Báseke zamany beıǵamdyqty kótermeıdi - «Bolashaq» túlegi M.Sársembaeva
- Mádına Aǵlanqyzy, eń aldymen ózińiz týraly jáne shetelde oqyp kelgen mamandyǵyńyz jaıly aıtyp berseńiz.
-Men 2004 jyly Pavlodardaǵy Innovatsııalyq Eýrazııa ýnıversıtetin aıaqtap, sol jyly atalǵan ýnıversıtette aǵylshyn tiliniń oqytýshysy bolyp jumys istedim. Al 2005 jyly QR Prezıdentiniń «Bolashaq» halyqaralyq stıpendııasyna úmitker retinde qujattarymdy tapsyryp, barlyq konkýrstyq kezeńderden súrinbeı ótip stıpendıat atandym. 2007 jyldyń aqpan aıynda «kári qurlyq» Eýropaǵa tereze ispettes Gollandııa eline attandym. «Bolashaq» baǵdarlamasy sheńberinde «Bilim ǵylymy jáne tehnologııalary» mamandyǵy boıynsha magıstratýrada bilim aldym. Osy mamandyq boıynsha biz basqa elderdiń bilim júıeleriniń erekshelikterin, baǵany qoıýda statıstıkalyq ádistemeler jáne statıstıkalyq baǵalaýlardy jasaý protsesterin úırendik. Meniń zertteý jumysym kóp mólsherli testterge arnalǵan. Árıne, oqý ınemen qudyq qazǵandaı demekshi, ońaı bolǵan joq. Biraq bilim alam degen adam úshin óte qyzyqty. Shetelde júrgende túıgenim, dál qazir oqý kerek. Odan keıin ýaqyt bolmaıdy.
-Tańdaýyńyz nege Gollandııaǵa tústi? Munyń jekelegen sebepteri bar ma?
- Nıderlandyny tańdaǵandaǵy basty sebeptiń biri - bul elde tarıhta aty qalǵan ataqty adamdar bilim alǵan. Mysaly, I Petr. Ekinshiden, bul eldiń ekonomıkasy damyǵan, saıası jaǵdaıy turaqty. Úshinshiden, men oqyǵan Tvente ýnıversıteti Nıderlandydaǵy jáne Eýropadaǵy ýnıversıtetterdiń aldyńǵy qatarly, sapaly bilim beretin oqý orny bolyp esepteledi. Ýnıversıtette óziniń jataqhanasy, zerthanasy, kitaphanasy, sporttyq klýbtary, dúkenderi bar. Sondaı-aq oqý ornynyń aýmaǵynda 600-ge jýyq ónerkásiptik fırmalar jumys isteıdi. Olar ýnıversıtettiń stýdentteri jáne ǵylymı-zertteý juysymen aınalysatyn qyzmetkerlermen tyǵyz qarym-qatynas jasaıdy. Ýnıversıtet sońǵy Eýropalyq Odaqtyń saraptamasy boıynsha ınnovatsııalyq jumysta qoldanbaly ǵylym salasy negizinde altynshy oryndy alady.
- Shetelde oqyǵan jyldaryńyz Sizdiń ómirińizdegi eleýli kezeń boldy. Alǵan bilimińiz ben tájirıbeńizdi elimizde qalaı paıdalanbaqsyz?
- Árıne, Nıderlandydaǵy ár kúnim mándi, maǵynaly ótti desem artyq aıtpaımyn. Men álemniń aldyńǵy qatarly ýnıversıtetinde bilim alǵanyma óte qýanyshtymyn. Bundaı múmkindikke jol ashqan «Bolashaq» baǵdarlamasyna jáne Prezıdentimizge alǵys aıtamyn. Elge oralǵan soń, týǵan jerim Pavlodarda ýnıversıtette jumys istedim. Alǵan bilimimdi áriptesterimmen bólisýge tyrystym. Máselen, baǵa jáne baǵalaý týraly tanystyrylym jasadym. Qazirgi tanda «Halyqaralyq baǵdarlamalar ortalyǵy» AQ-ta jumys isteımin. Ortalyq prezıdenttik baǵdarlamanyń ákimshisi. Biz bul jerde «Bolashaq» ıegerleri, ıaǵnı stıpendıattardyń oqýyn uıymdastyryp, monıtorıng jasap otyramyz. Árbir bolashaqtyqtyń basynan ótetin qıynshylyq pen qyzyqtardy men jaqsy túsinemin. Óıtkeni men de olar sııaqty bilim aldym ǵoı. Sondyqtan bul salada jumys isteý óte tıimdi. Qolymyzdan kelgenshe kómek kórsetýge, aqyl-keńes berýge daıynbyz.
Shetelde alǵan bilimniń nátıjesin aldaǵy ýaqytta kórsetemindegen oıdamyn. Qazaqstandy álemdegi bilim keńistigine engizý úshin talantty, talapty jastar kerek ekeni sózsiz.
-Qalaı oılaısyz, Gollandııa men Qazaqstannyń bilim berý júıesinde aıyrmashylyqtar bar ma?
- Árıne, aıyrmashylyqtar bar. Onda matematıka men statıstıkaǵa óte kóp kóńil bóledi. Bul gollandyqtardyń esep-qısapqa jaqyndyǵymen baılanysty bolýy múmkin. Stýdenttiń óz betimen jumys jasaýyna, izdenýine basymdyq jasalǵan. Plagıat degendi eshkim túsinbeıdi jáne oǵan barmaıdy. Bireýdiń eńbegin paıdalanýdy olar izdenis dep oılamaıdy. Eń jaqsy jazylǵan jumystardy ǵylymı jýrnaldarda basady. Degenmen uqsastyqtary da jetkilikti. Bir sáıkestigi - júıe óte damyǵan, ásirese mektepte óte kóp ýaqyt matematıka pánine bólinedi.
- «Bolashaq» baǵdarlamasy boıynsha shetelge oqýǵa túsýge nıetti jastarǵa qandaı tilek aıtar edińiz?
- Básekelestikti talap etetin, ıaǵnı ómir súrýdiń ózi básekege aınalǵan myna zamanda bilimmen qarýlanǵan árbir «bolashaqtyqtyń» kókireginde óz halqyna degen erekshe qurmet janyp turýy tıis. Elimdi damytyp, qarapaıym halyqtyń jaǵdaıyn jaqsartsam degen oıda bolýy qajet. Qolda bar múmkindikti paıdalanyp, shetelde júrgende árbir mınýtyńdy eseptegen durys. Ýaqytty bos ótkizbeýge tyrysqan jón. Bul elge ne úshin keldim degen saýal seni jetelep júrse, esh nárseden utylmaısyz. Bilimniń basy - beınet, sońy -zeınet.
- Áńgimeńizge rahmet.
