Batys Qazaqstanda qaýip áli seıile qoıǵan joq – BQO ákiminiń orynbasary
ORAL. KAZINFORM - Jaıyq ózenindegi sý deńgeıi Oral qalasy tusynda sál-pál tómendegenimen, Batys Qazaqstan oblysynda qaýip áli seıile qoıǵan joq. Qazirgi jaǵdaı jóninde BQO ákiminiń orynbasary Qalııar Aıtmuhambetov Kazinform tilshisine áńgimelep berdi.
- Qalııar Shadııaruly, sońǵy kúnderi Jaıyq ózenindegi sý deńgeıi oblys ortalyǵynda túse bastaǵany baıqalady. Degenmen qaýip áli bar ǵoı?
- Iá, qaýip joq emes. Jaıyq ózeni boıynda Oral qalasy men Bórli, Báıterek, Terekti jáne Aqjaıyq aýdandarynyń 84 eldi mekeni ornalasqany belgili. Oblys ortalyǵy men osy aýyldardy tasqyn sýdan aman alyp qalý úshin qam-qarekettiń bári jasalyp jatyr. Sáýir aıynan bastap uzyndyǵy 142,6 shaqyrym, bıiktigi 2-4,5 metr bógetter turǵyzylyp, 1,2 mln astam qum toltyrylǵan qapshyq tóseldi. Buǵan basqasyn eseptemegende, 1 395 arnaıy tehnıka tartylsa, sonyń 920-sy – elimizdiń 11 oblysy men Astana, Almaty, Shymkent qalasynan kelgender. Oblystyń ózinen 7 myńnan astam adam jumyldyrylsa, taǵy 3 500-i – TJ, Qorǵanys mınıstrligi, Ulttyq ulan, Shekara qyzmeti áskerı bólimderiniń sarbazdary. Bári kún-tún demeı eńbek etti.
Oblys aýmaǵyna mol sý 17 sáýirden beri Báıterek aýdany ıAnvartsev aýyly tusyna kele bastady. Bórli aýdanynyń 9 eldi mekeni Jaıyq boıynda ornalasqan. Kúni búgin osy aýyldar tusynda sý deńgeıi túsip jatyr. Bir-eki kúnde Bórli aýdanynda jaǵdaı qalypqa keledi dep otyrmyz.
- Al Oral qalasy men qalǵan úsh aýdanda ahýal qandaı?
- Oblys ortalyǵy men Báıterek, Terekti, Aqjaıyq aýdandarynda jaǵdaı áli de kúrdeli. Bularda Jaıyq ózeni boıynda 75 eldi meken ornalasqan. Oral qalasynyń ózinde 23 sáýirge qaraǵan túni sý deńgeıi 865 santımetrge jetse, búgin eki santımetrge ǵana tústi. Áli qaýipti shekten 13 santımetrge artyq. Sol sebepti Jaıyq ózeniniń joǵary saǵasyndaǵy tehnıkany Oral qalasy men atalǵan úsh aýdanǵa aýystyryp jatyrmyz. Qaýip birjola seıilgenshe, esh bosańsýǵa bolmaıdy.
- Eki-úsh kúnnen beri Aqjaıyq aýdanynda sýdyń ortasynda qalyp qoıǵan jylqylardyń qutqarylǵany jóninde aqparat tarady. Osyǵan baılanysty mal ıelerine ne aıtar edińiz?
- Jaıyq ózeniniń deńgeıi kóterilip, mol sýdyń kele jatqany týraly turǵyndarǵa, sharýa qojalyqtarynyń basshylaryna aldyn ala birneshe ret eskertildi. Soǵan qaramastan, sý baratyn toǵaıdyń arasynda qalyp qoıyp jatqan maldar bar. Bul jalǵyz Aqjaıyq emes, basqa da aýdandarda kezdesedi. Eger de qojalyq basshylary aıtqan talapty oryndap, malyn ýaqytynda qyrǵa shyǵarsa, mundaı kúıge túspes edi. Tótenshe jaǵdaı departamentiniń qyzmetkerlerine de maldy qutqaramyn dep sýyq sýdy keshýi ońaıǵa tımeıdi. Qoryta aıtqanda, oblys turǵyndary tasqyn sý júrip jatqan kezde óz ómirlerin qaterge tikpeı, maldaryn da kózden tasa qaldyrmaýy qajet.
- Áńgimeńizge raqmet.
BQO TJ departamenti baspasóz qyzmetiniń naqtylaýynsha, sý jolyna qapshyqtardy tóseý, bógetter salý jumystary túngi aýysymda da júrgizilip jatyr.
Sý tasqyny bastalǵannan beri 13 939 adam evakýatsııalansa, sonyń 5 769-y – bala. Evakýatsııalyq pýnktterge 2 441 adam ornalastyrylsa, 3 729 turǵyn úılerine oraldy.
Oblys boıynsha 4 940 úı janýary qaýipsiz jerlerge aıdaldy.
Óńirde barlyǵy 1 279 202 dana qapshyq jáne 24 257 myń tonna ınertti materıal tóseldi.
Apattyq-qutqarý jumystaryna 11 261 adam, 1 988 tehnıka, 229 sý sorý quraly, 197 qaıyq jáne 3 tikushaq jumyldyrylǵan.
Eske sala keteıik, budan buryn Jaıyq ózenindegi sý deńgeıi Oral qalasy tusynda tómendegenin jazǵan bolatynbyz.
«Qazaqstan halqyna» qoǵamdyq qory Batys Qazaqstanda 114 turǵyn úı salmaqshy.
