Bıylǵy oqý jylynda Gazada 660 000 bala mektepten tysqary qaldy
ASTANA. KAZINFORM — BUU bıylǵy oqý jylynda Gaza sektorynda ómir súrip jatqan 660 000 bala mektepke bara almaǵanyn aıtyp, dabyl qaqty. Bul týraly BUU resmı saıty málim etti.
Búginde Gaza mektepteri bosqyndar úshin baspanaǵa aınaldy.
Mádenıet pen bilim berý
— Mektepte oqýdyń ornyna, biz sol mektepti panalap, turyp jatyrmyz, — deıdi Dıana, Gazadaǵy myńdaǵan balanyń qazir qandaı qıyn jaǵdaıda ekenin sıpattap. Olardyń ómiri soǵys kesirinen buzyldy ári olar úshinshi jyl qatarynan mektepke bara almaı otyr.
BUU aqparat qyzmetine suhbat bergen Dıana men basqa da balalar oqý protsesine oralýǵa nıetti, biraq qazirgi kezde olar Gazadaǵy baspanasyz qalǵan adamdar úshin baspanaǵa aınalǵan mektep ǵımarattarynda turýǵa májbúr. Gazadaǵy 2,3 mıllıon palestınalyq eki jylǵa sozylǵan soǵys kezinde birneshe ret turatyn jerin aýystyrýǵa májbúr boldy. Bul soǵys HAMAS uıymdastyrǵan shabýyldardan jáne Izraıldiń áskerı operatsııalarynan keıin bastaldy.
BUU-nyń Palestına bosqyndaryna kómek agenttiginiń (BAPOR) málimeti boıynsha, Gazada shamamen 660 myń bala mektep júıesinen tys qalyp otyr.
BAPOR mektebiniń dáliziniń birinde, qaptaǵan adamdar turyp jatqan jerde, Dıana óz kúızelisin jetkizip, «Biz endi oınamaımyz sondaı-aq oqymaımyz. Bilim joq. Biz mektepte turamyz, osynda tamaqtanyp, uıyqtaımyz» dedi.
Taǵy bir palestınalyq Mısk esimdi qyz bala jaqynda ákesinen aıyrylyp qaldy. Onyń tragedııasy oqýǵa múmkindik joqtyǵymen ushtasyp, ýshyǵa tústi.
— Eki jylymyz bosqa ketti, — deıdi ol. — Eger soǵys bolmasa, qazir men mektepke daıyndalyp, qalam men dápter satyp alatyn edim. Endi biz sý izdep, qoǵamdyq ashanalarǵa baryp tamaq tabýǵa tyrysamyz. Biz — bala bolǵandyqtan, biz basqa balalar sııaqty ómir súrgimiz keledi. Meniń ákem qaza boldy. Men nege jetim qaldym? Ne úshin mende otbasy men qalypty ómir joq?
Toǵyz jastaǵy Djana da oqýyna qaıta oralýdy armandaıdy: «Biz oqyǵymyz keledi. Biz úıge qaıtqymyz keledi. Biz qalypty ómir súrgimiz keledi. Dál qazirgi qorshaǵan orta — bul ómir emes», — dedi kúızelip.
Malak úı tapsyrmasyn oryndaýdyń ornyna ot jaǵýǵa arnalǵan qaǵaz ben karton jınaıdy, sebebi tamaq pisirý qajet. Ol soǵys aıaqtalyp, oqýyna orala alatynyna úmitti.
— Biz úıge qaıtqymyz keledi. Biz mektepke oralǵymyz keledi. Biz paıdaly nárse jasaǵymyz keledi. Biz kópten beri qalypty tamaq jemedik. Biz qalypty ómir súrgimiz keledi, — dedi ol.
«Joǵalǵan urpaq»
1949 jyly qurylǵan BUU-nyń Palestına bosqyndaryna kómek agenttigi bilimsiz qalǵan balalardyń «joǵalǵan urpaqqa» aınalý qaýpi bar ekenin eskertedi.
— Gazadaǵy soǵys — balalarǵa qarsy soǵys, jáne bul toqtatylýy tıis. Balalar árqashan qorǵalýy kerek, — delingen agenttiktiń málimdemesinde.
Gazada shamamen mıllıonǵa jýyq bala aýyr psıhologııalyq jaraqat alǵan. Mektepterdiń 90%-dan astamy buzylǵan nemese qatty zaqymdalǵan, olardy qalpyna keltirý kóp ýaqyt pen resýrstardy talap etedi.
Gaza mektepteri bosqyndarǵa baspanaǵa aınaldy.
Batys jaǵalaý: Djenın lagerindegi bos mektepter
Shamamen 46 myń baspanasyz qalǵan bala jańa oqý jylyn BAPOR mektepterinde bastaýǵa tıis. Zorlyq-zombylyqqa qaramastan, mektep olar úshin qaýipsiz baspana ári sapaly bilim kózi bolyp qala beredi, deıdi Batys jaǵalaýdyń BAPOR dırektory Roland Frıdrıh.
— Ótken jyly dál osy ýaqytta men Djenın lagerinde balalarmen oqý jylyn ashqan edim, — dep eske alady ol. — Endi sol balalar kúshtep kóshirildi, al lagerdegi BAPOR mektepteri bos tur.
Batys jaǵalaýdyń soltústiginde kóshirilgen 30 myńnan astam palestınalyqtyń úshten biri Djenın, Týlkarm jáne Nýr-Shams lagerlerinen.
— Shyǵys Ierýsalımde alǵash ret Izraıl bıligi BAPOR-dyń alty mektebiniń ashylýyna tyıym saldy, bul shamamen 800 balany qamtıdy, — deıdi Roland Frıdrıh. — Olardyń keıbireýi ǵana basqa mektepterge túse aldy.
BAPOR ókili munyń bári palestınalyq balalardyń bilim alý quqyǵyn buzyp qana qoımaı, Izraıldiń BUU múshesi retinde mindettemelerine qaıshy keletinin atap ótti.
Barlyq qıyndyqtarǵa qaramastan, BAPOR Batys jaǵalaýda Palestınalyq ákimshilikten keıingi eń iri bilim berý qyzmetteriniń ekinshi jetkizýshisi bolyp qala beredi, mektepter, oqý ortalyqtary jáne gıbrıdtik formattar arqyly bilim beredi.
— Osy oqý jylynda biz oqýshylarymyz ben muǵalimderimizdiń qıynshylyqtarǵa qaramastan tótep berýine maqtanamyz, — dep atap ótti Roland Frıdrıh. — Barlyq balalarǵa jańa tanystyqtar men bilim alýǵa múmkindik tileımiz.
Eske sala keteıik, jaqynda BUU Gaza sektoryndaǵy asharshylyqty alǵash ret resmı túrde rastaǵan bolatyn.