Balalar kardıohırýrgııasy: basym baǵyttar

ASTANA. QazAqparat - Táýelsizdik jyldary bizdiń elimizde otandyq medıtsına aıtar­lyqtaı alǵa jyljydy. Sala qyzmetkerleri izdenimpazdyq pen tabandylyqtyń arqasynda ilkimdi nátıjelerge qol jetkizdi. Ásirese, sońǵy jyldary medıtsına óz damýynda qýatty ekpin aldy. Memleket halyq den­saýlyǵyna erekshe kóńil bólip, sala qurylymyn jetildirý, kesel­diń aldyn alý men ony ýaqyt ótkiz­beı anyqtaý máselelerin jiti baqylaýda ustap otyrǵanyn qana­ǵat sezimimen aıtýymyz kerek.

Búginde bizdiń dáriger­le­rimizdiń biliktiligi men kásibı deńgeıin TMD elderi, Eýropa, Amerıka qurlyǵy shynaıy moıyn­dap otyrǵany kóp jaıdy ańǵartady. Endigi jerde qazaqstandyqtardyń, onyń ishinde aqmolalyqtardyń burynǵydaı em izdep shetel asýynyń, kúrdeli ota kezeginde turý­dyń, qyrýar qarjy men ýaqyt jumsaýynyń qajettiligi bolmaı qaldy. Mundaı kómekti kez kelgen sala boıynsha ózimizde de alýdyń múmkindigi týdy.

Al Aqmola pedıatrııasyna keletin bolsaq, bizdiń oblysymyzda balalar kardıohırýrgııasynyń basym baǵyt ala bastaǵanyn bó­lektep aıtqym keledi. Bul oraıda, otandyq jáne sheteldik árip­testermen yntymaqty baılanys tıisti qaıtarymyn bergenine rızashylyq bildirgen jón.

Bıylǵy 27 aqpanda, Aqmola oblystyq aýrýhanasynyń júrek ortalyǵynda jasy 2-den 6-ǵa deıingi 4 balaǵa kúrdeli ota jasalýyn jergilikti tájirıbedegi eleýli oqıǵa sanaımyz. Kókshetaýlyq dárigerler Almaty qalasyndaǵy Perınatologııa jáne balalar kardıohırýrgııasy ortalyǵy mamandarynyń qatysýymen 10 saǵattyq sátti ota jasady.

Mundaı kúrdeli operatsııalar 2013 jyly Lıtva dárigerleriniń qatysýymen bastalǵan edi. Qa­zirgi otalar alty jastan tó­mengi balalarǵa jasalýymen erek­shelenedi. Atalǵan bir ota­­­nyń quny 1 mıllıon 900 myń teńgeni quraıdy. Al aq­mo­lalyq bala­qaılarǵa ota mem­lekettik medıtsınalyq kómek aıasynda múldem tegin jasaldy. Ata-ana­lardyń balalar ómirin saq­tap qalýdaǵy memlekettik qamqorlyqqa, dárigerlerdiń eńbegine alǵysy sheksiz. Medıtsına qyzmetkerleri kúni qarsańynda jyly lebizderdiń birin ataı ketsek, artyq bolmas.

«Bizdiń balamyzǵa júrek talmasy dıagnozy týǵan boıda qoıylǵan bolatyn. Dárigerler keńesine kóp júgindik, Astana qalasyna da birneshe márte bardyq. Biraq, bizge birshama kútý qajettigi aıtyldy jáne ár jarty jylda arnaıy baqylaýdan ótip turdyq. Syrttaı qaraǵanda sábıimizdiń syrqat belgileri baıqalmaıtyn. Qımyly shıraq, kóńildi, kádýilgi saý baladan aıyrmashylyǵy joq sııaqty. Áıtkenmen, ýaqyt óte bul kesel balamyzdyń densaýlyǵyna eleýli áserin tıgizetini qatty alańdatatyn. Sondyqtan, kezekke turyp, josparly otany kútip júrdik. Mine, ota da oıdaǵydaı ótti, barlyǵy jaqsy bolatynynan úmittimiz. Dárigerlerge kópten-kóp rahmet», - deıdi Kókshetaý qalasynyń eki jasar turǵyny Temirlan Baımuqanovtyń anasy.

Ótken jyldyń sońynda oblys boıynsha 15 jasqa deıingi 887 bala dıspanserlik esepte turǵan bolatyn. Olardyń 317-sine ota jasaldy. Bıylǵy jyldyń sońyna deıin taǵy da 47 ota jasalady dep josparlanýda.

Osy rette Aqmola oblystyq balalar aýrýhanasynyń ujy­myna eleýli salmaq túsetini ras. Bul abyroıly mindettiń talap deń­geıinde atqarylyp otyr­ǵanyna rızashylyq bildiremiz. Joǵary bilikti dáriger Serik Aqshalov basshy­lyq jasaıtyn aýrýhana 15 jasqa deıingi balalarǵa bilikti ári mamandandyrylǵan kómek kórsetedi. Balalar aýrýhanasy qazirgi zamanǵy ozyq jabdyqtarmen qamtamasyz etilgen. Munda balalar aýyr hal­de, sonymen birge, josparly túrde joldamamen qabyldanady. Emshara tásilderine keletin bol­saq, bólimshelerde mı elektroentselografııasyn, neırosonografııa, ehoentselografııa, reoentselografııa, kompıýterlik tomografııa, magnıttik-rezo­nanstyq tomografııa jasaýǵa múmkindik bar. Sanıtarlyq avıa­tsııanyń turaqty kezekshiligi uı­ymdastyrylǵan.

Oblystyq balalar aýrý­hana­synyń hırýrgııalyq bóliminiń quramynda 10 tósek-orynǵa ar­nalǵan neırohırýrgııalyq bó­lim­she de jumys isteıdi. Munda bas-mı jaraqatyna, mı-qan aına­lymynyń buzylýyna, týa bitken omyrtqa zaqymyna, basqa da keselge ushyraǵan balalarǵa kómek kórsetiledi, otalar jasalady.

Jalpy, árbir otbasy úshin, qoǵam úshin bala densaýlyǵynan artyq baqyt joq. Biz búgin kardıohırýrgııa salasy jóninde ǵana sóz qozǵadyq. Negizinde, bala densaýlyǵy búkil medıtsına qyzmetkerlerine júktelgen asa jaýapty mindet sanalady. Bul baǵyttaǵy keshendi qyz­met únemi jetildirilý, damý ústinde ekendigi qýanyshty. Bıylǵy jyly biz 2016-2020 jyl­darǵa arnalǵan «Densaýlyq» mem­lekettik densaýlyq saqtaý baǵdarlamasyn júzege asyrýdy bastadyq. Jańa baǵdarlama Qazaqstanda epıdemıologııalyq qyzmet jáne salamatty ómir saltyn qamtamasyz etýdi birik­tiretin qoǵamdyq densaýlyq saq­taý júıesin qurýdy kózdeıdi. Mundaǵy basty nazar bastapqy medıtsınalyq-sanıtarlyq kómekke baǵyttalady. Osyǵan baılanysty ambýlatorııalyq emshara negizinde dári-dármekpen tegin qamtamasyz etý kezeń-kezeńimen iske asyrylatyn bolady. Sondaı-aq, qyzmet kór­setýdiń otbasylyq qaǵıdaty odan ári damytylmaq. Elimizde 2017 jyldan bastap densaýlyq saqtaý salasynyń qarjylyq turaqtylyǵyn qamtamasyz etýge yqpal etetin mindetti áleýmettik-medıtsınalyq saqtandyrý qolǵa alynatyny, memleketimizdiń keshendi qamqorlyq aıasynyń keńı túsetini kóńil ósiredi.

Bıbigúl IMANQULOVA,
Aqmola oblystyq densaýlyq saqtaý basqarmasy basshysynyń orynbasary
"Egemen Qazaqstan" gazeti, 2016 jyl 14 shilde