Batys Qazaqstanda áıelder voleıbolyn damytýǵa ne kedergi
Batys Qazaqstan oblysynda áıelder men qyzdar voleıboly qalaı damyp otyr? «Gratsııa KZ» klýby nelikten Ulttyq lıga qataryna qosyla almaı keledi? Mine, osyndaı saýaldar tóńireginde Kazinform tilshisi mamandarmen tildesip, olardyń ýájderin tyńdap kórdi.
Oraldan ulttyq quramaǵa deıin
Uzaq ýaqyt boıy Batys Qazaqstan oblysynyń namysyn qorǵap kele jatqan «Gratsııa KZ» klýbynyń negizin belgili voleıbol mamany, marqum Kóleńke Ǵubashevtiń qalaǵany belgili.
Bilikti bapker bolashaǵynan úmit kúttiretin jetkinshekterge kózi tússe, sony tárbıelep, qatarǵa qosýǵa tyrysatyn. Sonyń jarqyn mysaly retinde Sana Anarqulovany (qyz kezindegi tegi Jarlyǵasova) aıtýǵa bolady. Kórshiles Orynbor oblysy Sol-Iletskide júrgen Sanany kózi shalyp qalǵan Kóleńke Ǵubashev Oralǵa alyp keledi. Tipti bastapqy kezde úıine de jatqyzǵan.
Sport ardageri Aldan Myrzaǵulovtyń eske túsirgenindeı, K.Ǵubashev Sol-Iletskiden apaly-sińlili Evgenııa, Elena Fılkovskaıalardy da taýyp ákeldi.
«Jastar» stadıonynda voleıbolshy qyzdardyń jattyǵyp júrgenin kórdim. Solardyń ishinde boıshańy Sana edi. Surastyrsam, sol kezde ol Sol-Iletskide 8-synypta oqıdy eken. Men onda Oral munaı, gaz jáne salalyq tehnologııalar kolledjiniń dene tárbıesi jáne alǵashqy áskerı daıyndyq kafedrasynyń meńgerýshisi edim. Sanadan «Bir jyldan keıin kolledjge kelesiń be?» dep suradym. Kóleńkemen kelisip, 2004 jyly sol kezdegi kolledj dırektory Qýanǵalı Qadyralıevtiń qoldaýymen qyzdar oqýǵa tústi. Buryn olar ár jerde jattyǵyp júr eken, endi aptasyna bes ret kolledjde daıyndalatyn boldy. Arnaıy kıimderin de alyp berdik. Batys Qazaqstanda áıelder voleıbolynyń damýyna Kóleńke Ǵubashev kóp eńbek sińirdi, qyzdardyń páter máselesin de sheshti. Sonyń nátıjesinde komanda sol jyly-aq Qazaqstan chempıonatynda ekinshi oryn alyp keldi. Keıin 2006 jáne 2007 jyldary Qazaqstan birinshiligin kolledjde ótkizgen kezde «Gratsııa KZ» jeńimpaz atandy. Kolledjge Aqtóbe, Lısakovsk qalalarynan da voleıbolshy qyzdardy tarttyq», - deıdi Aldan Qazıhanuly.
2006 jyly Italııada ótken bedeldi halyqaralyq jarysta komanda úzdik úshtikten kórinip, Sana, Evgenııa Fılkovskaıa, Tatıana Ivanova, Krıstına Egorova, Ásel Ǵubashevalar jarqyrap, kózge tústi.
Osylaısha, Qazaqstan azamattyǵyn alyp, «Gratsııa KZ» komandasynda sheberligin arttyrǵan Sana Jarlyǵasova basqa klýbtarǵa aýysyp, 2008 jyly Beıjiń olımpıadasy qarsańynda el quramasyna shaqyryldy. Olımpıadaǵa qatysý buıyrmaǵanymen, 2010 jyly Qytaıdyń Gýanjchoý qalasynda ótken Azııa oıyndarynyń qola júldegeri atandy. Al 2021 jyly Óskemenniń «Altaıy» sapynda Azııa klýbtyq chempıonatynyń jeńimpazy boldy.
Sana Anarqulova «Altaı» ǵana emes, Qazaqstan ulttyq quramasynyń kapıtany retinde beldi oıynshyǵa aınaldy. Bıyldan bastap Túrkistannyń «Turanyna» aýysqan Sana áli de tuǵyrdan túse qoıǵan joq.
Shyńǵyrlaý aýdanynda ómir esigin ashqan Zarına Sıtqazınova da dál osyndaı jolmen Oralda sheberligin ushtap, keıin basqa klýbtarda sporttyq jolyn jalǵastyryp, Qazaqstan quramasyna alyndy.
Mine, osyndaı sheber voleıbolshylardy qanattandyra bilgen Kóleńke Ǵubashevtiń isin qazirgi tańda zaıyby Nursulý Ǵubasheva men onyń qyzdary jalǵastyryp keledi.
N.Ǵubashevanyń aıtýynsha, «Gratsııa KZ» joǵary lıgada 15 jyldan beri óner kórsetip keledi. Sodan beri komanda bes ret qola, úsh dúrkin kúmis júldeger atansa, 2021 jyly chempıon atandy.
«2013 jylǵa deıin demeýshilerdiń qoldaýymen tek el ishinde ǵana emes, Majarstan, Polsha, Italııa, Bolgarııada ótken halyqaralyq týrnırlerge qatysyp, júldeger atanyp, oralyp júrdik. Osy merzimde kóptegen shákirtter tárbıelenip shyqty. Olardyń aldy Qazaqstan quramasynda oınap júr. Sana Anarqulova men Zarına Sıtqazınovadan bólek, Valerııa Golovanova, Aınagúl Aıjaryqova, Elına Nadyrshına, Mıra men Dıana Ǵubashevalar – sheberligi tolysqan oıynshylar», - deıdi bapker.
Tájirıbeli mamannyń sózine qaraǵanda, Alına Kamalıdınova, Darıa Avdeeva, Kúnbóbek Saıasatova, Asylaı Asylbekova, Dana Jomart, Tomırıs Moldaǵalı, Tomırıs Qaıyrjan, Aınazel Keınıatova, Adılıa Bapıeva sekildi jastar da bar. ıAǵnı, jas ereksheligine qaraı Qazaqstan quramasyna ilige alatyn qyzdar joq emes.
«Gratsııa KZ» Ulttyq lıgada oınaı ala ma?
Nursulý Ǵubashevanyń paıymdaýynsha, «Gratsııa KZ» klýbynyń Ulttyq lıgada oınaýy úshin eń aldymen voleıbolshylarǵa jalaqy tólenýi, olar jattyǵatyn zal, arnaıy kıimmen tolyqtaı qamtylýy kerek.
«15 jyl ishinde biz joǵary lıgada tegin óner kórsetip keldik. Qazaqstanda mundaı birde-bir komanda joq. Tek bıylǵy tamyzdan jalaqy tólene bastady. Biz muny uzaq kúttik. Endigi maqsat – júldegerler qatarynan kóriný. Chempıon bolyp jatsaq, tipti jaqsy bolar edi. Óz otbasym jóninde aıta ketsem, úlken qyzymyz Ásel – oblys quramasynyń aǵa jattyqtyrýshysy, halyqaralyq dárejedegi tóreshi. Aınur da balalardy jattyqtyrady. Aına «Gratsııa KZ» klýbynyń bas bapkeri bolsa, Mıra – osynda baılanystyrýshy, kenjemiz Dıana – ortalyq oıynshy ári balalar bapkeri. Qysqasy, otbasymyzben bárimiz voleıboldamyz», - deıdi N.Ǵubasheva.
BQO dene shynyqtyrý jáne sport basqarmasynyń basshysy Jeńis Nyǵmetýllın «Gratsııa KZ» komandasynyń kúni búginge deıin memleketten kásibı klýb retinde qarjylandyrylmaǵanyn jetkizdi.
«Tek bıyl ǵana joǵary lıga komandalary arasynda 2023-2024 jylǵy maýsymǵa qatysý úshin klýbqa qarjy bólindi. Endi oıynshylarǵa jalaqy tóleýge, sapaly sporttyq ekıpırovkalar men quraldardy satyp alýǵa múmkindik týmaqshy. Qyzdarymyz 2021 jyly joǵary lıga komandalary arasynda el chempıony boldy. Jańa maýsymda osy nátıjeni qaıtalaıdy degen úmittemiz», - dedi J.Nyǵmetýllın.
BQO voleıbol federatsııasynyń prezıdenti Tilepbergen Kaıýpov jergilikti bıýdjet esebinen tıisti qarjy bólingendikten, oblystyń bas komandasynyń respýblıkalyq deńgeıde laıyqty óner kórsetýine tolyq múmkindik bar ekenin nyqtady.
«Komanda bıýdjeti 2024 jyly 175 mln teńgeni quraıtyn bolady. Jergilikti voleıbolshylar esebinen quralǵan klýb Ulttyq lıga deńgeıine jetýi úshin aldymen sheberlikterin ushtap, tájirıbe jınaqtaýy kerek. Buǵan da belgili bir ýaqyt qajet. Qazir voleıbolshy qyzdarymyz ósý ústinde», - deıdi T.Kaıýpov.
«Qaı sport túri bolmasyn, menińshe, ár komandada Sana Anarqulova sııaqty kóshbasshy oıynshy bolýy kerek. Basqalary soǵan qarap boı túzeıdi. Sodan keıin durys jattyǵýǵa kóńil bólý kerek. Sana jasóspirim kezinde Italııadaǵy jarystan keıin qytaılyq qyzdardyń áldeqaıda kóp jattyǵatynyn, sondyqtan sheshýshi básekede ese jibergenin aıtyp keldi. Sosyn bizdiń klýbtar ádette Qazaqstan chempıonatynda ǵana óner kórsetedi. Al Kóleńke Ǵubashev óz komandasyn Reseıge jáne basqa elderge aparyp, jarysqa qatystyratyn. Óz qazanymyzda qaınaı bersek, odan eshteńe shyqpaıdy. Myqty komandalarmen taıtalassaq qana sheberlik artady. Taǵy bir aıtarym, talanttardy izdeý kerek. Solardy taýyp, daıyndaı bilsek, nátıje bolary anyq», - deıdi A.Myrzaǵulov.
Oral qalasyndaǵy №19 orta mekteptiń dene tárbıesi pániniń muǵalimi, voleıboldan uldar jáne qyzdar jattyqtyrýshysy, birinshi sanattaǵy tóreshi Qaırat Masanǵalıev óz pikirin bylaı dep qosty.
«Voleıbol qyzdar úshin de erekshe sport túri bolyp esepteledi. Onymen aınalysqan qyzdardyń dene symbaty artady, artyq salmaǵy bolmaı, boılary ósedi, júris-turysy ózgeredi. Jalpy, qyzdarǵa bólek sport zaly men jattyǵý jabdyqtarynyń molynan bolǵany durys. Sondaı-aq ár aýyl, aýdannan voleıbol úıirmeleri kóptep ashylyp, jas jetkinshekterdiń qabiletin shyńdap, olardy iriktep, qalaǵa qaraı baǵyttaý kerek. Búgingi tańda qyzdar voleıbolynyń damýy joǵary deńgeıde. Buǵan «Gratsııa KZ» komandasynyń joǵary lıgada óner kórsetip, sheberlikterin pash etip júrgeni dálel. Tek osy dástúrdi baıyta bilýimiz kerek», - dedi Q.Masanǵalıev.
Mamandar «Gratsııa KZ» Ulttyq lıgaǵa ótken jaǵdaıda komandaǵa eki-úsh legıoner oıynshynyń alynýy qajettigin aıtady. Bul da negizsiz emes. Áıtpese Ulttyq lıga klýbtarymen básekege túsý qıyn.
Sonymen, Batys Qazaqstanda áıelder voleıbolyn damytý baǵytynda pikirler aıtyldy. Sońǵy kezde qarjy bóline bastaǵany bul salanyń qoldaýsyz emestigin kórsetedi. Qalǵany bapkerlerdiń biliktiligi men oıynshylardyń sheberlik deńgeıine baılanysty.
Eske sala keteıik, budan buryn «Jaıyq» voleıbol klýbynyń júldeli orynǵa talasa ala ma, sol jóninde jazǵan bolatynbyz.
