalyq ashyldy. Ýnıversıtet qabyrǵasynda bilim men ǵylymnyń ushtasýy, olardyń óndiris talaptaryna ıkemdelýi - sapa kórsetkishterimizdi jańa deńgeıge kótere tústi. Onyń dáleli retinde byltyrǵy jyldyń sońynda QazATÝ-dyń táýelsiz ınstıtýtsıonaldyq akkredıtatsııadan múdirmeı ótýin aıtýǵa bolady», - dep atap ótti rektor.
Ýnıversıtet basshysynyń paıymdaýynsha, Elbasynyń «Bolashaqtyń irgesin birge qalaımyz!» atty bıylǵy Joldaýy, jańbyrdan keıin qaýlap shyǵatyn sańyraýqulaqtar ispettes elimizde qaptap ketken JOO-lardyń jumysyn ońtaılandyrý qolǵa alynatyndyǵyna senimdi nyǵaıta tústi. «Qazirgi kezde ekonomıster men zańgerlerdi bylaı qoıǵanda, aýyl sharýashylyǵyna joǵary bilimdi mamandardy daıarlaıtyn oqý oryndarynyń sany jıyrmadan asyp ketti. Prezıdentimiz JOO-lardyń sanyn synǵa alyp jatsa, «Kazahstanskaıa pravda» gazeti Joldaýdyń tolyq mátini jarııalanǵan nómirde Soltústik Qazaqstan oblysynyń bir aýylynda Agrotehnıkalyq ınstıtýt ashý týraly sheshim qabyldandy degen tilshi maqalasyn ornalastyrǵan. Shyntýaıtyn aıtqanda, búgingi tańda ýnıversıtetimizde 200-ge jýyq soltústikqazaqstandyq bilim alyp jatsa da, túlekterdi jumysqa ornalastyrý úshin jylda ótkizetin mamandar jármeńkesine atalmysh oblystan osy ýaqytqa deıin bir-de bir jumys berýshi qatysyp kórgen emes. Iá, aýylsharýashylyǵy salasy mamandarǵa zárý bolyp otyr. Biraq bul tapshylyq oqý oryndarynyń azdyǵynan emes, dıplom alǵan túlekterdiń aýylǵa bet burýyna qyzyǵýshylyq týǵyzatyn normatıvti-quqyqtyq qujattardyń joqtyǵynan týyndap otyr. Mysaly, «AÓK men aýyldyq aımaqtardy damytýdy memlekettik retteý týraly» zań jeńildikterdi muǵalimderge, dárigerlerge jáne mádenıet qyzmetkerlerine ǵana qarastyrady, al bul zańda aýyldyń ózegi bolyp tabylatyn agrarlyq salanyń mamandary eskerilmegen», - dedi ol.
«Sondyqtan», - deıdi rektor, - JOO-lardyń jóni-josyqsyz ashyla berilýine jol bermeı, oqý bitirgen mal dárigerleri men agronomdardy, ınjenerler men tehnologtardy jeńildikter alyp otyrǵan atalmysh mamandar tobyna qosqan durys. Onymen birge, árbir oblys pen aýdandardaǵy kásiporyndar men sharýashylyqtar mamandardy kelisimshart negizinde óz esebinen daıarlaýdy nemese basqa joldarmen ózderine tartý sharalaryn oılastyrýy kerek.
«Aldaǵy on jyldyqta aýyl sharýashylyǵy mamandaryna suranys birshama óse túspek. Joldaýda agrarlyq sektorda etti mal sharýashylyǵyn damytý jóninde buryn-sońdy bolmaǵan joba iske asatyndyǵy basa aıtylyp, bul istiń mashına jasaý, tamaq ónerkásibi, jemshóp óndirisi jáne basqa da sabaqtas salalardyń jandanýyna septigin tıgizetindigi aıtylǵan. Endeshe, mamandardy daıarlaýda sannan sapaǵa kóshetin kez kelgen sııaqty, al bıylǵy Elbasynyń Joldaýy JOO-lardy ashýǵa qumar adamdarǵa oı salar degen úmittemin», - dep túıindedi sózin A.Bulashev.