Balaǵa qur «Kitap oqy!» deı berýden esh nátıje shyqpaıdy – kitaphanashy
- Áńgimemizdi ózińizdiń osy salaǵa qalaı kelgenińizden bastasaq...
- Mektep bitirgende aktrısa bolǵym kelip, oqýǵa túsý úshin Reseıge de baryp kelgenim bar. Biraq sáti kelmegen soń Semeıde kitaphanashy mamandyǵyn oqyp shyqtym. Eńbek ótilim 1978 jyly Katonqaraǵaı aýylyndaǵy kitaphanada bastaldy. Osy Óskemendegi Oralhan Bókeı atyndaǵy qalalyq kitaphanada ter tógip kele jatqanyma 20 jylǵa jýyq ýaqyt boldy. Esh ókinish joq. Kerisinshe ómirlik jolymnyń osylaı órbigenine qýanamyn. Akterlik sheberlikti qazirgi jumysta da qoldanatyn sátter bolady. Mysaly, balalarmen túrli qoıylymdar qoıyp, olarǵa ertegi oqyǵan kezde. Arasynda 15 jyldaı balabaqshada tárbıeshi bolǵan edim. Sonyń da paıdasy tıip jatady. Balaqaılarmen qalaı jumys isteýdi, tilderin qalaı tabýdy meńgerdik.
- Bıyl resmı túrde 24 qazan - kitaphanashylar kúni bolyp bekitildi. Bul merekeniń siz úshin mańyzdylyǵy qandaı?
- Kásibı merekemizdiń bekitilýin uzaq kúttik. Áıteýir, osy jyly bul tilegimiz oryndaldy. Mereke birinshi kezekte kitaphanashylar eńbeginiń elenýi, odan keıin bul salaǵa jastardy tartý úshin qajet.
- Qazirgi zaman kitaphanasy qandaı bolýy kerek?
- Ýaqyt ótken saıyn kitaphana da ózgeredi. Sebebi biz zaman tynysyna saı bolýymyz kerek. Qazirgi tehnologııa damyǵan dáýirde kitaphanaǵa bilikti baǵdarlamashylar qajet-aq. Odan soń bilimdi til mamandaryn, túrli úıirme jetekshilerin jumysqa tartqan abzal. Kitaphanaǵa talaby zor jas mamandar keledi. Alaıda bir ókinishtisi, olardyń barlyǵyna eńbek kitapshasyna laýazymy baǵdarlamashy nemese rejısser dep emes, kitaphanashy dep jazylady. Osynyń saldarynan óz salasynda tájirıbe jınaǵysy keletin jastar basqa jumysqa aýysyp ketip jatady. Sondyqtan júıege ózgeris engizip, qyzmetkerlerdiń eńbek ótilin atqaratyn jumysyna sáıkes jazsa durys bolar edi.
Kitaphana tek kitap alatyn oryn bolmaýy tıis. Osynda balalarǵa, jastarǵa qajetti san alýan úıirme jumys isteýi qajet. Bul maqsatta biz bıyl «IT ARU»» mektebin ashtyq. IT salasyna qyzyǵýshylyq tanytqan qyzdar 3D-úlgileý, 3D Home Design - ınterer-lokatsııany úlgileý, digital fashion (sandyq kıim úlgileri) jáne VR-qosymsha jasaýdy tegin úırenýde. Oǵan 12-17 jas aralyǵyndaǵy arýlar jazyla alady.
Kitaphanada 10-nan astam úıirme bar. Sonyń biri – VR-kıiz úıi. Ereksheligi sol, zamanaýı tehnologııanyń kómegimen álemniń kez-kelgen jerine saıahat jasaýǵa bolady. Bul ásirese múmkindigi shekteýli jandar úshin erekshe tıimdi. Alǵashynda bizde tek VR kózildirigi boldy. Keıin arnaıy baǵdarlama arqyly túrli kórinis jasaı bastadyq. Maqsatymyz – oqyrmanǵa súıikti kitaptaryndaǵy keıipkerlerdiń beınesin osy qurylǵy arqyly kórsetý. Osylaısha jastardyń kitap oqýǵa degen yntasyn oıatý. Oralhan Bókeı, Muhtar Áýezov jáne Sherhan Murtazanyń ústel basynda áńgimelesip otyrǵanyn da beıneledik.
Kitaphananyń mindetti túrde jeke saıty bolýy kerek. Bizdiń oqyrmandarymyz bokeylibrary.kz saıty arqyly qalaǵan kitabyna tapsyrys bere otyryp, onlaın túrde ýaqytyn da uzarta alady. Onyń ishinde bokey.kz-ke kirip, tek Oralhan Bókeıge qatysty materıaldardy onlaın oqýǵa bolady. Sonymen qatar bokeyMobil qosymshasy da iske qosylǵan.
- Oralhan Bókeıdiń atyn óshirmeı, shyǵarmashylyǵyn nasıhattaý úshin qandaı sharalar atqarylýda?
- Biz Qazaqstan boıynsha Altaıdyń kerbuǵysy atanǵan Oralhan Bókeıdiń esimi berilgen jalǵyz kitaphanamyz. Jyl saıyn jazýshynyń qurmetine túrli sharalar, kórmeler ótkizip turamyz. Máselen, bıyl Oralhan Bókeıdiń 79 jyldyǵyna oraı «Aýyl hıkaıalary» atty tuńǵysh respýblıkalyq ádebı baıqaý uıymdastyryldy. Baıqaýdyń osylaı atalýynyń da ózindik máni bar. Jazýshynyń bul shyǵarmasynda aýyldyń tynys-tirshiligi boıamasyz sıpattalady.
Shyǵys Qazaqstan, Abaı, Aqtóbe, Pavlodar oblystary men Astana qalasynan 30-dan astam shyǵarma kelip tústi. Ádilqazylar alqasynyń sheshimimen 1-oryndy – «Aran» atty áńgimesimen Qýat Qıyqbaı (Abaı oblysy) aldy. 2-oryndy – «Aqqumdaǵy hıkaıa» áńgimesimen Baqyt Jalıeva (Aqtóbe oblysy) ıelendi. Al 3-orynǵa – «Úkilegen úmit» atty áńgimesimen Aqıqat Sársembaev (Óskemen qalasy) ıe boldy. Keler jyly Oralhan Bókeıdiń týǵanyna 80 jyl tolmaq. Sol kezde erekshe sharalar ótkizgimiz keledi.
- Kitaphanada qansha kitap qory bar? Kitaptar qanshalyqty jıi jańaryp turady?
- Oralhan Bókeı atyndaǵy kitaphananyń qala boıynsha 13 bólimshesi bar. Ondaǵy kitaptar sany – 206 myń, sonyń ishinde qazaq tildisi – 65 myń. Jyl saıyn kitap koryn tolyqtyrýǵa 9 mln teńge bólinedi. Buǵan 2500-ge jýyq kitap satyp alynady.
Óskemendegi Jibek matalar kombınaty yqsham aýdanynda turǵyn úı qurylysy qarqyndy júrip jatqany belgili. Qazir halyq sany jaǵynan da bul qaladaǵy eń úlken aýdan. Alaıda onda jalpy aýmaǵy 18 sharshy metrdi quraıtyn aıadaı bir kitaphana ǵana tur. Bul jaqqa úlken jeke kitaphana salý kerek dep oılaımyn.
Aldaǵy ýaqytta jyljymaly kitaphana ashqymyz keledi. Oılaǵanymyz iske assa júk kóliginiń ishin kompıýter syndy qajetti tehnıkamen, túrli kitaptarmen toltyryp, kóshelerdi, úılerdi aralaıtyn edik. Qazir kitaphana qyzmetkerleri tehnıkanyń tilin bilmeıtin qarttarǵa egov.kz portaly arqyly qajetti qujattardy júkteýge, túrli qyzmetterdi alýǵa kómek kórsetýde. Qala irgesindegi kóshelerde turatyn zeınetkerlerge bizge kelýge biraz ýaqyt ketedi. Jyljymaly kitaphanamyz bolsa olarǵa ózimiz baratyn edik.
- Balalardy kitapqa baýlýdyń joldary qandaı?
- Qazir balaǵa qur «Kitap oqy!» deı berýden esh nátıje shyqpaıdy. Olardy tek qyzyqtyrý kerek. Máselen, muǵalimder oqýshylaryn jınap kitaphanaǵa alyp keledi. Sol kezde biz balalarǵa «Senderge mýltfılm kórgen unaı ma?» deımiz. Barlyǵy biraýyzdan «Iá» deıdi. «Al ózderiń mýltfılm jasaǵylaryń kele me?» dep suraımyz. Bundaıdy kútpegen oqýshylar «Árıne» dep bastaryn ızeıdi. Sodan soń kitaphanamyzdaǵy mýltstýdııaǵa aparamyz. Bir ertegini nemese áńgimeni tańdap, balalardy rólderge bólemiz. «Endi árkim óz rólin jaqsy bilýi úshin, sol kitapty oqyp alýymyz kerek qoı» deımiz. Osy kezde oqýshylar shyn nıetpen álgi kitapty talasyp turyp oqıdy. Mine, osyndaı ádister arqyly oqýshylardy kitapqa baýlýymyz qajet.
- Áńgimeńizge kóp rahmet!