Bas sanıtar dáriger Almatydaǵy ǵylymı ortalyqtardyń jumysymen tanysty
Búgin Densaýlyq saqtaý vıtse-mınıstri - QR Bas memlekettik sanıtarlyq dárigeri Erlan Qııasov Almatyǵa issaparmen bardy.
Ol QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligine qarasty jetekshi ǵylymı ortalyqtardyń fılıaldarymen tanysty.
Sapar aıasynda E.Qııasov Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ulttyq ortalyǵy, «Sanıtarlyq-epıdemıologııalyq saraptama jáne monıtorıng ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵy» fılıalyna bardy.
SESMǴPO mamandary epıdemııaǵa qarsy is-shara ótkizý, halyqaralyq yntymaqtastyq, zerthanalyq dıagnostıkany jetildirý boıynsha úlken jumys atqarýda.
Vırýstyq ınfektsııalardy baqylaý zerthanasy COVID-19 dıagnostıkasy boıynsha referens-ortalyq.
Vıtse-mınıstr referens-zerthana bazasynda, ásirese shetelden kelgen adamdar arasynda SARS-COV-2(mýtatsııa) jańa nusqalaryn dıagnostıkalaýǵa baǵyttalǵan PTR-skrınıng ádisin engizýdi usyndy.
Sondaı-aq, vırýstyń mýtatsııasyn baqylaý jáne jańa shtammdardy anyqtaý maqsatynda SARS-COV-2 vırýsyn tolyq genomdyq zertteý boıynsha jumysty bastaýdy tapsyrdy.
SESMǴPO mamandary Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń (DDSU) qyzylshaǵa, qyzamyqqa, polıomıelıtke, tumaýǵa, mıkrobqa qarsy tózimdilikke epıdemıologııalyq qadaǵalaý sııaqty birqatar jahandyq baǵdarlamasyn iske asyrady.
DDSU, ıÝNISEF, HEB, FAO, MAGATE-men halyqaralyq yntymaqtastyqtyń úlken tájirıbesi bar.
Ǵylymı ortalyqtyń mamandary únemi halyqaralyq keńester men jumys tobyna qatysady, bul tájirıbe epıdemıologııalyq qadaǵalaýdyń halyqaralyq ǵylymı strategııasyn praktıkaǵa engizýge múmkindik beredi.
QR Bas memlekettik sanıtar dáriger «Paster atyndaǵy Sankt-Peterbýrg epıdemıologııa jáne mıkrobıologııa ǵylymı-zertteý ınstıtýtymen» COVID-19 antıdeneleriniń taralýyn zertteý boıynsha yntymaqtastyq máselesin pysyqtaýdy tapsyrdy.
«2020 jyly Sovid-19 epıdemııasy qoǵamdyq densaýlyq saqtaý salasynda kadr jetispeıtinin anyq kórsetti. Osyǵan baılanysty qolda bar kadrlardy qaıta daıarlaý qajet. Fılıal bazasynda, halyqaralyq uıymdardyń qoldaýymen zerthana mamandaryn, sondaı-aq jedel sanıtarlyq-epıdemıologııalyq baqylaý bólimshelerin oqytýǵa nazar aýdara otyryp, trenıngtik ortalyq uıymdastyrý qajet», - dedi E.Qııasov.
Budan basqa, vıtse-mınıstr QR DSM Sanıtarlyq-epıdemıologııalyq baqylaý komıteti janyndaǵy ulttyq saraptama ortalyǵynyń qurylymdyq bólimshesi jáne zerthanalyq zertteýler men sanıtarlyq–epıdemıologııalyq saraptama júrgizetin ulttyq saraptama ortalyǵynyń Almaty qalasy boıynsha fılıalynda boldy.
Fılıal quramynda 5 beıindi zerthana jáne joǵary tehnologııalyq zerthana bar.
Covid-19 boıynsha epıdemııaǵa qarsy is-sharalardy júrgizý sheńberinde fılıaldyń vırýsologııalyq zerthanasy, onda zerthana mamandarynyń 3 brıgadasy jáne 11 mobıldi kóshpeli brıgada bar, táýlik boıy jumys isteıdi.
2020 jyly PTR ádisimen 147 407 zertteý júrgizildi, 4 653 indet anyqtaldy (3,2%), 2021 jyldyń 2 aıynda – 60904 zertteý, onyń ishinde 1373 aýrý anyqtaldy.
Qazir fılıal otbasynda naýqaspen baılanysta bolǵan adamdardan, áýe reısimen kelgen jolaýshylardan, sondaı-aq aldyn alý maqsatynda uıymdastyrylǵan ujymdardan synama alady.
2021 jyldyń 2 aıynda 3011 úıden 10723 synama alyndy jáne fılıal zerthanasyna jetkizildi, onyń 8,6% indet anyqtaldy, áýe reısterdegi jolaýshylardan – 12140 synama alyndy.
Sondaı-aq, vıtse-mınıstr M.Aıqymbaev atynaǵy asa qaýipti ınfektsııalar ulttyq ǵylymı ortalyǵynyń jumysymen tanysty.
Kezdesýge qatysýshylar ortalyqtyń jáne onyń 9 fılıalynyń Sovid-19-ǵa qarsy kúres jaǵdaıynda damý perspektıvalaryn, asa qaýipti ınfektsııalardyń profılaktıkasy men monıtorıngi boıynsha ǵylymı zertteýlerdi tereńdetýdi, bıoqaýipsizdikti qamtamasyz etýdi, ımmýndyq-bıologııalyq preparattardyń otandyq óndirisin qurýdy talqylady.
E.Qııasov fılıaldyń qajetti zamanaýı jabdyqtarmen jaraqtandyrylýyn, shtattyń bilikti mamandarmen jasaqtalýyn atap ótti, bul memlekettik tapsyrystyń josparlanǵan kólemin oryndaýǵa múmkindik beredi.
Sonymen qatar, problemalyq máseleler de bar, onyń ishinde materıaldyq-tehnıkalyq bazany jaqsartý, zertteýdiń jańa ádisterin engizý, zerthanalyq aqparattyq júıeni jetildirý qajettiligi de bar.
Sapar qorytyndysy boıynsha fılıal basshylyǵyna qysqa merzimde sheshý qajet bolatyn birqatar mindetter qoıyldy.
«2020 jyly AQIUǴO zerthanasynyń ortalyq referenti elimizdiń bıoqaýipsizdigin qamtamasyz etý júıesindegi mańyzdylyǵyna kóz jetkizdik. Qazaqstandyq ǵalymdar men QR BǴM Ulttyq bıotehnologııa ortalyǵynyń fılıaly Sovid-19 dıagnostıkalyq praımerlerin sıntezdedi», - dedi bas memlekettik sanıtar dáriger.
2020 jyldyń mamyr aıynan bastap Qazaq ulttyq agrarlyq zertteý ýnıversıtetimen yntymaqtastyqta jańa tehnologııalarǵa negizdelgen COVID-19-ǵa qarsy 2 vaktsına ázirlendi: bireýi bulshyqet ishine engizýge arnalǵan ınnovatsııalyq maıly adıývant negizindegi sýbbirlikti, al ekinshisi muryn ishine engizýge arnalǵan nanovaktsına.
Búgingi tańda vaktsınalardyń qaýipsizdigi, ımmýnogendiligi jáne tıimdiligi boıynsha synaqtar tolyǵymen aıaqtaldy.
Jaqyn arada ázirlenip jatqan vaktsınalardy klınıkaǵa deıingi zertteýdi aıaqtaıtyn synaqtar josparlanyp otyr.
«Álemde ózge de vaktsınalar shyǵarylǵanyna qaramastan, otandyq zertteýler jańa vaktsınalarǵa tehnologııalyq platforma ázirleýge múmkindik beredi», - dep esepteıdi vıtse-mınıstr.
E.Qııasov juqpaly aýrýlardy, sonyń ishinde COVID-19 indetin jedel joıýǵa baǵyttalǵan mobıldi zerthanalarmen tanysty.
Avtozerthanalar AQIUǴO fılıaldarynda ornalasady jáne sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq sıpattaǵy tótenshe jaǵdaıda Qazaqstannyń kez kelgen jerine jiberilýi múmkin.
Jalpy, sapar barysynda bilim, ǵylym jáne praktıkany odan ári damytý, densaýlyq saqtaý salasyndaǵy ǵylymı zertteýler nátıjeleriniń tıimdi transferti, asa qaýipti ınfektsııalarmen jumys isteıtin zerthanalarǵa ádistemelik qoldaý máseleleri talqylandy.
