Batys Qazaqstan oblysynyń 7,7 myńnan astam medıtsınalyq qyzmetkerlerine medıtsınalyq saqtandyrýdy engizý máseleleri túsindirildi
Aǵymdaǵy jylǵy 9-10 maýsym aralyǵynda QR DSÁDM uıymdastyrǵan mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý (ári qaraı - MÁMS) júıesiniń negizgi qaǵıdalaryn túsindirý jónindegi aqparattyq-túsindirý jumystarynyń aıasynda Batys Qazaqstan oblysynyń (ári qaraı - BQO) 7744 medıtsınalyq qyzmetkeri MÁMS júıesiniń negizgi qaǵıdalary boıynsha bilim aldy.
9 maýsymda BQO ákiminiń orynbasary Marat Toqjanov, BQO densaýlyq saqtaý basqarmasynyń basshysy Qamıdolla Irmenov, QR DSÁDM Medıtsınalyq qyzmetke aqy tóleý komıteti aımaqtyq departamenti basshysynyń mindetin atqarýshy Aınagúl Dáýletshına jáne S: D. Asfendııarov atyndaǵy Qazaq ulttyq medıtsınalyq ýnıversıteti kafedrasynyń jetekshisi, professor Quralbaı Quraqbaev aımaqtaǵy barlyq 52 medıtsınalyq uıym basshylary úshin semınar ótkizdi. Shara barysynda aýrýhanalar men emhanalardyń bas dárigerleri MÁMS-ti engizý boıynsha barlyq suraqtarǵa jaýap aldy.
Búgin medıtsınalyq uıymdardyń basshylary MÁMS júıesiniń qaǵıdalary týraly óz qyzmetkerlerine aıtyp berdi.
Jalpy alǵanda, aqparattyq-túsindirme jumystarymen 1700 dáriger men 6 myń orta býyn medıtsınalyq qyzmetkerler, sonymen birge, oblystyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń 44 qyzmetkeri qamtyldy.
Medıtsınalyq qyzmetkerlermen kezdesý - QR DSÁDM-niń bıyl ótkizetin keń kólemdi aqparattyq-túsindirme jumystarynyń alǵashqy kezeńi bolatyny aıtylǵan bolatyn. Ári qaraı MÁMS júıesiniń qaǵıdalary, medıtsınalyq saqtandyrýdy engizý kezeńderi men onyń utymdy jaqtary týraly turǵyndar men jumys berýshilerge túsindiriletin bolady.
Esterińizge sala keteıik, Qazaqstanda úzdik halyqaralyq tájirıbeni esepke ala otyryp memleket, jumys berýshi jáne árbir adamnyń yntymaqty jaýapkershiliginiń negizinde ázirlengen medıtsınalyq saqtandyrý júıesin engizý jumystary bastalady. Sonymen qatar, memleket ekonomıkalyq belsendiligi tómen halyq úshin jarna tóleıtin bolady. Jumys berýshiler - jaldamaly jumysshylar úshin, qyzmetkerler men salyq organdarynda tirkelgen ózin-ózi qamtyǵan azamattar ózderi úshin tóleıtin bolady.
Memleket azamattardy tegin medıtsınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemimen (ári qaraı - TMKKK) ári qaraı qamsyzdandyrýyn jalǵastyrady. Olardyń qataryna áleýmettik máni bar aýrýlar, shuǵyl jaǵdaılar, jedel medıtsınalyq kómek, sanıtarlyq avıatsııa men vaktsınalaý kiredi.
Azamattardyń densaýlyǵyn qorǵaýdyń jalpyǵa birdeı quqyǵyn qamtamasyz etý maqsatynda saqtandyrylmaǵan azamattarǵa 2020 jylǵa deıin TMKKK aıasynda ambýlatorlyq dárilermen qamsyzdandyrylǵan ambýlatorlyq-emhanalyq kómek kórsetiletin bolady.
MÁMS aıasynda saqtandyrylǵan azamattarǵa joǵarǵy tehnologııalyq medıtsınalyq qyzmetter, statsıonardy almastyratyn tehnologııalar, uzaq merzimdi meıirgerlik kútim, ambýlatorlyq dárilermen qamsyzdandyrylǵan ambýlatorlyq-emhanalyq kómek kórsetiletin bolady.
Sonymen qatar, eger azamattar erikti saqtandyrýǵa qatysatyn bolsa, MÁMS júıesinde qarastyrylmaǵan medıtsınalyq kómek ala alady. Ol jeke saqtandyrý kompanııalarymen bekitilgen kelisim shart negizine júzege asyrylady.
2017 jyldyń 1 qańtarynan bastap memleket, jumys berýshiler, ózin ózi jumyspen qamtyǵan azamattar Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qoryna (ári qaraı - ÁMSQ) jarna tóleýdi bastaıdy.
Erekshe sanattaǵy azamattar úshin memleket tóleıtin jarnanyń mólsherlemesi ortasha aılyq eńbekaqynyń 7% quraıdy. Sonymen qatar mólsherlemeniń kólemi 2017 jyly 4%, 2018 jyldan bastap 5%-ǵa, 2023 jyldan 6%-ǵa, 2024 jyldan 7%-ǵa satylaı ósetin bolady.
Jumys berýshiler jarnasy mólsherlemesiniń jalpy kólemi kiristiń 5%-yn quraıtyn bolady. Aýdarym 2017 jyly 2%-dy, 2018 jyly 3%-dy, 2019 jyly 4%-dy, 2020 jyly 5%-dy quraıtyn bolady.
Ózin-ózi jumyspen qamtyǵan azamattar jarnasynyń mólsherlemesi (jeke kásipkerler, jeke notarıýstar, jeke sot oryndaýshylary, advokattar, kásibı medıatorlar, azamattyq-quqyqtyq negizdegi kelisim boıynsha kiris tabatyn jeke tulǵalar) olardyń kirisiniń 7% quraıtyn bolady. Ol 2017 jyly 2%, 2018 jyly 3%, 2019 jyly 5%, 2020 jyldan bastap 7% bolady.
Jaldamaly jumysshylar jarnany 2019 jyldan bastap 1%, 2020 jyldan 2%-dyq mólsherde tóleıtin bolady.
Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý Qory (ári qaraı - ÁMSQ) jarnasyn tóleýden azamattardyń 15 sanaty bosatylady, onyń ishinde 12-si - halyqtyń áleýmettik turǵydan osal toby, sonymen qatar, áskerı qyzmetkerler, arnaıy memlekettik jáne quqyq qorǵaý organdarynyń jumyskerleri.
Halyqtyń áleýmettik turǵydan osal tobyna:
- balalar;
- «Altyn alqa», «Kúmis alqa» ıegerleri, buryn «Batyr Ana» ataǵyn alǵandar, sonymen qatar I jáne II dárejeli «Analyq dańq» ordenimen marapattalǵan kóp balaly analar;
- UOS ardagerleri men múgedekteri;
- múgedekter;
- jumyssyz retinde tirkelgen azamattar;
- ınternat mekemelerinde oqytylyp, tárbıelenip jatqan tulǵalar;
- tehnıkalyq, kásiptik, orta bilimnen keıingi jáne joǵarǵy bilim berý uıymdarynda kúndizgi bólimderde, sonymen qatar rezıdentýra formasyndaǵy JOO keıin bilim alyp jatqan tulǵalar;
- bala týýǵa, bala asyrap alýǵa, 3 jasqa deıingi bala kútimine baılanysty demalystaǵy tulǵalar;
- jumys istemeıtin ekiqabat áıelder, is júzinde 3 jasqa deıingi balany tárbıelep otyrǵan jumyssyz azamattar;
- zeınetkerler;
- eń tómengi deńgeıdegi qaýipsizdik mekemelerin eseptemegende sot sheshimimen QAJ mekemelerinde aıybyn óteýshiler;
- ýaqytsha ustaý ızolıatorlary men tergeý ızolıatorlaryndaǵy azamattar jatady.
Aıta ketý kerek, MÁMS aıasynda kórsetiletin medıtsınalyq kómektiń kólemi ÁMSQ-ǵa tólenetin jarna kólemine táýeldi emes. Eń bastysy, jarna ýaqytyly ári únemi tólenip turýy tıis.
Qazaqstanda qoldanystaǵy tájirıbege saı ÁMSQ-ǵa túsetin jarnalardy baqylaý isin QR Qarjy mınıstrligi Memlekettik kiris komıtetine júkteý usynylady.
Sarapshylardyń boljamy boıynsha MÁMS-ti engizgennen soń elimizdegi medıtsınalyq kómek kórsetýdiń deńgeıi aıtarlyqtaı ósetini, sondaı-aq, dárigerlerdiń jalaqysyn arttyrý múmkindigi paıda bolady. Aýrýhanalar joǵarǵy sanatty jabdyqtar men qymbat dári-dármekter ala alatyn bolady. MÁMS adamǵa tekserýden ótýine, qajet bolǵan jaǵdaıda óz qarjysyn jumsamaı em alýyna múmkindik beredi.