BALǴOJA BI
Balǵoja Jańbyrshyuly 1839 jyly horýnjıı, 1848 jyly júzbasy «sotnık»), 1850 jyly starshına áskerı laýazymyn alǵan.
Reseı ókimeti tarapynan «Yntalylyǵy úshin» («Za ýserdıe») degen altyn medalmen marapattalǵan. Sonymen birge patsha ókimeti oǵan aty jazylǵan eki tapansha men qosaýyzdy myltyqty syıǵa tartqan.
Balǵoja bı Jańbyrshyuly Kenesary Qasymuly bastaǵan ult-azattyq kóterilisti basýǵa qatysqan. Onyń balasy Altynsary 1844 jyly kóterisshiler qolynan qaza tabady. Osydan soń nemeresi Ybyraıdy óz tárbıesine alǵan. Balǵoja bı nemeresin 1850 jyly Orynbor shekara komıssııasynyń osy qalada qazaq balalary úshin ashqan jetijyldyq mektep - ınternatyna oqýǵa beredi. Zamana bet alysyn ózinshe boljaǵan Balǵoja bı tabysqa jetýdiń endigi joly - oqý dep biledi. Bıdiń ondaǵy maqsaty, árıne, nemeresiniń bala oqytyp, pedagog bolýy emes, ákimshilik oryndarda jumys istep, sheneýnik, oryssha oqyǵan «tóre» bolyp shyǵýy, ata-anasyn asyraýy. Balǵoja bı bul oıyn Orynborda oqyp júrgen jasóspirim Ybyraıǵa joldaǵan óleń-hatynda bylaısha bildirgen:
Úmit etken kózimniń nury - balam,
Janyńa járdem bersin Haq taǵalam.
Atań munda anańmen esen-aman,
Súıip sálem jazady búgin saǵan.
Atańdy saǵyndym dep asyǵarsyń,
Nadan bop bilmeı qalsań, ah urarsyń.
Shyraǵym, munda júrseń ne eter ediń,
Qolyńa quryq alyp keter ediń.
Tentirep eki aýyldyń arasynda
Júrgenmen, ne muratqa jeter ediń?!
Mektep bitirgennen keıin, 1857-1859 jyldary aralyǵynda atasy Balǵoja bıdiń hatshysy bolady. Ybyraı Altynsarın óziniń 1879 jyly jaryq kórgen «Qazaq hrestomatııasy» kitabyna «Balǵoja bıdiń balasyna jazǵan haty» degen óleńdi engizgen. Sol óleńde aıtylatyn aqyl - ósıetter Balǵoja bıdiń sózderi.
Derek kózi:
Qazaqstan ultyq entsıklopedııasy 2 tom.
