«Barlyq jol Astanaǵa aparady» - baspasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń jazýynsha, «Túıeniń arqalaǵany altyn, jegeni jantaq». Dál osyndaı kepti búgingi kúnde qaraǵandylyq «Gefest» kásipornynyń kenshileri kıip otyr. Jeti qat jer astynda kómir qyrtysyn qoparǵan jumysshylardyń eńbekaqy degendi kórmegenderine, mine birneshe aıdyń júzi bolypty. Zady «Gefest» kómir ónerkásibi kásiporyndarynyń qaýymdastyǵynyń quramyna baqandaı 29 kásiporyn kiredi eken. Mine, osy kásiporyndardyń kóbisin eki jyldan beri mazasyzdyq jaılaǵan. Bulaı bolmaı qaıtsin, «Gefesiń» qol astyndaǵy jumysshylarynyń eńbekaqyǵa degen 82 mıllıon teńge qaryzyn qalaı qaıtararyn bilmeı dal bolyp otyrsa...
«Shydamnyń da shegi bar, taıaýda qashan jabylamyn dep kún sanap otyrǵan «Kırov» shahtasynyń kenshileri alǵashqylardyń biri bolyp bas kóterdi. Bul shahta Qaraǵandydaǵy baıyrǵy ken oryndarynyń biri - qabyrǵasy 1934 qalanǵan. Al «Gefestiń» quramyna kásiporyn 2007 jyly engen bolatyn»,-dep jazady basylym. Bul týraly «Qaryz qaıtse qaıtady?» atty maqaladan tolyq oqı alasyzdar.
Bas basylymda «Qazaqstanda tuńǵysh ret» degen maqala jarııalandy. A.N.Syzǵanov atyndaǵy Ulttyq ǵylymı hırýrgııa ortalyǵynda júrek yrǵaǵynyń buzylýy - mertsateldi (jypylyq) arıtmııa boıynsha jasalǵan hırýrgııalyq ota sátti ótti.
Búginde júrektiń soǵý yrǵaǵy buzylýynyń birneshe túri bar desek, sonyń ishinde óte jıi kezdesetini - mertsateldik arıtmııa, ıaǵnı jypylyq arıtmııasy. Ol júrek aýrýynyń úshten bir bóligin, ıaǵnı 30 paıyzyn quraıdy. Jypylyq arıtmııasynyń jıi kezdesetin asqynýynan tromboembolııa jáne sozylmaly júrek jetispeýshiligi paıda bolady. Ol óz kezeginde arıtmııalyq dılatatsııalyq kardıomıopatııaǵa ótýi múmkin. Osy arıtmııa kezinde júrekishilik tromb úlken qanaınalym sheńberine ótý qaýiptiligi bar. Sondaı-aq, ol ártúrli aǵzalardyń tromboembolııasyna alyp keledi, onyń ishinde úshten ekisi mıdyń qantamyrlaryna túsedi. Árbir altynshy ıshemııalyq ınsýlt jypylyq arıtmııasy bar naýqastarda damıdy.
Qazaqstanda bul aýrý dáriniń kómegimen emdelip kelgen. Onyń emdik tıimdiligi 50 paıyz bolsa, keıingi jyldary hırýrgııalyq jolmen, ıaǵnı júrekti ashpaı qan tamyrynan kateter arqyly oshaqtardy kúıdirýmen emdeýde. Onyń emdik tıimdiligi 70-75 paıyz bolǵandyqtan, aýrýdyń qaıtalaný múmkindigi joǵary. Al búginde shetelde jypylyq arıtmııany emdeýde torakoskopııalyq radıojıilikti ablatsııa jasalady. Bul otanyń ereksheligi, júrekti tolyq ashpaıdy. Keýdeden úsh tesik tesip, vıdeoskop apparaty arqyly tamyrdyń ishimen emes, oshaqty júrektiń ımpýlstary júretin joldaryn lazermen kúıdirip emdeıdi. Álemdik tájirıbe boıynsha bul atalmysh ádistiń emdik áseri 80-90 paıyz jaǵdaıda tıimdi bolyp tabylady. Basqa da tıimdiligi, ıaǵnı azınvazıvtiligi jáne qaıta qalpyna kelý ýaqytynyń qysqalyǵy. Naýqastar úshinshi táýlikte aýrýhanadan shyǵarylady.
***
«Aıqyn» gazetiniń búgingi sanynda «Barlyq jol Astanaǵa aparada» degen taqyryppen QR Investıtsııalar jáne damý mınıstri Áset Isekeshevtiń kólemdi suhbaty berilgen.
«Shyn máninde, joldardy salý, jańa teńiz, temirjol jáne avıa marshrýttardyń ashylýy, logıstıkalyq ortalyqtardyń qurylýy bizdiń ekonomıkamyzdy damytý úshin, bizdiń bıznesmenderimizdiń eksportqa shyǵýy úshin óte qajet. Úlken joldardyń boıynda saýda-sattyq óristeıdi, jol boıyndaǵy aýyldardyń tirshiligi jandanady. Osy rette biz barlyq jol Astanaǵa baratyn, al Qazaqstan transporttyq hab bolatyn tarmaqty jasamaqpyz», - deıdi mınıstr.
***
Osy basylymda «Tunyǵymyzdy laılaýǵa, turaqtylyqty shaıqaýǵa jol bermeıik» degen maqala kópshilik nazaryna usynylyp otyr. Álem lańkesterdiń áreketinen qansyrap jatyr. Jer betindegi eki júzden astam memlekettiń eshqaısysy 100 paıyz lańkestik teraktilerden qorǵalǵan emes. Eń myqty deıtin AQSh-tyń ózinde adam qyrǵyny jıi oryn alady. Eýropa jarylystardyń oshaǵyna aınalǵaly qashan...
«Sońǵysy Aqtóbedegi qandy oqıǵa. Lańkesterdiń kózi joıyldy, ustaldy, qamaldy. Biraq bári osymen támám ba? Araǵa ýaqyt salyp taǵy da qaıtalanbasyna kim kepil? 2011 jyly dál osy óńirde osyndaı oǵash oqıǵa oryn alǵan. Sodan nege sabaq almadyq? Neden múlt kettik?»,-dep jazady basylym. Bul jaıynda tolyq bilgińiz kelse, maqalany oqyp shyǵyńyz.
