«Bekireni kóbeıtýge múmkindik bar» - baspasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetinde M.Qozybaev atyndaǵy Soltústik Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetiniń professory Vladlen Polıakovpen aradaǵy suhbat berilgen. Onyń ǵylymmen aınalysyp kele jatqanyna 40 jylǵa taıap qalypty. Sońǵy shırek ǵasyr bederinde terek búrshikteriniń negizinde emdik preparattar jasap shyǵarǵanymen, medıtsınada keńinen qoldanylyp otyrǵany - balaýyz sham tárizdi dárilik sýppozıtorııler ǵana. Belgili ǵalymnyń oılap tapqan emdik preparattary qarjy tapshylyǵynan óndiriske jol taba almaı otyr.
«Negizgi mamandyǵym hımık bolsa da, tabıǵat, ósimdikter máselelerimen de aınalystym. Terek búrshikteriniń hımııalyq quramyn zertteý arqyly keremet emdik qasıetterine kóz jetkizdim. Qazaqstanda terektiń 30-dan astam túri ósedi. Bizdiń paıdalanylatynymyz - kók terek. Ǵylym tilinde «populus balsamifera» dep ataıdy. Kóktem kezinde terektiń búrshikterine maı kóp jınalady. Ony medıtsına salasyna qoldanyp, kóp jylǵy ǵylymı izdenister óz nátıjesin berdi», - deıdi ǵalym. Osy jaıynda « Terektiń efır maıy » atty suhbatta tolyq berilgen.
Bas basylymda « Infraqurylymdyq jobalar júzege asýda » atty materıal basyldy. Keshe Premer-Mınıstrdiń birinshi orynbasary Baqytjan Saǵyntaev 2015-2019 jyldarǵa arnalǵan «Nurly Jol» ınfraqurylymdyq damý memlekettik baǵdarlamasyn júzege asyrý barysyna arnalǵan keńes ótkizdi. Baǵdarlama sheńberinde eldiń ishki rynogyn, tranzıttik jáne eksporttyq áleýetti ulǵaıtýǵa, sondaı-aq, ınfraqurylymdy damytýǵa baǵyttalǵan basymdyqty jobalar júzege asyrylatyn bolady. Qazirgi ýaqytta «Batys Eýropa - Batys Qytaı» avtodáliziniń, Astana - Almaty, Astana - Óskemen, Qyzylorda - Jezqazǵan - Qaraǵandy, Astana - Aqtóbe - Atyraý - Aqtaý, Almaty - Óskemen trassalarynyń ýchaskelerinde qurylys jumystary júrýde. Temirjol salasy men kólik logıstıkasy jobalary boıynsha da jumystar júzege asyrylýda. Atap aıtqanda, Almaty-1 - Shý temirjol ýchaskesinde ekinshi jol qurylysy úshin qazirdiń ózinde topo-geodezııalyq jáne ınjenerlik-geologııalyq zertteýler júrgizilýde. Borjaqty - Ersaı jelisiniń qurylysy júrýde, Quryq portynda paromdy ótkel salý jobasy boıynsha memlekettik saraptama qorytyndysy alyndy, geodezııalyq jáne ınjenerlik-geologııalyq zertteýler júrgizilýde. Astana qalasy áýejaıynyń ushý-qoný jolaǵy men termınalyn qaıta jańǵyrtý boıynsha jumystar atqarylýda.
***
Qazaqstan Respýblıkasy Tuńǵysh Prezıdenti - Elbasynyń qory «Bala otbasynda ómir súrý kerek» qoǵamdyq qozǵalysymen birlesip, «Qazaqstandaǵy áleýmettik jetimdiktiń aldyn alý: jaǵdaıdyń sapaly ózgerýi jáne máseleni sheshýdiń qazirgi zamanǵy tásilderi» degen taqyrypta dóńgelek ústel ótkizdi.
«Dóńgelek ústelde Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Balalar quqyn qorǵaý komıtetiniń derekteri keltirildi. Onda elimizdegi jetim balalar men ata-analarynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan sábılerdiń sany 32 myńnan asyp ketkendigi jáne balalardyń basym bóligi tiri jetim atanyp otyrǵandyǵy málimdeldi»,-dep jazady «Aıqyn» gazeti búgingi sanyndaǵy « Tiri jetimi kóp elmiz » atty maqalasynda.
Jıynda sóılegen sózinde Qazaqstan Respýblıkasy Tuńǵysh Prezıdenti - Elbasy qory atqarýshy dırektorynyń orynbasary Ádilbek Musabaev elimizde áleýmettik jetimdiktiń beleń alyp bara jatqany erekshe alańdaýshylyq týǵyzatynyn atap kórsetip: «Qazaqstanda 9 myń bala balalar úıinde tárbıelenýde. Bizdi áleýmettik jetimdiktiń keńinen tarala bastaýy alańdatyp otyr. Sebebi, jetim balalardyń 80 paıyzdan astamynyń ata-analary tiri, týystary bar bolsa da jetim atanyp otyr», - dedi.
Osy basylymda « Bekireni kóbeıtýge múmkindik bar » degen maqala jarııalandy. Atyraý oblysyndaǵy memlekettik «Údemeli ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý» baǵdarlamasy aıasynda iske asyrylǵan jobalardyń biri - «Caspian Royal Fish» JShS-niń taýarly-bekire fermasy. Jańa zaýyt gollandııalyq tehnologııaǵa negizdelgen fınlıandııalyq qondyrǵylarmen jabdyqtalǵan. Bul qondyrǵylar balyqtardyń tabıǵı ortadaǵydaı jaǵdaıda ósip, ónýi úshin barlyq qolaıly jaǵdaıdy jasaıdy. «Aıtarlyǵy, «Bekire tuqymdas taýarly balyq ósirý keshenin qurý jáne sýmen jabdyqtaý tásili boıynsha tuıyqtalǵan júıede baǵaly balyqtyń ýyldyryǵyn alý» jobasy boıynsha ashylǵan fermadaǵy balyqtar ótken jyldyń sońynda 15 myń shabaqtarmen tolyqty. Sondaı-aq shabaqtarmen qosa Bashqurt elinen 60 bas analyq, 15 bas atalyq balyqtar ákelinip, sý toǵandaryna jiberildi», - dep jazady basylym.
«Caspian Royal Fish» seriktestigi fermasynyń bas balyq ósirýshisi Ahat Nımatovtyń aıtýynsha, fermaǵa ákelingen analyq jáne atalyq bekire tuqymdas balyqtar men olardyń shabaqtary toǵyz aı qys mezgilinde ıAkýtııadaǵy «Lena» jáne Bashkırııadaǵy «Tama» ózenderi astynda ómir súretin balyqtar. Olar bizdiń klımatymyzǵa tez úırenise alatyndyqtan, ferma osy bekire tuqymdas balyqtardy satyp alyp, taýarly balyqty óńdeýdi maqsat etken. Analyq balyqtardyń jasy 8 ben 12 jas aralyǵynda. Olardyń salmaǵy 15-30 kılo bolsa, shabaqtardyń salmaǵy 80-150 grammdy quraıdy. Atalyq balyqtardyń salmaǵy 800 grammnan 1 kılo 200 gramǵa deıin.
***
«Ekspress K» gazetiniń búgingi sanynda « Pered grozoı tak pahnýt rozy » degen materıal berilgen. Ońtústik Qazaqstannyń 21 jasar azamatshasy bótelkeniń synyǵymen polıtseıdiń qolyn keskeni úshin qylmystyq jaýapkershilikke tartylmaq. Polıtsııa qyzmetkeri joldyń boıymen jaryq shamdary óshirilgen kúıde júrip kele jatqan Toyota Camry kóligin toqtatady. Júrgizýshi azamatshanyń ózimen birge eshqandaı qujattary bolmaǵan kórinedi. Oǵan qatysty hattama toltyrylady. Alaıda qyz polıtseılerge qatysty dóreki sóz aıtyp, tártip saqshysynyń biriniń qolyn shynymen kesip ótken. Qazirgi kezde atalǵan qyzǵa 4 mln. teńge kóleminde aıyppul nemese eki jylǵa bostandyǵyn shekteý sharasy qoldanylýy múmkin. Jyl basynan beri OQO-da polıtsııa qyzmetkerlerine qarsylyq kórsetýdiń 172 faktisi tirkelgen.
