Baq qala: Bıyl Almatyǵa 320 myń aǵash otyrǵyzylady
ALMATY. KAZINFORM – Aýanyń sapasyn jaqsartýǵa yqpal etetin negizgi faktorlardyń biri – jasyl jelek.
Memleket basshysynyń Almatyny «jasyl qala» retinde qaıta jańǵyrtý jónindegi tapsyrmasyn oryndaý aıasynda megapolısti aýqymdy kógaldandyrý baǵdarlamasy qarqyndy júzege asyrylyp jatyr.
Negizgi bastamalardyń biri – 2022 jyly bekitilgen «Jasyl Almaty» jol kartasy. Baǵdarlamanyń basty maqsaty – 2030 jylǵa deıin 2,5 mln jasyl jelek otyrǵyzý. Jyl saıyn 320 myń aǵash pen buta otyrǵyzý kózdelgen.
2030 jylǵa deıin shamamen 1,3 mln aǵash otyrǵyzylady.
Bas josparǵa sáıkes, 2030 jylǵa qaraı jasyl aımaqtardyń jalpy aýdany shamamen úsh esege - 1,3 myń gektardan 3,3 myń gektarǵa deıin ulǵaıady, al 2040 jylǵa qaraı ol 3840 gektarǵa jetedi.
Ekologııa jáne qorshaǵan ortany qorǵaý basqarmasy bizdiń agenttikke Almatynyń «baq qala» mártebesin qalpyna keltirý boıynsha atqarylyp jatqan sharalar týraly aıtyp berdi.
– Memleket basshysynyń 2030 jylǵa qaraı 2,5 mıllıon jasyl jelek otyrǵyzý arqyly jańa demalys aımaqtaryn qurý tapsyrmasyna sáıkes, sondaı-aq bekitilgen «Jasyl Almaty» jol kartasy aıasynda qalada jyl saıyn 320 myń túp aǵash otyrǵyzý josparda. 2026 jylǵa qaraı 1,2 mln astam, 2030 jylǵa qaraı 1,3 mln-ǵa jýyq aǵash otyrǵyzylady. Sońǵy úsh jylda megapolıs aýmaǵynda 1 mln-nan astam aǵash otyrǵyzyldy. «Almaty – baq qala» aktsııasy aıasynda jemis aǵashtaryn, onyń ishinde alma men órik aǵashtaryn jappaı otyrǵyzý jumystary júrgizildi, – dep habarlady basqarmadan.
Jasyl jelek negizinen ózen arnalary, sý qoımalary, tas jol boıyna jáne basqa da qoǵamdyq jerlerge otyrǵyzylady. Jylý elektr ortalyǵynyń sanıtarlyq-qorǵaý aımaǵy, «Batys» zıraty jáne Almatynyń soltústik-batys bóligindegi óndiristik aımaq sııaqty qalanyń eń lastanǵan aýmaqtaryn kógaldandyrýǵa erekshe nazar aýdarylyp jatyr.
– 2025 jyly taǵy 320 myń jasyl jelek otyrǵyzý josparlansa, onyń 30 myńǵa jýyǵy kóktemde, qalǵan 290 myńy kúzde otyrǵyzylady. Aldaǵy kóshet egý kezinde bıiktigi 4-6 metr bolatyn 17 myń iri kóshet otyrǵyzylady. Bul aǵashtar qalanyń negizgi aýmaqtaryna, sonyń ishinde negizgi kólik magıstrladaryna, demalys oryndaryna, saıabaqtar men aýlalarǵa ornalastyrylady. Bul qalanyń kórkin jaqsartýǵa jáne Almaty turǵyndary men qonaqtaryna jaıly jaǵdaı jasaýǵa septigin tıgizedi, – dep atap ótti vedomstvodan.
Almatyda qaýipti, shirigen jáne eski jasyl jelekterdi ýaqytyly joıý jáne anyqtaý júıeli túrde júrgizilip otyrady. Aldaǵy bes jylda 84 myńnan astam qaýipti aǵashty kesip, jas kóshetterge aýystyrý josparda. 2022-2023 jyldary qala turǵyndary men olardyń múlkiniń qaýipsizdigi úshin 22 myńǵa jýyq aǵash kesilip, ornyna 220 myń jańa kóshet otyrǵyzyldy. 2024 jyly aýdan ákimdikteri 16 myńnan astam qorshaǵan ortaǵa qaýip týdyryp turǵan butany alyp tastady. 2025 jyly da osy baǵyttaǵy jumystar jalǵasady.
Sonymen qatar, ekologııa basqarmasy qalanyń aýla aýmaqtarynyń jasyl qoryn ulǵaıtýǵa baǵyttalǵan kóktemgi jáne kúzgi kezeńderde «Jasyl aýla» aktsııasyn jalǵastyrady.
«Jasyl aýla» aktsııasy aıasynda turǵyndarǵa kóktem, kúz aılarynda tegin kóshet taratylady. Naýqan barysynda kópqabatty úılerdiń aýlasy men qoǵamdyq keńistikterdi kógaldandyrýǵa nıetti árbir almatylyq shaǵan, úıeńki, shegirshin, qaıyńnyń kóshetterin tegin ala alady.
Buǵan deıin Qasym-Jomart Toqaev Almatyda 2030 jylǵa deıin 2,5 mıllıon aǵash otyrǵyzý kerektigin aıtqan bolatyn. Eń bastysy, abattandyrý jumystary sýarmaly sýdyń qoljetimdiligi men qala josparyn eskere otyryp, mazmundy ári birkelki júrgizilýi kerek.
Almatyda 136 saıabaq bar. Olardyń qataryn kóbeıtip, abattandyrý jumystaryn josparly túrde júrgizý kerek.
Osyǵan deıin Sátbaev kóshesiniń boıyndaǵy qýraǵan qylqan japyraqtylardy kesip, ornyna jańasyn otyrǵyzylatyny týraly jazǵan edik.
Sondaı-aq Erbolat Dosaev Almatynyń ekologııa máselesi qalaı sheshiletini týraly aıtqan bolatyn.
Almatyda aýa sapasyn lastaıtyn basty faktorlar týraly da jazǵanbyz.
