«Básekege daıynbyz ba?» - baspasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi sanynda akademık, Memlekettik syılyqtyń laýreaty Álııa Beısenovanyń «Kúnimizdi shýaqty etý - elimizdi qýatty etý» degen taqyryppen berildi. Maqala avtorynyń jazýynsha, Qandaı el bolmasyn onyń damýynyń, qalyptasýynyń uzaq tarıhy bar. Bir-birimen jalǵasyp jatqan mádenı muralary bar. Halyqtyń oı-órisi damyǵan eldermen tepe-teń turyp sóılesip, óz pikirin ótkize alatyn TMD elderindegi erekshe tulǵa - bizdiń Elbasymyz. «Uzaq ýaqyttan beri kóptegen forýmdarǵa qatysyp júrgendegi meniń túıgen oıym, jasalyp jatqan jumystardyń bári bizdi jigerlendiredi, qanattandyrady. Sonymen birge, Elbasy aıtqan ıdeıalardyń ózimizde keıde iske aspaı qalatynyn da ashyq aıtýymyz kerek. Qazaqstanda ekologııalyq jaǵdaıdyń aýyrlyǵy az sóz bolyp júrgen joq. Bul jóninde Elbasynyń ózi de talaı aıtqan. Memleket basshysynyń nusqaýymen osydan tórt-bes jyl buryn «Ekologııalyq qaýipsizdik» tujyrymdamasy qabyldanǵan. Onda memlekettegi ekologııalyq problemalardy sheshý úshin ekologııalyq bilimdi damytý qajettigi, jalpy halyqty ekologııalyq saýattandyrý sharalaryn júrgizý sóz boldy. Al qazir sonyń biri de iske asqan joq. Tipti, keıbir basshylar ekologııa deseń, shoshynyp qaraıdy. Sol ekologııany mektepte pán retinde oqytý úshin kezinde oqýlyqtar da daıyndaldy. Áýelde ony mektep kestesine kirgizgen mınıstrlik keıin óz usynystarynan ózderi bas tartty. Ekologııalyq máseleni sheshý úshin bolashaq jastarǵa tabıǵattyń bolmysyn saqtaýda aǵash otyrǵyzý jetkiliksiz. Ekologııalyq kadrlar daıyndap, bul júıede arnaıy bilim berýdiń joldaryn qarastyrý ábden qajet», - deıdi akademık.
El gazeti «Egemen Qazaqstannyń» jazýynsha, bıylǵy Sochı Olımpıadasynda Qazaqstan sportshylary chempıon atanyp nemese júldeli oryndardy ıelenip jatsa, qalyptasqan dástúr boıynsha memleket tarapynan qomaqty syıaqyǵa ıe bolady. Byltyr Olımpııa oıyndarynyń chempıondary men júldegerlerine jáne olardyń jattyqtyrýshylaryna tólenetin qarjy jaǵy mınıstrlikter men respýblıkalyq bıýdjettik komıssııanyń otyrystarynda qaralyp, jarystyń jeńimpazy men júldegerlerine mynadaı kólemde syıaqy tapsyrylatyny belgili boldy. ıAǵnı, otandastarymyz Olımpıada chempıony atanyp jatsa, oǵan 250 myń AQSh dollary tabys etiledi. Ekinshi orynǵa - 150 myń AQSh dollary, úshinshi orynǵa 75 myń AQSh dollary berilse, tórtinshi, besinshi jáne altynshy oryn alǵan sportshylarǵa da syıaqy tapsyrylady. Onda tórtinshi orynǵa - 30 myń, besinshi orynǵa - 10 myń, altynshy orynǵa 5 myń AQSh dollary beriledi.
***
«Eýrazııalyq odaq» týraly Kelisim aldaǵy kóktemde endigi quptalýy múmkin. Qazaqstan, Joǵarǵy Eýrazııalyq ekonomıkalyq keńes jıynynda ony kelisimnen ótkizýdiń aqyrǵy datasy retinde naýryz aıyn belgilegen bolatyn. RF premeri D.Medvedev óz úkimetine barlyq kelisý protsedýralaryn 17 sáýirge qaraı bitirýdi júktepti. Nátıjesinde, postkeńestik keńistiktegi jańa uıym týraly Kelisimge osy jańa jyldyń mamyrynda qol qoıylady dep josparlanǵan. Al Eýrazııalyq odaq kelesi 2015 jyldyń 1 qańtarynda kúshine minedi dep kútilýde. Qalaı bolǵanda, yrǵalyp júrýge endi ýaqyt qalǵan joq. Osy jaıt arqaý bolǵan maqala «Aıqyn» gazetinde «Básekege daıynbyz ba?» degen taqyryppen berilgen. Basylymnyń jazýynsha, bul qujattyń tym kólemdi bolýy qazaqstandyq iskerlik ortanyń «úlken qaýpin» týǵyzyp otyr. Bul týraly olar Ulttyq kásipkerler palatasynyń alańynda ótken talqylaý kezinde ashyq aıtty. UKP Basqarma tóraǵasynyń orynbasary Rahym Oshaqbaevtyń túsindirýinshe, bul qaýip birinshi kezekte, ony qabyldaý protsedýrasynyń kúrdeliligimen baılanysty. Eýrazııalyq odaq týraly kelisimniń sońǵy nusqasy endigi 800 betten turady eken. Qandaı da bir, tipti shamaly ózgeris engizý úshin osynsha aýqymdy qujatty qaıta ratıfıkatsııalaý talap etilmek.
Sondaı-aq osy basylymda «Prezıdent jáne Halyq» respýblıkalyq qoǵamdyq-saıası gazetiniń bas redaktory, mádenıet qaıratkeri, professor Marat Toqashbaevpen aradaǵy suhbat «Ulttyq ıdeologııa - memlekettiń ımmýnıteti» degen taqyryppen berilgen. Basylym tilshisiniń barlyq saýalyna tuşymdy jaýap bergen ol: «Іs júzinde patrıotızm orasan kemidi. Birqatar ata-analar oılaıdy: «Balamyz áskerde kimdi qorǵaıdy?» dep. Iá, kimdi? Bir top baı-manapty ma? Sondyqtan ózi de aıaq baspaıdy, balasyn da jibergisi kelmeıdi. Mektepterde, balabaqshalarda otanshyldyq jóninde taqpaq úıretedi, azdy-kópti patrıottyq sezimder uıalatylady. Boıynda «qazaqpyn» degen oı qalýy múmkin, biraq jeme-jemge kelgende, ıaǵnı tańdaý paıda bolǵan kezde patrıotızm utylyp qalady. Qarapaıym mysal, osydan eki-úsh apta buryn QazAqparatta mynadaı aqparat jarııalandy. Bıylǵy jyly qazan aıynda Qyzylorda oblysynan 5 jarym myń jigit áskerge shaqyrylý kerek eken. Sonyń 2 myńdaıy áskerden jaltarady. Nege bulaı? Іs júzinde Otan ózimizdiki, memleket ózimizdiki, osyny ózimiz qorǵaýymyz kerek emes pe?! Qolyna qarý alyp, erteńgi kúni alǵy shepte júretin jigitterimiz nege qashady? Sebep - patrıotızm kemigen», - deıdi.
