Bıyl Ózbekstan Qazaqstannan qansha tonna bıdaı satyp alady
TAShKENT. KAZINFORM — Bıyl Ortalyq Azııada Qazaqstannyń astyǵyna ádettegideı suranys joǵary. Ásirese, Ózbekstan iri tutynýshy retinde qala bermek. Mundaı pikir kórshiles eldiń astanasynda ótken Ortalyq Azııanyń astyq eksporttaýshy jáne ımporttaýshy kompanııalarynyń forýmynda aıtyldy, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń Tashkenttegi menshikti tilshisi Álıhan Asqar.
Osy kúnderi elimizde oraq naýqany júrip jatyr. Joba boıynsha bıyl el qambalaryna 20 mln tonna astyq jınalmaq. Tıisinshe, jınalǵan ónimdi eskportqa shyǵarý úshin naryqty aldyn-ala baǵamdaý isi bastaldy.
«Forýmǵa Qazaqstannan astyq jáne maı ónimderin satyp alatyn kásipkerlerdi shaqyrdyq. Bul is-shara tórtinshi ret ótip otyr. Bıyl Qazaqstannan 100-ge jýyq iri óndirýshi keldi. Bul salada Ózbekstan qalyptasqan naryq sanalady. Bizde bıdaı ımporttaýshylardyń úlesi basym», — dedi ózbekstandyq astyq tasymaldaý kompanııasynyń basshysy Alısher Mahmýdov.
Búginde Ózbekstanda 500-ge jýyq dıirmen bar. Keıingi jyldary bul elde un shyǵaratyn kásiporyndar sany kóbeıe túsken. Tıisinshe, astyq ımporty da artyp keledi.
«Qazir Qazaqstan 4-shi synypty bıdaıdyń bir tonnasyna — 180, al 3-shi synypty bıdaıǵa 220 dollar kóleminde baǵa belgilep otyr. Bizge kóbine 4-synypty bıdaı kerek. Óıtkeni, sodan jasalǵan un Aýǵanstan naryǵynda suranysqa ıe», — dedi ózbekstandyq kásipker Nurlan Tájibaev.
Ózbekstan jyl saıyn Qazaqstannan 4 mln tonnaǵa jýyq bıdaı satyp alady. Mamandardyń aıtýynsha, bıyl da kórsetkish osy shamada bolady.
Qazaqstandyq óndirýshiler jınalatyn astyqty ýaqytyly qurǵatyp úlgerse, ahýal jaqsarady. Biraq ylǵaldyń kóp bolýy — jylda qaıtalanatyn jaǵdaı.
Ony birjola sheshý úshin «Kazgrain» qaýymdastyǵy astyqty keptirý qurylǵylaryn kóbeıtip, tasymal salasyna arnaıy jeńildik jasaýdy usynyp otyr.
«Bizge memleket tarapynan kóptegen demeý kerek bolady. Sonyń ishinde tasymalǵa qatysty jeńildikter. Qazir QTJ kún saıyn tarıfti kóterip jatyr. Eger ol suranys joq kezde kóterilse, kásipkerlerge aýyr tıedi. Máselen, buǵan deıin 185 dollardan ótkizip kelgen bıdaıdy tarıf kóterilgende eksportqa shyǵara almaı qalamyz. Sondyqtan jan-jaqty zerdelep, ortaq tıimdi sheshimge kelýimiz qajet», — dedi «Kazgrain» ulttyq eksporttaýshylar qaýymdastyǵynyń tóraǵasy Zeınýlla Ábdýmanapov.
Qazaqstandyq astyq óndirýshiler úshin taǵy bir tartymdy naryq — Aýǵanstan. Qazaq-ózbek kásipkerleriniń kezdesýi aıasynda bul elge bıdaı jáne un tasymalyn arttyrý máselesi talqylandy.
Qazir birqatar aýǵanstandyq kásipker Ózbekstandaǵy dıirmenderdi jalǵa alyp jumys istep jatyr. Olar da qazaq bıdaıynyń baǵasyn syrttaı baqylaýǵa kirisken.
«Eger biz 20 mln tonna bıdaı jınaıtyn bolsaq, ótken jyldan qalǵan qaldyqty qosqanda 25-26 mln tonna bolady. Qazaqstannyń naryǵyna 6 mln tonna kerek, 1 mln tonna azyq-túlik qaýipsizdigine qalsa, jalpy kerek kólem 7 mln tonna bolady. Qalǵanyn eksportqa shyǵarý kerek», — deıdi Zeınýlla Ábdýmanapov.
Qosa ketsek, buǵan deıin belgili agrarlyq sarapshy Tóleýtaı Rahymbekov bıylǵy jańbyrly jaz astyqtyń eksporttyq sapasyna qalaı áser etkeni týraly pikir bildirgen edi. Onyń paıymynsha, bıdaıdyń eksporttyq baǵasy 2,5 ese arzan bolady.
