Bas prokýror qylmys órship turǵan óńirlerdi atady
ASTANA. KAZINFORM — Bas prokýror Berik Asylov Shymkent qalasynda — 25,8%-ǵa; Jambyl oblysynda — 21%-ǵa; Ulytaý oblysynda — 13,6%-ǵa qylmys kóbeıgenin aıtty.
Berik Asylovtyń sózinshe, 2025 jyldyń alǵashqy 3 aıynda eldegi qylmys deńgeıi 5,8%-ǵa (quqyq buzýshylyq 35 320-dan 33 279 deıin) tómendedi.
— Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev azamattardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý — strategııalyq basymdyq bolyp qala beretinin atap ótti. 2025 jyldyń alǵashqy 3 aıynda eldegi qylmys deńgeıi 5,8%-ǵa (quqyq buzýshylyq 35 320-dan 33 279 deıin) tómendedi. Bul barlyq quqyq qorǵaý organdarynyń tek jazalaýǵa emes, aldyn alýǵa baǵyttalǵan júıeli profılaktıkalyq jumysynyń nátıjesi ekenin atap ótemin. Qylmystyń jasalmaýynyń basty sebebi — profılaktıkalyq sharalardyń turaqty qabyldanýy. Bul — quqyqtyq tártiptiń shynaıy yqpaly, — dep jazdy Asylov X paraqshasynda.
Sonymen qatar, bas prokýror mynadaı baǵyttar boıynsha aıtarlyqtaı tómendeý tirkelgenin aıtty:
• urlyq — 29,3%-ǵa;
• buzaqylyq — 32,6%-ǵa;
• mal urlyǵy — 27,6%-ǵa;
• onsha aýyr emes qylmystar — 11,9%-ǵa tómendedi.
• asa aýyr qylmystar — eki esege azaıdy.
Vedomstvo basshysy atap ótkendeı, azamattardyń aýlalarynda tynyshtyq, kóshede qaýipsizdik, balalar úshin alańsyz orta bolýy tıis. Degenmen keı óńirde qylmys deńgeıi kerisinshe ósken.
— Keıbir óńirde, atap aıtqanda Shymkent qalasynda — 25,8%-ǵa; Jambyl oblysy — 21%-ǵa; Ulytaý oblysy — 13,6%-ǵa; Aqmola, Batys Qazaqstan jáne Qostanaı oblystarynda — qylmystyń ortasha deńgeıde ósýi baıqalady. Bul óńirlerde vedomstvoaralyq úılestirýdi kúsheıtip, naqty baǵyttalǵan jumysty júrgizý qajet. Prokýratýra qylmyspen kúresti úılestiretin organ retinde árbir vedomstvonyń qol jetkizgen nátıjesi úshin naqty jaýapty bolýyn talap etedi. Jergilikti jerlerdegi prokýrorlar memlekettik organdardyń bytyrańqy áreketine jol bermeı, olardyń ózara is-qımylyn jáne kelisimdiligin qamtamasyz etýi tıis, — dedi prokýror.
Berik Asylov elde alaıaqtyq 3,9%-ǵa tómendegenin alǵa tartty, jalpy keltirilgen zalal 41,4 mlrd teńgeni qurady — bul ótken jylmen salystyrǵanda eki esege azaıdy (2024 j. — 93,7 mlrd tg).
— Onyń ishinde 11,7 mlrd teńge óteldi, bul is júzinde ótken jyldyń deńgeıine sáıkes keledi. Zalaldy óteý boıynsha jumys kúsheıtiledi. Árbir qylmystyq is — bul jábirlenýshiniń taǵdyry. Mańyzdysy — tek kinálini jazalaý emes, ádilettilikti qalpyna keltirý, — dedi ol.
Sonymen qatar Asylov 2025 jyldyń birinshi toqsanynda esirtkiniń zańsyz aınalymyna qarsy kúres salasynda júıeli jáne belsendi jumys baıqalatynyn aıtyp ótti.
— Quqyq qorǵaý jáne arnaıy memlekettik organdardyń úılesimdi kúsh-jigeriniń arqasynda naqty nátıjelerge qol jetkizildi: esirtki qylmystaryn anyqtaý sany 14%-ǵa, onyń ishinde satý faktilerin anyqtaý 13%-ǵa artty, 1,5 myńnan astam is sotqa joldandy, zańsyz aınalymnan 3,3 tonnadan astam esirtki quraldary, onyń ishinde geroın, gashısh, marıhýana jáne sıntetıkalyq zattar, ótken jyldyń osyndaı kezeńimen salystyrǵanda shamamen eki esege artyq alyndy. Arnaıy prokýrorlar iri esirtki dúkenderine qatysty qylmystyq isterdi tergep-tekserýde. «Aqshanyń izine túsý» qaǵıdatyn iske asyrý aıasynda olar aıtarlyqtaı tabystarǵa qol jetkizdi. Tek úsh aı ishinde úshinshi tulǵalardyń (dropperlerdiń) atyna rásimdelgen 12 myńnan astam bank shoty buǵattalyp, 2,1 mıllıard teńgeden astam esirtki kiristeri anyqtaldy. Olardyń 5 mıllıard teńgeden astam múlki men 6 mıllıon AQSh dollaryna teń krıptovalıýtasy tárkilendi. Profılaktıka — bul jaı ǵana formaldylyq emes. Bul qoǵamdaǵy quqyq tártibin qamtamasyz etýge baǵyttalǵan naqty sharalar jıyntyǵy, — dep túıindedi bas prokýror.
Buǵan deıin Bas prokýratýra «NeMolchı.kz» qorynyń jetekshisi Dına Tańsárini (Dınara Smaıylovany) qamaýǵa alýǵa qatysty túsinikteme berdi.