BABALAR SÓZІ: Kirsiz-aı, Minsiz - Qudaı - Áldebek bı

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń 2015 jyly Qazaq handyǵy qurylýynyń 550 jyldyǵyn ótkizý týraly bastamasyna oraı «Qazaq handyǵyna 550 jyl» atty arnaıy jobany iske qosty. Bul joba aıasynda «Babalar sózi», «Qazaq handary», «Ejelgi qalalar tarıhy», «Halyq qazynasy» qatarly jańa aıdarlar ashyldy. «Babalar sózi» aıdary negizine «Mádenı mura» baǵdarlamasy aıasynda shyqqan 100 tomdyq aýyz ádebıetiniń jyr-tolǵaýlary, qıssa-dastandar, sóz ustaǵan sheshender men bılerimizden qalǵan naqyldar, tarıhı jádigerler alyndy. «Qazaq handary» aıdarynda tarıhymyzda eline qorǵan bolǵan handardyń ómiri týraly derekter beriledi. Al «Ejelgi qalalar tarıhy» aıdaryna qazaq dalasyndaǵy órkenıettiń ordasy bolǵan kóne qalalardyń tarıhy týraly jazbalar jarııalanady. «Halyq qazynasy» aıdary boıynsha, Qazaqstandaǵy tarıhı, mádenı eskertkishter, qazaq halqynyń salt-dástúrleri, qolóner, qarý-jaraqtary týraly maǵlumattar berilmek. Joba materıaldary qazaq tilinde (qazaqsha jáne tóte jazýmen) agenttik saıtynda jarııalanyp otyrady.

***

Syzdyq tóreni han saılaıtyn bolǵanda, Kishi júzden Áldebek bı kelmeı, sony tosqan eken. Áldebek kelse, bir aıaǵy aqsaq, bir kózi soqyr, sıyqsyz adam eken. Sonda Syzdyq tóre basyn kótermeı eki qoly tas tóbesinde jatqan betimen: «Áldebegiń osy ma? Soqyr, aqsaq»,- depti. Sonda túregep turǵan betimen oılanbastan sharýadan shyqqan Áldebek bıdiń Syzdyq tórege aıtqany: - Kózdiń soqyr bolmaǵy bas qyrsyǵy, Aıaq aqsaq bolmaǵy óz qyrsyǵy, Tóreniń tákappar bolmaǵy el qyrsyǵy. Sóz sóılesin batpandaı, Súıekten súńgip ótkendeı. Tósekte jatyp sóılesin, Kót súıegiń óskendeı. Kirsiz-aı, Minsiz-Qudaı, Seniń túbiń sart edi, Shesheń qalmaq edi, Sonan týǵan sen bir sumyraı. Asyma, tóre, asyma, Asynǵanyń osy ma? Asynǵanyń jeter basyńa, Meniń sózim sóz bolar Endigi qalǵan jasyńa, - dep taıaqty jerge úsh uryp júrip ketipti. Sóıtip, sharýalar Áldebekti qoldap, Syzdyq han bola almaı qalypty.