Bilimge qushtar urpaq. Jańaózen oqýshylarynyń jańa belesi
QR Oqý-aǵartý mınıstrliginiń Ulttyq bilim berý derekter bazasynyń aqparatyna sáıkes, Jańaózen mektepterinde 22 myńǵa jýyq oqýshy bilim alady, jyl saıyn eki myńnan astam 11-synyp oqýshysy mektep bitiredi jáne úsh myń oqýshy 9-synyptan keıin oqýyn aıaqtaıdy. Olardyń 25%-ǵa jetpeıtin bóligi ǵana ári qaraı bilim alyp, oqýǵa túsedi. Onyń ústine, qalada jaratylystaný, orys jáne aǵylshyn tilderi pánderiniń muǵalimderi jetispeıdi.
«QazMunaıGaz» ulttyq kompanııasynyń demeýshiligimen bastalǵan «Jarqyn bolashaq» jobasy qaladaǵy bilim sapasyna qatysty máselelerdi sheshýge jáne mektep oqýshylarynyń eldegi jetekshi joǵary oqý oryndarynan grant alý múmkindigin arttyrýǵa kómektesedi. 2022-2023 oqý jylynda «QazMunaıGazdyń» demeýshilik kómeginiń arqasynda Jańaózenniń 227 daryndy ul-qyzy Qazaqstannyń úzdik mektepteri men kolledjderine tegin oqýǵa tústi. 149 oqýshy elimizdiń 11 qalasynda ornalasqan (Astana, Almaty, Qaraǵandy, Kókshetaý, Pavlodar, Semeı, Petropavl jáne t.b.) 44 kolledjde oqýdy bastady.
Aıta ketetini, balalar mamandyq tańdaýda munaı-gaz salasynan basqa baǵyttarǵa basymdyq bergen. Olardyń ishinde polıtehnıkalyq mamandyqtar, kólik jáne kommýnıkatsııa, ekonomıka jáne tehnologııamen baılanysty mamandyqtar basym. Gýmanıtarlyq mamandyqtar men IT baǵytyn tańdaǵandardyń da úlesi joǵary.
28 balanyń tańdaýy basqasha bolyp shyqty. Olardyń ishinen 12 oqýshy respýblıkalyq óner kolledjderine (T.Q. Júrgenov atyndaǵy qazaq ulttyq óner akademııasynyń kolledji, P.I. Chaıkovskıı atyndaǵy Almaty mýzykalyq kolledji, J. Elebekov atyndaǵy respýblıkalyq estrada-tsırk kolledji, Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetiniń kolledji) oqýǵa tústi, 6 bala olımpıadalyq rezervtegi respýblıkalyq sport mektep-ınternattaryna, al 10 jas jańaózendik Almatydaǵy Respýblıkalyq fızıka-matematıka mektebine irikteýden ótti.
Taǵy elý bala IQanat High School of Burabay mektep-ınternatyna qabyldandy.
Joba, sondaı-aq, qıyn jaǵdaıǵa tap bolǵan otbasylardy qoldaýǵa baǵyttalǵan. Olardyń qataryna ata-anasynyń biri jumyssyz otbasylar jatady. Іrikteýden ótken oqýshylardyń arasynda kópbalaly, tolyq emes otbasylardan shyqqandar, sondaı-aq otbasynda múmkindigi shekteýli jandar bar nemese patronattyq otbasylardan shyqqan balalar da bar.
QMG jastardyń oqý aqysyn, turatyn ornyn, jol júrý aqysyn tóleıdi, oǵan qosa stıpendııa men maýsymdyq kıim satyp alýǵa qarjylyq kómek beredi. Byltyr bul bastamaǵa Samruk-Kazyna Trust áleýmettik jobalardy damytý qory qoldaý bildirse, 2023 jyly jobany «QazMunaıGaz» tikeleı qarjylandyrýdy josparlap otyr.
Osy bastamanyń sharapatyn kórgen jańaózendik balalarmen tanysý úshin Almaty men Býrabaı kýrortynda ornalasqan oqý oryndaryna baryp qaıttyq. Býrabaıda pansıonat túrinde ashylǵan IQanat mektebinde Janaózennen 50 oqýshy 2022 jyldyń kúzinen bastap bilim alyp jatyr. Іrikteý talaptaryna saı, oqýshylar jaratylystaný pánderine, ıaǵnı matematıka-fızıkaǵa beıim bolýǵa tıis. Sonymen qatar, mektepte aǵylshyn tilin tereńdetip oqytýǵa jiti kóńil bólinedi.
Mektepte qyzdar men uldarǵa arnalǵan jataqhana da bar. Al jazda mektep janynan lager jumys isteıdi. Balalar qazaq tilimen qatar, aǵylshyn tilin de úırene alady (mektepte IELTS Center bar). Odan bólek, kıiz úı qurý, qazaqsha kúres, sadaq atý, atqa miný sekildi ulttyq qundylyqtardy dáripteıtin sabaqtan tys úıirmeler de bar.
Oqý jyly bastalǵannan beri alǵash ret qysqy demalysta Jańaózenge úılerine baryp, saǵynyshyn basyp kelgen oqýshylar bastapqyda úırenisý ońaı bolmaǵanyn jasyrmady. Alaıda, ózderi sekildi elimizdiń túkpir-túkpirinen jınalǵan synyptastarymen jaqynyraq tanysyp, bilim baǵdarlamasyn túsingende jyldam beıimdelgenderin aıtady. Barlyǵy biraýyzdan IQanat mektebinde oqý unaıdy deıdi.
Biz sózge tartqan jańaózendik oqýshylardyń biri Aıjan Ásembaı mektep týraly ápkesinen estigenin, sabaǵy oıdaǵydaı ekenin jetkizdi.
«Ápkem IQanat mektebine túskisi keldi, alaıda synaqtan ótpedi. Osy mektep jaıly maǵan aıtty. Іrikteýden ótip, qabyldanǵanyma qýanyshtymyn. Alǵashynda beıimdelý ońaı bolmaǵany ras. Óıtkeni, úıden jyraqta, janymda ata-atanam joq. Birinshi oqý semestri beıimdelýmen ótti deýge bolady. Sabaq jaǵy da ońaıǵa soqpady, sebebi oqý baǵdarlamasy basqa. Qazir úırendim, bári oıdaǵydaı», - dedi Aıjan Ásembaı.
Aıjanǵa aǵylshyn tili erekshe unaıdy. Bolashaqta energetıka salasy boıynsha sheteldiń úzdik ýnıversıtetteriniń birine túsýdi armandaıdy. Aıjan IQanat mektebine túskisi keletin izbasarlaryn ózderine senimdi bolýǵa shaqyrdy.
Al jańaózendik Oljas Nurlanuly IQanat mektebinde oqýdy 2 jyl boıy josparlaǵan. Mektep týraly áleýmettik jeli arqyly oqyp-bilgen, alaıda grantqa emtıhan ýaqytynan keshigip qalǵan eken. Degenmen araǵa bir jyl salyp, ótken jazda oqýǵa qaıta tapsyrdy.
«Armanym oryndalyp, mektepke qabyldanǵan úzdik oqýshylardyń biri atandym. Oqýshylar bul mektepke arman qýyp keledi. Bárimizdiń qyzyǵýshylyǵymyz ortaq bolǵandyqtan til tabysý, beıimdelý jeńil ótti. Mektebimniń unaıtyn tusy, negizgi sabaqtardan bólek, elimizge jáne shetelge tanymal ártúrli sala ókilderimen kezdesýler uıymdastyrylady. Kitaphana, kompıýter synyby, shyǵarmashylyq jáne sport úıirmeleri, bos ýaqyt jáne ózindik jumystarmen shuǵyldanýǵa arnalǵan oryndar da bar», - deıdi Oljas Nurlanuly.
Oljas sabaqtan tys ýaqytta voleıbol oınaıdy, mekteptegi mýzykalyq topta án aıtady, bıologııa pánin erekshe jaqsy kóredi. Bolashaqta tis dárigeri mamandyǵyna túskisi keledi.
Býrabaıdaǵy mektep ustazdary aýyldan kelgen balalardyń daryndy jáne bilimge qushtarlyǵy erekshe ekenin de aıtyp qaldy. Sonyń ishinde, jańaózendik balalar shyǵarmashyl, kópshilik aldynda óner kórsetýden des bermeıdi eken.
Qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi Mánshúk Áıtimova oqýshylarǵa bilim berip qana qoımaı, ata-ana rólin atqaratyn kezderimiz de bolady deıdi.
Býrabaıdan keıin, Jańaózen qalasynyń jasóspirimderi bilim alyp jatqan kelesi qala – Almatyǵa jol tarttyq. Byltyr irikteýden ótken 11 oqýshy Almaty memlekettik energetıka jáne elektrondy tehnologııalar kolledjinde jáne 10 oqýshy Respýblıkalyq fızıka-matematıka mektebinde oqyp jatyr.
Solardyń biri Almaty memlekettik energetıka jáne elektrondy tehnologııalar kolledjinde 1-kýrsta oqıtyn Arman Seısenbaevpen tildesýdiń sáti tústi. Ol «Jarqyn bolashaq» jobasy týraly mektepte oqyp júrgen kezinde estip, Almatyǵa oqýǵa túsýge baǵyn synap kórdi.
«Joba jaıly maǵan mekteptegi ustazdarym aıtty. Ózim armandaǵan Almatyǵa oqýǵa túsýge baǵymdy synap kórgim keldi. Jolym bolyp, kolledjke oqýǵa tústim. IT salasynda bilim alyp jatyrmyn. Bala kezden tehnologııaǵa qyzyǵýshylyǵym bar. Bolashaǵymdy osy salamen baılanystyrǵym keledi», - deıdi Arman Seısenbaev.
Búginde jańa tehnologııanyń qarqyndy damýy men ınternet keńistiginiń jyldan jylǵa mańyzy artyp kele jatqanyn eskersek, IT mamandyǵyn tańdaıtyn jastardyń qatary kóp. Solardyń biri taǵy bir jańaózendik stýdent – Meırambek Tóremurat.
«Qazirgi tańda búkil álem tsıfrlandyrýǵa bet aldy. IT salasynyń bolashaǵy zor. Mamandyq tańdarda, eń aldymen, osyny eskerdim. Bolashaqta myqty IT maman bolýdy armandaımyn», - deıdi ol.
Elimizge áıgili bilim ordasy – Almatydaǵy Respýblıkalyq fızıka-matematıka mektebin bilmeıtinder az. Munda ár óńirden sýyrylyp shyqqan oqýda ozat, daryndy balalar bilim alady. «Jarqyn bolashaq» jobasymen jańaózendik 10 bala osy mektepke tapsyryp, óz bilimin dáleldep, oqýǵa qabyldanǵan. Onyń toǵyzy qazaq bóliminde, bireýi orys bóliminde oqıdy.
7-synyp oqýshysy Nurıla Atabaı bolashaqta halyqaralyq pán olımpıadalarynyń jeńimpazy atanýdy armandaıtynyn aıtty.
«Fızıka-matematıka mektebinde oqyǵan unaıdy. Sebebi, munda kil myqty daryndy balalar jınalǵan, bul ári qaraı damýymyz úshin mańyzdy. Bilikti ustazdardyń bergen bilimi men tálim-tárbıesin erekshe atap óter edim. Bos ýaqytymda sabaǵymdy qaıtalap, voleıbol úıirmesine qatysamyn. Halyqaralyq Jáýtikov olımpıadalaryna qatysyp, jeńiske jetkim keledi. Qazaqstan atynan shetelderdegi saıystarda da baǵymdy synap kórsem deımin. Al bolashaqta psıholog nemese aǵylshyn tili pániniń muǵalimi bolǵym keledi», - dedi Nurıla Atabaı.
Al 8-synyp oqýshysy Jannur Amanqos mekteptegi sapaly bilim men oqýshylarǵa arnalǵan múmkindikter, qoldaý jaıly aıtyp berdi.
«Oqý baǵdarlamasy jan-jaqty, pánder tereń oqytylady. Ustazdar oqýshylarǵa joǵary talap qoıady. Geometrııa páni unaıdy, bolashaqta arhıtektor bolýdy, týǵan qalamda erekshe qurylys nysandaryn jobalaýdy armandaımyn», - deıdi oqýshy.
Týǵan ólkesinen, ata-anasynan jyraqta, Almatyǵa arman qýyp kelgen jastardyń birinshi mindeti – artylǵan úmitti aqtap, oqýda ozat bolý, maman retinde qalyptasý jolyndaǵy alǵashqy qadamdaryn sátti jasaý. Joba qatysýshylarymen konsýltant-úılestirýshiler jumys isteıdi, olar beıimdelý kezinde balalardy keńesterimen qoldap otyrady.
Osylaısha, elimizdiń jetekshi munaı kompanııasynyń bastamasynyń arqasynda balalar naqty ǵylymdardy tereńdetip oqýdan bastap, shyǵarmashylyq jáne sporttyq daryndaryn damytýǵa yqpal etetin ártúrli baǵyt boıynsha suranysqa ıe mamandyqtarda bilim alýǵa biregeı múmkindikke ıe boldy.
Byltyr bastaý alǵan «Jarqyn bolashaq» jobasy 2025 jylǵa deıin jalǵasady. Osy ýaqytta 4000-ǵa jýyq oqýshy elimizdiń jetekshi mektep-ınternattary men kolledjderinde bilim alýǵa múmkindik alady.
Jobaǵa qatysqan oqýshylar men olardyń ata-analary bastamaǵa shyn yqylaspen qoldaý bildirdi. Óıtkeni «Jarqyn bolashaq» Jańaózenniń jas turǵyndaryna eńbek naryǵynda básekege qabiletti bolýǵa múmkindik beretin sapaly bilimge jol ashady. QMG men jergilikti bılik keleshek jas mamandardy óńirlerde jumysqa ornalastyrýǵa qazirdiń ózinde qyzyǵýshylyq tanytyp otyr.
Mektep-ınternattarǵa qabyldaý jáne kolledjderge túsý jasy oqý oryndarynyń ishki erejelerine saı júrgiziletinin aıta ketý kerek. Baǵdarlamaǵa qatysatyn seriktes mektepter men kolledjderdiń tizimi únemi jańartylyp, jańa oqý oryndary qosylyp otyrady.
Osylaısha, jańaózendik oqýshylar bolashaq mamandyǵyn tańdap, armandaǵan oqý ornyna túsýde «QazMunaıGaz» tarapynan úlken qoldaýǵa ıe bolyp otyr, bul kómek aldaǵy ýaqytta tek arta bermek.
